تغییر وزرا در كابینه های پس از جنگ؛ همه وزیرانی كه از پاستور رفتند

به گزارش نما به نقل از مشرق، " من در کابینه ام ژنرال نمی‌خواهم " این شاه بیت نقل قولی بود که محمد رضا باهنر از محمود احمدی نژاد درباره کابینه دولت نهم داشت؛ کابینه ای که با عنوان لقب کابینه 70 میلیونی بسته شد و قرار بود طبق یک میثاق نامه منتشر نشده، اهداف مدنظر دولت مهرورزی را ادامه دهد.

اما در ادامه راه رئیس جمهور نشان داد که همان قدر بر روی رای اعتماد گرفتن وزرای ومعرفی شده به کابینه اش تاکید دارد، به راحتی می تواند از قید آنها بگذرد.

تغییرات گسترده در کابینه دولت های نهم و دهم همیشه مورد انتقاد حامیان و منتقدان دولت قرار داست و بسیاری از کارشناسان این موضوع را عاملی برای عدم توفیق دولت در برنامه هایش می دانستند.

حتی حسین شریعتمداری نیز در سال های پایانی دولت نهم لب به انتقاد از روند تغییر وزرا گشود در در کیهان نوشت: اگر آنگونه كه مطرح شده و رياست محترم جمهوري نيز به طور تلويحي به آن اشاره كرده اند، به علت ناهماهنگي آنان با رئيس جمهور باشد، يكي از پيآمدهاي تقريبا قطعي آن، اين است كه اعضاي كابينه، جرات و جسارت اظهارنظري متفاوت با رئيس جمهور را نخواهند داشت.

شریعتمداری در ادامه سرمقاله 25 فروردین 87 کیهان ادامه داد: عزل وزیران بر خلاف باور رئیس جمهور "نوآوری" محسوب نمی شود بلکه فقط یک "تغییر" است .

اما انتقاد های هیچ گاه نتوانست جلوی تغییرات در کابینه احمدی نژاد را بگیرد و رئیس جمهور در برابر همه انتقادها و در برابر سوال خبرنگاران در این باره با همان لبخند همیشگی پاسخ داد که " بالاخره کابینه مثل یک تیم است و رئیس جمهور باید افرادی را که خسته شده اند و یا کند حرکت می کنند تعویض کند.‌"

البته زاهدی وزیر علوم دولت اول احمدی نژاد بعدها و در سال بهمن ماه سال 91 در مصاحبه ای تعبیر احمدی نژاد را کامل کرد و گفت: آقای رئیس جمهور کابینه را به تیم فوتبال تشبیه می کند؛ اگر دقت کنید در بازی فوتبال هم خیلی کم اتفاق می افتد همه بازیکنان تغییر کنند و کمتر دولتی در دنیا هم دیده شده که چنین تغییرات گسترده ای داده باشد. باید از رئیس جمهور بپرسید که کجا تیم فوتبال می آید یک دفعه تعداد زیادی از بازیکنان را در نیم فصل تغییر می دهد.

تغییرات گسترده در کابینه به گفته بسیاری از منتقدان ضعف احمدی نژاد در دولت داری است که شاید بتوان ریشه آن را در سطر اول گزارش و نقل قول باهنر از احمدی نژاد یافت که گفته بود " من ژنرال نمی خواهم. "

در ادامه این گزارش به میزان تغییرات در کابینه دولت های هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد مورد بررسی قرار می گیرد. در این بررسی تغییر وزیر در هر کابینه و همچنین میزان تغییرات در میان دو کابینه رئیس جمهور مشخص شده است. البته وزیرانی که به دلیل ادغام وزارت خانه برکنار شده اند جزو تغییرات کابینه محسوب نشده اند.

دولت هاشمی رفسنجانی

کابینه اول:

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌: سید محمد خاتمی جای خود را به علی لاریجانی داد.

وزیر بهداشت: ایرج فاضل توسط مجلس استیضاح شد و رضا ملک زاده جای او را گرفت.

کابینه دوم:

کابینه دوم هاشمی رفسنجانی کابینه ای بدون تغییر بود. کابینه ای که تا نیمه مرداد 76 رئیس جمهور را با 22 یار همراهی کرد.

تغییرات در کابینه در میان دولت اول و دوم:

وزیر ارشاد: میرسلیم جایگزین لاریجانی

وزیر دفاع: فروزنده جایگزین ترکان

وزیر علوم: هاشمی گلپایگانی جایگزین معین

وزیر کشور: بشارتی جایگزین عبدالله نوری

وزیر راه و ترابری: ترکان جایگزین سعیدی کیا

وزیر اقتصاد: محمدخان جایگزین نوربخش

وزیر بهداشت: مرندی جایگزین ملک زاده

وزیر بازرگانی: آل اسحاق جایگزین وهاجی

وزیر مسکن: آخوندی جایگزین کازرونی

دولت سید محمد خاتمی

کابینه اول:

وزیر اطلاعات: دری نجف آبادی در همان سال های ابتدایی کابینه جای خود را به یونسی داد.

وزیر راه و ترابری: محمود حجتی از وزارت راه برکنار و جای خود را به مرحوم رحمان دادمان داد.

وزیر ارشاد: مهاجرانی بدلیل انتقادها از عملکردش در وزارت ‌ارشاد، استعفا و جای خود را به مسجد جامعی داد.

وزیر کشور: عبدالله نوری در نیمه راه کابینه اول خاتمی جای خود را به عبدالواحد موسوی لاری داد.

کابینه دوم:

وزیر راه و ترابری: خرم توسط مجلس استیضاح شد و جای خود را به رحمتی داد.

وزیر علوم: مصطفی معین جای خود را به جعفر توفیقی داد.

تغییرات در کابینه در میان دولت اول و دوم:

وزیر آموزش و پرورش: حاجی جایگزین مظفر

وزیر ارتباطات: معتمدی جایگزین عارف

وزیر دارایی: مظاهری جایگزین نمازی

وزیر بهداشت: پزشکیان جایگزین فرهادی

وزیر تعاون: صوفی جایگزین حاجی

وزیر کشاورزی: حجتی جایگزین سعیدی کیا

وزیر کار: خالقی جایگزین حاجی

دولت محمود احمدی نژاد

کابینه اول:

وزیر آموزش و پرورش: فرشیدی جای خود به علی احمدی داد.

وزیر اطلاعات: اژه ای در آخرین روزهای دولت نهم بدلیل آنچه انتقاد از رئیس جمهور خوانده شد، از دولت خارج رفت.

وزیر اقتصاد: دانش جعفری هم به دلیل انتقاد از احمدی نژاد راه خروج را در پیش گرفت و جای خود را به حسنی داد.

وزیر تعاون: اردکانی جای خود را به عباسی داد.

وزیر راه و ترابری: رحمتی به عنوان تنها بازمانده از دولت خاتمی در دولت نهم جای خود را به بهبهانی سپرد.

وزیر رفاه: پرویز کاظمی اولین وزیری برکنار شده توسط احمدی نژاد بود که جای خود به مصری داد.

وزیر صنایع: مظاهری سکان وزارت صنایع را به محرابیان شاگرد سال های دور احمدی نژاد سپرد.

وزیر ارشاد: صفارهرندی نیز به دلیلی مشابه با محسنی اژه ای از دولت کنار رفت.

وزیر کشور:‌ پورمحمدی از وزارت کشور رفت تا کردان به این وزارتخانه بیاید و در مدت کوتاهی استیضاح و در نهایت محصولی به وزارت کشور برسد.

وزیر نفت: وزیری هامانه سکان پردرآمد ترین وزارت خانه دولتی را به نوزدی سپرد.

کابینه دوم:

وزیر ارتباطات: تقی پور در اواخر عمر دولت دهم جای خود را به نامی داد.

وزیر امورخارجه: متکی وقتی در سفر سنگال بود برکنار شد و صالحی جاگزین وی شد.

وزیر بهداشت: مرضیه وحید دستجردی اولین وزیر زن بعد از انقلاب با حاشیه‌های فراوان با طریقت منفرد تعویض شد.

وزیر راه و ترابری: بهبهانی نیز با استیضاحی جنجالی و بدون حضور رئیس جهمور برای دفاع از وی برکنار شد؛ بدلیل اینکه بسیاری این استیضاح مثبت بهبهانی را به دلیل حاشیه های عدم حضور احمدی نژاد در جلسه دفاع می دانند، این تغییر هم به نام وی نوشته می شود.

وزیر نفت: میرکاظمی از وزارت نفت رفت و قاسمی ساکن وزارت خانه خیابان طالقانی ( محل وزارت نفت) شد.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: شیخ الاسلام با استیضاح مجلس جای خود را به عباسی داد؛ این استیضاح را نیز به دلیل همان حاشیه سازی ها به نام احمدی نژاد می نویسند.

تغییرات در کابینه در میان دولت اول و دوم:

وزیر آموزش و پرورش: حاجی بابایی جایگزین علی احمدی

وزیر ارتباطات: تقی پور جایگزین سلیمانی

وزیر اطلاعات: مصلحی جایگزین اژه ای

وزیر بازرگانی: غضنفری جایگزین میرکاظمی

وزیر بهداشت: وحید دستجردی جایگزین لنکرانی

وزیر جهاد کشاورزی: خلیلیان جایگزین اسکندری

وزیر دادگستری: بختیاری جایگزین الهام

وزیر دفاع: سردار وحیدی جایگزین سردار محمدنجار

وزیر علوم: دانشجو جایگزین زاهدی

وزیر ارشاد: سید محمد حسینی جایگزین صفارهرندی

وزیر کار: شیخ الاسلام جایگزین جهرمی

وزیر کشور: محمد نجار جایگزین محصولی

وزیر مسکن: نیکزاد جایگزین سعیدی کیا

وزیر نفت‌: میرکاظمی جایگزین نوذری

وزیر نیرو: نامجو جایگزین فتاح

به گزارش مشرق، با بررسی آمار بالا مشخص می شود که کابینه دوم هاشمی با ثبات ترین کابینه بعد از دفاع مقدس بوده است و البته این رکورد در مجموع نیز نصیب خود هاشمی می شود.

محمود احمدی نژاد نیز آمار بیشترین تغییرات را از آن خود می کند و از این لحاظ هم رکورددار است.

دولت هاشمی
کل تغییرات در 8 سال ریاست جمهوری: 2 وزیر
تغییرات در بین دو کابینه: 9 وزیر

دولت خاتمی
کل تغییرات در 8 سال ریاست جمهوری: 6 وزیر
تغییرات در بین دو کابینه: 7 وزیر

دولت احمدی نژاد
کل تغییرات در 8 سال ریاست جمهوری: 16 وزیر
تغییرات در بین دو کابینه: 15 وزیر

بنابر این گزارش، با توجه با آمار بالا و عملکرد دولت های مختلف این سوال پیش می آید که آیا تغییرات پی در پی در کابینه می تواند دولت را برای پیشبرد اهدافش شتاب دهد؟