اگر صداقت باشد مردم هنوز پای كار هستند

حجت‌الاسلام علی تبریزی- رهبر معظم انقلاب اسلامی هفته گذشته در دیدار خانواده سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، «صدق» و «اخلاص» را خلاصه و نماد و نمایه مکتب سلیمانی خواندند و افزودند: "صدق و اخلاص، جوهره و شکل‌دهنده مکتب سلیمانی است که هم زندگی و هم شهادت او را پر برکت ساخت و کیفیت شهادت او نیز، به فضل الهی حجت را بر همه بندگان خدا و دشمنان اسلام تمام کرد."

در خصوص صدق مطابق روایات در یک تقسیم بندی دو نوع صدق متصور است: صدقُ الحدیث و و صدقُ النّاس. آنچه بیشتر گفته و شنیده شده درباره صدق الحدیث است حال آنکه صدق الناس دارای اهمیت مضاعفی است و اتفاقا مقام معظم رهبری بیشتر به همین وجه صداقت سردار اشاره دارند زیرا در تبیین صداقت ایشان به پایبندی و وفاداری کاملاً صادقانه به عهدی که با پروردگار بسته بود و تعامل از سر صدق با امام و آرمانهای اسلام و انقلاب اشاره کردند.

این مفهوم در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده که فرمودند بعضی از مکارم اخلاق و خصلتها بسته‌ به بعضی دیگر است. یعنی با هم ارتباط علّی و معلولی دارند و این خصلتها را خدا به هرکس بخواهد مطابق شایستگی‌هایش عطا می‌کند. سپس امام به چند مورد اشاره می‌نمایند که اولی و دومی صدق الحدیث و صدق الناس هستند. صدق الحدیت همان راستگویی است. یعنی شما حرفی را که می‌زنید، مطابق با واقع باشد. اگر دانستید مطابق با واقع است و گفتید، این راست است؛ اگر نه، نمی‌دانید مطابق واقع است یا نیست امّا می‌گویید، این صدق نیست. دقیقا کاری که اغلب ما در فضای مجازی انجام می‌دهیم و مطالبی را که نمی‌دانیم درست است یا خیر برای دیگران می‌فرستیم! تمام دروغ ها، شایعات، تهمت ها و اختلافات ریشه اش همین‌جاست و امروز متاسفانه فضای مجازی به دشمن شماره یک صداقت انسانها مبدل شده است.

اما صدق الناس چیست؟ یعنی با مردم هم صادق باشید؛ با تقلّب و خدعه و فریب و دورویی برخورد نکنید. پس صدقُ النّاس به معنای صدق در عمل با مردم است.

نکته قابل توجه این است که صدق الناس بیشتر مربوط به مسئولین است تا مردم. بله مردم باید در تعاملات خود با یکدیگر صداقت داشته باشند (صدق الحدیث) اما آن صداقتی که رهبر معظم انقلاب در خصوص وجه بارز شخصیت حاج قاسم اشاره می‌کنند منظور صداقت با مردم و عمل به وعده‌ها و ماندن پای آرمان‌های اسلام و انقلاب است. سردار مصداق عینی صدق الناس در دوران معاصر بود و نتیجه آن را در برخورد مردم با او و میزان محبت او در قلوب آحاد جامعه می‌توان دریافت. او نشان داد اگر مسئولین در همین زمان هم با مردم صادقانه و بدون تکلف و دورویی برخورد کنند و سخن بگویند و عمل کنند مردم نیز با تمام توان پای کار می ایستند و در صحنه حضور دارند.

نکته بعدی در خصوص رابطه صداقت و اخلاص است. یکی از تعاریف صداقت "یکی كردن غرض، هدف و نيت انجام فعل" است. این وجه از صداقت در حقیقت همان اخلاص و صدق در نیت بشمار می‌رود. یعنی غرض فرد از انجام عمل رضای خدا باشد. نکته جالب توجه این است که سردار در عمل تلفیق صداقت در عمل و نیت داشت لذا رهبر انقلاب «اخلاص و کار برای خدا» را ویژگی شاخص شهید سلیمانی و مایه برکت بی‌بدیل در کار او دانستند و افزودند: "او از دیده شدن فرار می‌کرد و اهل تظاهر و لاف‌زنی نبود و آن تشییع دهها میلیونی و رواج نام و یاد او در جهان، اولین پاداش و جزای الهی به اخلاص او در دنیا بود."