خواص درمانی گل بنفشه؛ یك گیاه همه كاره!

به گزارش نما، گل بنفشه، بنفشه معطر (Viola odorata) و یا ویولتا گیاهی علفی با جوانه‌های ریشه دار و بلند است که گل‌هایی به رنگ بنفش، ترکیب زرد و بنفش و یا رنگ‌های زیبای دیگر دارد.

از دیرباز ریشه و قسمت‌هایی از گیاه که بالای زمین رشد می‌کنند برای تهیه دارو کاربرد داشته اند.

بنفشه شیرین یا معطر برای کمک به تسکین فشار عصبی، خستگی جسمی و روانی، علائم یائسگی (به خصوص گرگرفتگی)، افسردگی و تحریک پذیری استفاده می‌شود و تاکنون نیز اثرات مطلوبی را از خود نشان داده است.

این گیاه همچنین برای ناراحتی‌های دستگاه گوارش مانند درد شکم، تورم (التهاب) معده و روده و بافت‌های پوشاننده آنها، مشکلات گوارشی ناشی از رژیم غذایی نامناسب، گاز معده، سوزش سر دل، اختلالات کیسه صفرا و کاهش اشتها هم استفاده می‌شود.

برخی افراد بنفشه شیرین را برای بیماری‌های مجاری تنفسی، به ویژه خشکی یا گلودرد، گرفتگی بینی، سرفه، گرفتگی صدا و برونشیت مورد مصرف قرار می‌دهند.

از دیگر کاربردها می‌توان به درمان درد مفاصل کوچک، تب، بیماری‌های پوستی، سردرد، مشکلات خواب و سل اشاره کرد. بنفشه شیرین گاها به منظور رفع ناراحتی‌های پوستی و به عنوان پاک کننده پوست مستقیماً روی موضع مالیده می‌شود.

میان ترکیبات گیاهی، بنفشه برای مشکلات تنفسی از جمله برونشیت حاد و مزمن، آسم، ریه‌های آسیب دیده از گرد و غبار، التهاب دستگاه تنفسی، علائم سرماخوردگی، گرفتگی صدا، سرفه و احتقان قفسه سینه یک انتخاب عالی محسوب می‌شود. این گیاه جادویی در عین حال برای بی اختیاری ادرار در افراد مسن، شب ادراری، مثانه تحریک پذیر و بیماری‌های پروستات هم مصرف دارد. البته نباید از کاربردهای دیگری همانند درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب نیز غافل شد.

گیاه بنفشه دارای مواد شیمیایی منحصر به فردی است که با کاهش ضخامت مخاط، انسجام آن و آسان‌تر کردن سرفه، به از بین بردن احتقان سینه کمک می‌کند.

در مجموع مهم‌ترین کاربردهای دارویی- درمانی بنفشه شامل موارد زیر است:

- آسم
- برونشیت
- سرماخوردگی
- سرفه حاد و مزمن
- افسردگی
- بی خوابی
- مشکلات ریوی همچون التهاب و احتقان
- علائم یائسگی
- حالات عصبی
- مشکلات گوارشی
- مشکلات مربوط به دستگاه ادراری

و، اما در ادامه چند پتانسیل درمانی بسیار مهم بنفشه را با دقت بیشتری بررسی خواهیم کرد:


سرماخوردگی و آنفلوانزا

گل بنفشه در فصل سرماخوردگی و آنفلوانزا افزودنی دارویی بسیار مهمی برای کودکان و بزرگسالان به شمار می‌رود. شربت گل بنفشه می‌تواند گلوی تحریک شده و ملتهب را تسکین دهد و احتقان و غدد لنفاوی متورم را از بین ببرد. موسیلاژ خنک بنفشه را می‌توان برای سرفه‌های خشک و همچنین عفونت گوش استفاده کرد.

کاهش التهاب

این گیاه معمولا به صورت وحشی رشد می‌کند و باید بدانیم که سرشار از فواید ارزشمند است. از طرفی علاوه بر گل ها، قسمت‌های دیگر بنفشه به خصوص برگ آن نیز کاربردهای مهمی دارد. یکی از مزایای سلامتی برگ بنفشه کاهش التهاب است. برگ‌ها مجهز به خاصیت ضد التهابی قوی هستند. این قابلیت می‌تواند انواع التهاب مانند عفونت سینوس، برونشیت و گلودرد را تسکین دهد.

رفع سرفه

اگر از سرفه‌های مداوم و غیرقابل توقف خسته شده اید، برگ بنفشه می‌تواند راهی برای درمان آن پیش پای شما قرار دهد. جوشانده برگ بنفشه یا چای داغ بنفشه خلط آور قوی محسوب می‌شود، زیرا حاوی ترکیبات مفید برای سلامت ریه مانند ساپونین است و می‌تواند عملکرد موسیلاژی داشته باشد.

تصفیه خون

از برگ‌های گل‌های زیبای بنفشه می‌توان به عنوان تصفیه کننده خون نیز استفاده کرد. این موضوع بدین معنی است که برگ‌ها برای افزایش متابولیسم مفید هستند. آن‌ها همچنین به دفع سریع مواد زائد کمک کرده و غدد لنفاوی را تقویت می‌کنند.


کاهش تب

مصرف برگ بنفشه اثر تسکین دهنده و خنک کننده دارد. از این رو مصرف خوراکی ترکیب مورد نظر برای رفع تب بسیار مطلوب است. محققان معتقد هستند که کمک به کاهش تب به دلیل عمکلرد تخفیف دهندگی التهاب است، زیرا برگ‌ها خاصیت ضد التهابی خوبی دارند.

مسکن درد

ترکیب اسید سالیسیلیک موجود در برگ بنفشه یک مسکن عالی است و در عین حال خاصیت ضد التهابی مطلوبی را به نمایش می‌گذارد. این دارو همان عمل آسپرین را برای تسکین درد در سردرد، آرتریت و سایر دردهای ناشی از التهاب انجام می‌دهد.


کمک به هضم غذا

موسیلاژ یا فیبر محلول در برگ بنفشه در راستای کاهش سطح کلسترول بد مفید است. علاوه بر این ترکیب مذکور برای بهبود سلامت فلور روده نیز کارایی بالایی دارد. فلور روده مواد غذایی را برای باکتری‌های مفید تامین می‌کند تا از این طریق به تقویت فرآیند هضم کمک شود.

فیبر غذایی همچنین قادر به بهبود حرکات روده و جلوگیری از برخی مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست است.


کاهش فشار خون

برگ‌های گیاه بنفشه به دلیل دارا بودن ترکیبات آلکالوئیدی و فلاونوئیدی، می‌توانند فشار خون را کاهش دهند. آلکالوئیدها اثر آرام بخش بر رگ‌های خونی دارند در نتیجه خون راحت‌تر جریان می‌یابد. همانطور که می‌دانیم، گردش خون طبیعی مانع از افزایش فشار خون می‌شود.

از سوی دیگر، فلاونوئیدها می‌توانند به عنوان ادرار آور عمل کنند که برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مفید است؛ بنابراین می‌توان گفت که این برگ‌های قلبی شکل در واقع برای قلب مفید هستند، زیرا فشار خون طبیعی سلامت قلب ما را حفظ می‌کند.


درمان احتمالی سرطان

تحقیقات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا نشان داده که برگ بنفشه به احتمال زیاد برای پیشگیری و درمان مراحل اولیه سرطان مفید است.

این به دلیل سطح بالای ذخیره آنتی اکسیدانی است که با رادیکال‌های آزاد به عنوان عامل اصلی رشد سرطان مبارزه می‌کند. مصرف منظم برگ بنفشه به وضوح توانسته طی مراحل اولیه رشد تومور را کاهش دهد یا اندازه آن را کوچک کند.


عوارض جانبی

زمانی که بنفشه شیرین در دوزهای توصیه شده از راه خوراکی مصرف شود، برای اکثر افراد بی خطر است. در واقع تا به امروز هیچ عارضه جانبی خاصی گزارش نشده است. البته هنوز اطلاعات کافی در زمینه مصرف موضعی بنفشه روی پوست در دست نیست و به مطالعات بیشتری در این خصوص نیاز است.

منبع: فرادید