به گزارش نما، کمبود کاغذ در کشور امروز دیگر بر همگان مشخص و محرز است، ایران با وجود چندین کارخانه تولید کاغذ در ایران وابستگی شدیدی به واردات کاغذ چاپ و تحریر دارد، اگرچه در سال‌های اخیر در زمینه تولید کاغذ سلولزی و بسته‌بندی موفقیت‌هایی داشته‌ایم و امروز در این زمینه خودکفا شده‌ایم اما با توجه صرف به این بخش از تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه باز مانده‌ایم.
مهمترین دلیل بازماندن از تولید کاغذ چاپ و تحریر اولا نبود مواد اولیه مناسب و در دسترس و دوما نبود فرهنگ استفاده از کاغذ داخلی در سال‌های اخیر بوده است.
اما چندی است که خبرهایی یکی پس از دیگری از افتتاح کارخانه‌های تولید کاغذ از سنگ به گوش می‌رسد، کارخانه‌هایی که به تولید کاغذ از کربنات کلسیم می‌پردازند.در این میان حمایت‌های وزارت صنعت و حضور شخص وزیر صنعت، معدن و تجارت در این کارخانه‌ها برای افتتاح نیز جالب توجه است. موضوعی که در بدو امر برای مصرف‌کنندگان و فعالان بازار کاغذ و حتی دلسوزان این حوزه ممکن است شادی بخش باشد. به هر حال احداث کارخانه‌های متعدد برای تولید کاغذ در نقاط مختلف کشور شایسته است و در دراز مدت می‌تواند وابستگی ایران به کاغذ وارداتی را در که در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری را هم برای واردکنندگان، هم مصرف‌کنندگان و هم مسئولان ایجاد کرده و میلیاردها دلار ارز را از کشور خارج کرده است، کاهش دهد و یا حتی قطع کند. اما این تنها ظاهر ماجرا است.
بنا به گفته کارشناسان تولید کاغذ، تولید کاغذ از کربنات کلسیم و آهک دو روی سکه دارد، یک روی سکه تولید کاغذ و عرضه آن در بازار است، موضوعی که سال‌هاست دغدغه اهل فرهنگ و صنعت است. اما روی دیگر سکه ضررهای جبران‌ناپذیری است که این تولید به محیط زیست وارد می‌کند.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا از منتقدان تولید کاغذ از آهک است، او که پیش از این نیز هشدارهایی در این زمینه داده بود، حالا از اپیدمی‌ای که در این زمینه جامعه صنعت را در بر گرفته است نگران است.
در این زمینه گفت‌وگویی با وی شده است. روغنی در این گفت‌وگو به پشت پرده تولید کاغذ از کربنات کلسیم اشاره کرده و دلایل مخالف با این موضوع را که در اغلب کشورهای جهان حالا دیگر امری منسوخ و رد شده است را بیان می‌کند. این گفت وگو به شرح ذیل است:
* سوال: در یکی دو سال اخیر کارخانه‌های متعددی برای تولید کاغذ از کربنات کلسیم احداث شده است، در معرفی این روش گفته می‌شود که فرمول آن در دست تنها چند کشور از جمله ایران است، رواج این احداث‌ها به چه دلیل بوده است؟ آیا واقعا می‌توانیم در زمینه تولید کاغذ با این روش خودکفا شویم؟
متاسفانه هرازگاهی در کشور ما به دلیل نداشتن استراتژی توسعه صنعتی و آمایش دقیق، انحرافاتی در عملکرد صنعتی ایجاد می‌شود، بخش صنعت ما یک روز درگیر تب تولید ماکارونی می‌شود، یک روز درگیر تب تولید سیمان و روز دیگر .... به هر روی شاهد گسترش بی رویه و قارچ‌گونه یکسری صنایع در کشور هستیم. از سوی دیگر متاسفانه معمولا ما هیچ کار کارشناسی و آمایش سرزمینی در این زمینه‌ها مشاهده نمی‌کنیم که بتوانیم امیدوار باشیم که صنعتمان رشد یافته است. به همین دلیل این واحدهای صنعتی که بدون هیچ کار کارشناسی و بررسی همه‌چانبه احداث می‌شوند پس از چندی درگیر مشکلات شده و تبدیل به کارخانه‌های تعطیل می‌شوند.
بخشی از دلایل اینکه امروز ما ۹ هزار کارخانه صنعتی تعطیل شده داریم، به دلیل مشکلات مطالعاتی است که در فرایند تولید وجود داشته است، نه به تولید و نیازمندی‌هایش فکر کرده‌ایم، نه باراز فروش را بررسی کرده‌ایم و نه هیچ چیز دیگر، تنها پول را تبدیل به ماشین آلات و آهن کرده‌ایم و منابع کشور هدر رفته است و عایدی هم نداریم.
باز گردیم به پرسش شما، اکنون مدتی است در کشور تب تولید کاغذ از کربنات کلسیم و آهک رواج پیدا کرده است، هر کجا که معدن آهکی وجود دارد، کارخانه‌ای احداث می‌کنند تا کاغذ تولید کنند.
من به عنوان رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا می‌گویم که این صنعتی که امروز بسیار قارچ گونه دنبالش می‌روند و رواج پیدا کرده است، دیری نمی‌پاید که بعد از چند سال دیگر محکوم به فنا و شکست است.
* سوال: آقای روغنی شما در سال‌های اخیر یک تنه سنگ تولید کاغذ را به سینه زده‌اید و هر جا بحثی از تولید کاغذ به میان بوده شما نیز درگیر آن بودید، حالا چه شده است که با تولید کاغذ از کربنات کلسیم یا آهک مخالف هستید و آن را محکوم به شکست می‌دانید؟
در تولید کاغذ از آهک مشکلی وجود دارد که به محیط زیست ضرر و زیان‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. اگرمحیط زیست برای ما مهم است، اگر مبارزه با استفاده بسیار از پلاسیتک می‌کنیم، اگر معاهدات مختلف جهانی از پاریس تا مونترل گرفته را می‌پذیریم و اگر جلوگیری از تخریب محیط زیست برایمان مهم است، باید مخالف تولید کاغذ از آهک باشیم. شک نکنید که به زودی هر چه کارخانه در کشور ایجاد شده است، با عدم اقبال مواجه می‌شوند، کارخانجاتی که به واسطه تولید کاغذهای آهکی احداث می‌شوند،ضد محیط زیست هستند.
* سوال: اشاره می‌کنید که چرا تولید کاغذ از آهک برای محیط زیست مضر است؟
در تولید این کاغذها در لایه میانی یک لایه پلاسیتک گرانول قرار دارد و دو طرف آن خمیر آهکی است، این لایه گرانول به هیچ وجه در طبیعت جذب نمی‌شود و قابل بازیافت نیز نیست. ما تنها منابع آهکی خود را هدر می‌دهیم. از آنجا که در داخل کشور معادن دولتی است، مسئولان برای کارنامه‌سازی به ویژه در این سال‌های پایانی دولت تجهیزات و امکاناتی را در همان محیط معدن ایجاد می‌کنند که بگویند برای تولید کاغذ اقدام کردیم. خوشبختانه در این زمینه بخش خصوصی یا ورود نکرده یا بسیار محدود بوده است.
مسابقه دولت برای تولید کاغذ از کربنات کلسیم
اما در بخش دولتی مسابقه‌ای راه افتاده است که با شتاب به سمت تولید کاغذ با استفاده از آهک و کربنات کلسیم می‌روند، این اقدام جز تخریب محیط زیست هیچ اثر دیگری ندارد. سلامت جامعه را هدف می‌گیرد، منابع کشور را هدر می‌دهد و با شیبی که پیش می‌رویم آینده ناگواری در انتظارمان است.
احداث ۱۵ کارخانه هر یک به ارز ۴۰ میلیارد تومان برای تخریب محیط زیست
* سوال: وسعت استفاده از تولید کاغذ با آهک چه میزان است و تاکنون چقدر در این زمینه سرمایه‌گذاری شده است،؟
درباره تعداد کارخانه‌های احداث شده اطلاع دقیقی ندارم اما بالغ بر ۱۵ مورد رسانه‌ای شده و ما در جریان قرار گرفته‌ایم. برای احداث هر کارخانه نیز با توجه به نرخ دلار بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان باید هزینه کرد. از ضرب تعداد در این رقم می‌توان به سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای اقدامی غلط پی برد. علاوه بر این بالغ بر ۶۰ درصد کارخانه‌هایی که در این چند سال احداث شده‌اند به تعطیلی رفته‌اند.
وزارت صمت هیچ مشورتی با ما نکرد
* سوال: شما به عنوان رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در زمینه احداث این کارخانه‌ها مورد مشورت و نظرخواهی قرار نگرفته‌اید؟ چون بارها دیده شده است که در احداث این کارخانه‌ها شخص وزیر حضور پیدا می‌کند.
قانون بهبود فضای کسب و کار تکلیف می‌کند که دولت در زمینه صنعت با بخش خصوصی مشورت کند، نه تنها در زمینه احداث این واحدها از ما مشورت نخواسته‌اند، بلکه ما بارها از طریق رسانه‌ها مخالفت خود را ابراز کرده و دلایل غلط بودن این اقدام را نیز مطرح کرده‌ایم، اما توجهی نشده است.
ای کاش وزارت صمت در پروژه‌هایی که می‌خواهد راه‌اندازی کند، افتتاح کند و یا ... مشاورانی داشت که از آن‌ها نظرخواهی می‌کرد. به هر حال این اقدام غلط است و سالها بعد نتیجه این اقدامات غلط را خواهیم دید.
سازمان محیط زیست بی‌توجه است
* سوال: اطلاعی دارید که سازمان حفاظت از محیط زیست نسبت به این اقدامات هشدار داده یا مخالفتی داشته است؟
تا جاییکه من خبر دارم، به دلیل اینکه این کارخانه‌ها در مجاورت معادن به عنوان طرح توسعه احداث می‌شوند. کمتر محیط زیست به آن توجه کرده است. ما نیز بارها گفته‌ایم که به جای وضع موانع مختلف در واردات آخال به این‌ها توجه کنید. اما توجهی نشده است.
* سوال: در کشورهای دیگر دنیا آیا از این تکنولوژی استفاده می‌شود؟
اولین بار چینی‌ها شروع به تولید کاغذ با استفاده از آهک کردند، اما بلافاصله آن‌ها هم این روند را متوقف کردند. اصلاً در مقوله تولید کاغذ در دنیا، تولید از آهک جایگاهی ندارد. اما در ایران متاسفانه تب این موضوع گرفته و همه نیز آن را گسترش می‌دهند و مسئولان دولتی نیز تند تند پروژه‌ها را افتتاح می‌کنند.
* سوال: دلیل این گسترش چه بوده است؟ آیا حمایت‌های خاصی انجام می‌شود؟
چون ما معادن بسیار زیادی از آهک در داخل کشور داریم و این مواد اولیه مجانی است، استقبال بسیار شده است. اما باید توجه داشته باشیم که این اقدام سرطانی برای محیط زیست است.
منبع: تسنیم
تولید كاغذ از سنگ كمر به قتل محیط زیست بستن است
رئیس سندیكای تولیدكنندگان كاغذ با انتقاد از عملكرد وزارت صنعت در احداث كارخانه‌های متعدد تولید كاغذ از سنگ می‌گوید: احداث این كارخانه‌ها كمر به قتل محیط زیست بستن است.
۱۳۹۹/۸/۲۴
