خرید واكسن كرونا؛ در میانه امید و دلواپسی

به گزارش نما، انتشار خبری در روزهای آغازین سال ۱۴۰۰ درباره مجاز شدن بخش خصوصی برای مشارکت در روند واردات واکسن کرونا در کنار دامن زدن به نگرانی‌های عمومی درباره دسترس ناپذیر شدن واکسن و تبدیل شدنش به کالایی لوکس و گرانقیمت به معنای ناکام ماندن وزارت بهداشت برای تحقق وعده خرید حجم بالای واکسن کرونا هم بود.
بیشتر بخوانید:

از این رو انتشار نامه‌ای با امضای سید حیدر محمدی مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل که موضوعش فراخوان تامین واکسن کوویید ۱۹ نقطه تمرکز انتقادها را متوجه ناتوانی مسوولان دولتی در رسیدگی به نیاز ضروری جامعه برای بهره مندی از واکسن کرونا می‌کرد. در چنین هنگامه‌ای البته کسانی هم پا به میدان گذاشتند تا با دادن نشانی‌های دیگری به افکار عمومی از بار فشارها بر مسوولان کم کنند. از جمله ناصر ریاحی نایب رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی مدعی است: بحث آزادسازی واردات واکسن مطرح نیست و الان هم اگر شرکتی اقدام به واردات کند مانند واکسن آنفولانزا باید به دولت بفروشد و خود سازمان غذا و دارو نیز آن را اعلام کرده است. او که مساله تامین واکسن کرونا را مشکلی جهانی می‌داند بر این باور است که حتی اگر بخش خصوصی در عملیات خرید واکسن کرونا وارد شود درنهایت واکسن را برای توزیع در اختیار دولت قرار خواهد داد.

در جبهه مقابل، اما ورود بخش خصوصی به کارزار تامین واکسن کرونا مخالفان کمربسته‌ای دارد که هیچ عذر و بهانه‌ای را برای وارد شدن شرکت‌های خصوصی به چنین میدان پرسنگلاخی بر نمی‌تابند. در پیشانی خیل مخالفان می‌توان پیام طبرسی متخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان مسیح دانشوری را شناسایی کرد که اگر خود او را جزو برون داده‌های اپیدمی کرونا بخوانیم سخن بیراهی نگفته ایم. طبرسی بنای بخش خصوصی در مشارکت برای چنین فعالیت‌هایی را بر سودآوری می‌داند که، چون توان واردات در سطح کلان را هم ندارند پس واگذاشتن عملیات خطیری مثل تامین واکسن کرونا به این بخش امکان پذیر نخواهد بود. از نگاه طبرسی حداکثر امکان بخش خصوصی برای این کار این خواهد بود که حجم محدودی خریداری شود که به جهت نیاز به سودآوری فرصتی برای دسترسی مردم عادی به این واردات به وجود نخواهد آمد.

این میان، اما مدیرعامل شرکت شهرسالم شهرداری تهران فارغ از بگومگوها بر سر مداخله بخش خصوصی در تامین واکسن کرونا با اعلام آمادگی شرکت متبوعش برای خرید واکسن گویی در تلاش برای گشودن جبهه جدیدی است. وقتی از او درباره نگرانی‌های عمومی درمورد مشارکت بخش خصوصی در خرید واکسن کرونا و احتمال بالا رفتن قیمت واکسن می‌پرسیم از وضع خاصی سخن می‌گوید که بر فضای موجود برای مقابله با بیماری کرونا حاکم شده: در حال حاضر شرایط ورود بخش خصوصی به مساله تامین واکسن یک شرایط معمولی نیست. اکثر شرکت‌ها یا کارخانه‌های سازنده واکسن کرونا متاسفانه همه واکسن‌هایی که تولید کرده اند را پیش فروش کرده اند. دولت‌ها مستقیما این امکان برایشان فراهم بوده که بتوانند واکسن را از طریق شرکت‌های سازنده و دولت‌ها تحت نظارت سازمان بهداشت جهانی تامین کنند. اما تامین واکسن توسط دولت ما شاید به دلیل عوامل مختلف نتوانسته در زمان مناسبش انجام شود.

حمید چوبینه، علی رغم اینکه مداخله بخش خصوصی را امکان پذیر می‌داند، اما قطعی بودن وجود واسطه‌ها برای تامین واکسن را عامل بالا رفتن قیمت واکسن معرفی می‌کند:، اما حالا بعد از اینکه دست شرکت‌ها و بخش خصوصی برای خرید واکسن در حال باز شدن است از طریق شرکت‌های اصلی سازنده واکسن این امکان فراهم نیست و این تامین واکسن از طریق واسطه‌ها امکان تحقق دارد. وقتی هم که از طریق واسطه‌ها قرار باشد این تامین واکسن انجام شود قطعا قیمت تمام شده آن چیزی نخواهد بود که کارخانه در اختیار واسطه‌ها قرار می‌دهد؛ بنابراین احتمالا با قیمت بیشتری واکسن در اختیار بخش خصوصی کشورمان قرار بگیرد تا موقعیت‌های دیگری اگر هست روی این کار غالب نشود. به همین خاطر من احساسم این است که واکسن به هر قیمتی که منصفانه باشد و سودی هم در بر داشته باشد اگر به دست مردم برسد مطلوب خواهد بود.

با این همه مدیرعامل شرکت شهرسالم با نگاه خوشبینانه اش تا آنجا پیش می‌رود که وارد شدن بخش خصوصی در عملیات وارد کردن واکسن کرونا را بسط یدی برای دولت می‌بیند که از این رهگذر حتی امکان ساماندهی فرودستان جامعه هم فراهم خواهد شد: بخش‌هایی که خودشان بتوانند پرداخت هزینه واکسن را حتی برای اقشار آسیب پذیر بر عهده بگیرند می‌توانند این تامین واکسن را محقق کنند. با این کار بار از دوش دولت برداشته می‌شود. اگر سازمان ها، نهادها و وزارتخانه‌ها متعهد شوند برای پرداخت هزینه واکسن کارکنان خودشان دست دولت هم باز می‌شود تا به بخش‌های محروم‌تر جامعه رسیدگی کند. اینجا مساله فقط این نیست که قیمت تمام شده برای واکسن به چه صورتی خواهد بود. اگر نظارتی وجود داشته باشد قیمت تمام شده برای واکسن در همه جای دنیا مشخص است. البته این درست است که گاهی ممکن است رفتارهای سودجویانه‌ای در این زمینه اتفاق بیفتد. چون این قضیه مربوط به مساله سلامت می‌شود باید رعایت اخلاقیات بشود و سودجویی‌هایی که به سلامت مردم آسیب می‌زند در این موضوع توسط صادرکنندگان، واردکنندگان، فروشندگان و تامین کنندگان انجام نشود. اما به هر حال درباره هزینه‌های تمام شده دولت باید بداند وقتی قرار باشد از طریق واسطه‌ها واکسن تهیه شود هم نظارت بر سلامت این واکسن‌ها و هم مساله قیمت بسیار مهم خواهد بود.

وقتی چوبینه حق بخش خصوصی در مشارکت برای تامین واکسن کووید ۱۹ را به تمامی ادا می‌کند فرصت را مهیا می‌بینیم تا از چرایی و چگونگی اعلام آمادگی اش برای مشارکت شرکت شهرسالم در زمینه تامین واکسن هم بپرسیم و اینکه آیا شرکت شهرسالم در موقعیت تازه‌ای قرار گرفته یا نه؟ او، اما برخلاف روال همیشگی پاسخش را با چاشنی مطایبه همراه می‌کند:، چون اعضای محترم شورای شهر چندین بار مصاحبه‌هایی داشتند و در جاهای مختلف گفتگوهایی درباره شرکت ما صورت گرفته بود ما گفتیم در صورت تکلیف شورای اسلامی شهر تهران و ستاد شهرداری تهران به ما این آمادگی وجود دارد که ما برای کمک به حال مردم و سلامت همکارانمان و بازنشستگانمان در شهرداری تهران ما برای ورود به این عرصه آمادگی لازم را داریم. درواقع در واکنش به سوالاتی که خبرنگاران از ما می‌پرسند ما اعلام کردیم شرایط شرکت سالم این است وگرنه شرایط جدیدی پیش نیامده است.
منبع: میزان