حجت‌الاسلام حسین حسامی- با وجودی که نگاه اسلام به مسئولیت پذیری و قبول زمامداری بسیار سختگیرانه و با دقت نظرهای فراوان است اما غالبأ آنچه شاهد هستیم عدم توجه به این موضوع و مسابقه بر سر دریافت مناصب و مسئولیت هاست!
در بین ائمه مولای متقیان بیش از همه در این رابطه تذکر و توصیه دارند. حضرت در نامه ۵ نهج‌البلاغه خطاب به اشعث‌بن قیس -از کارگزاران در منطقه آذربایجان- این‌گونه می‌فرماید: «وَ إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَة»
یعنی حکمرانی برای تو طعمه نیست بلکه امانتی بر عهده‌ات است.
باری سنگین بر دوش انسان
رهبرانقلاب نیز در این باره خطاب به مسئولین می‌فرمایند: «مسئولیت و منصبی که در نظام اسلامی داری، طعمه و سرمایه و کاسبی نیست - اشتباه نشود - مسئولیت در نظام اسلامی باری بر دوش انسان است که باید آن را به خاطر هدف و نیّتی تحمّل کند.»
اگر چنین نگرشی در انسان ایجاد شود به یقین برای ورود به هر آوردگاهی هول نمی‌زند و اشتیاق بیجا نخواهد داشت. و چه بهتر که خود انسان که از همه کس بر ضعف و توانایی اش آگاه تر است قبل از قبول هر منصب و مسئولیتی هم به توان خود و هم به عاقبت امر بیندیشید.
توصیه عجیب پیامبر (ص) به ابوذر
خود جناب ابوذر صحابی گرانقدر اسلام که به فرمایش امام صادق (ع) در بالاترین مدارج و پله های ایمان قرار داشت نقل می‌کند که پیامبر اکرم به او فرمود:
«ای ابوذر! من آنچه برای خود دوست میدارم برای تو نیز دوست میدارم؛ همانا تو را ناتوان (در امر مدیریت) میبینم، پس هیچ گاه به دو نفر امر نکن و به هیچ وجه عهده‌دار مال یتیم مباش.» (امالی طوسی، مجلس سیزدهم، ص ۳۸۴)
این توصیه پیامبر آنهم به کسی که در بالاترین مراتب ایمان قرار دارد یک پیام بسیار مهم در بر دارد، اینکه آدم خوب بودن به منزله مدیر خوب شدن نیست! چه بسا اشتباه در پذیرش یک مسئولیت که در توان ما نیست ایمانمان را نیز خدشه دار کند.
هشدار امیرالمومنین (ع) به رفاعه
امیرالمؤمنین (ع) در نامه‌ای به رفاعه که قاضی منصوب ایشان در اهواز بود، این‌گونه هشدار می‌دهد:
«این ریاست و مدیریّتى که در اختیار من و شماست، یک امانت است؛ هرکس این را به خیانت تبدیل کند و به هوى و هوس آلوده نماید و در خدمت مطامع شخصى و وسیله اجراى مقاصد غیر الهى و غیر عادلانه خود قرار دهد، تا روز قیامت لعنت خدا بر او خواهد بود.»
لذا شرط عقل این است که انسان بیندیشد و اگر توان مدیریت در خود ندید قدم به میدان انتخاب نگذارد و مردم را به اشتباه نیندازد و عاقبت جاودان را فدای سرای فانی دنیا نکند.
