به گزارش نما به نقل از شریان، ايران وعربستان در حالي بر سر برخي موضوعات مهم منطقه دچار اختلاف نظر هستند که برخي محافل سياسي معتقدند که بهبود روابط اين دو کشور نه تنها در کاهش اختلافات وتنش هاي منطقه اي موثراست بلکه زمينه ساز فرصتي براي مقابله با دشمنان منطقه و جهان اسلام مي‌شود .
اندیشکده بروکینگز در گزارشی به‌قلم «اف. جورج گائوز» که به بررسی روابط ایران و عربستان سعودی و چشم‌انداز تغییر آن با روی کار آمدن حسن روحانی، رئیس‌جمهور منتخب پرداخته است، بهبود روابط ایران و عربستان را گامی در راستای کاهش فرقه‌گرایی در منطقه خاورمیانه دانست.رشد فرقه‌گرایی در خاورمیانه در بلندمدت می‌تواند برای منافع هر دو کشور ایران و عربستان سعودی مضر باشد.برای سعودی‌ها، رشد اختلافات فرقه‌ای نه‌تنها به برانگیخته شدن شیعیان ساکن این کشور علیه سیستم حاکم می‌انجامد، بلکه شیعیان عرب‌زبان را به‌سوی ایران متمایل کرده و با تشویق نیروهای سلفی، باعث می‌شود که آنها در نهایت علیه ریاض قد علم کنند.
این گزارش در پایان تصریح می‌کند که اگر روحانی بتواند فضای حاکم در روابط تهران – ریاض را بهبود بخشد، طبعا بعد فرقه‌ای اختلافات دو طرف کاهش خواهد یافت و همه از این امر منتفع خواهند شد.انديشکده بروکينگز در حالي بهبود روابط ايران وعربستان را عامل حل تنش هاي فرقه اي مطرح مي کند که رييس جمهور منتخب بارها در کنفرانس مطبوعاتی و سخنرانی هایش تاکید بر احیای روابط ایران و عربستان کرده و گفته است که در کاهش تنش ها با ریاض گام های جدی بر خواهد داشت و در عین حال انتخابش مورد حمایت عربستانی ها و دیگر کشورهای عربی قرار گرفت، قصد دارد در آغاز دوران ریاست جمهوری اش به عربستان سفر کند تا به این ترتیب گامی بلند در عادی سازی روابط دو کشور برداشته شود.روابط ایران و عربستان در سال های اخیر بر سر مسائل مختلف از جمله ادعای ریاض در دخالت ایران در امور داخلی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، قضیه بحرین، ادعای کشورهای این منطقه از حمایت ایران از جریان های شیعی، ادعای دخالت ایران در یمن که اهمیت به سزایی برای عربستانی ها دارد و نسبت به آن حساس هستند و بحران سوریه موضوعات مورد اختلاف ايران وعربستان محسوب مي شوند
ايران و عربستان در حالي در يکسري از مسائل منطقه اي دچار اختلاف نظر هستند روزنامه العرب به نقل از یک منبع آگاه در ریاض اعلام کرد که عربستان در حال آماده سازی سفر حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران به عربستان است و مشورت ها میان دو طرف بر سر این موضوع به جاهای خوبی رسیده است و پیش بینی می شود به زودی گامی بلند در بهبود روابط میان ایران و عربستان برداشته شود.این در حالی است که همچنان موضوع سوریه مساله ای چالش زا در رسیدن به تفاهم میان دو طرف محسوب می شود. ایران از حکومت بشار اسد حمایت قاطع می کند در حالی که عربستان پشتیبان مخالفان اسد است و تلاش دارد به هر ترتیبی شده دولت بشار اسد سقوط کند.اين منبع آگاه به این روزنامه گفته است که ارتباطاتی میان ایران و عربستان در جریان است که در عربستان مسئول این تماس ها وزیر کشور و در ایران فردی نزدیک به روحانی است.به گفته این منبع ،ایرانی ها تمایل دارند تا باب گفت وگو با عربستان را باز کنند که با استقبال بسیار زیاد ریاض مواجه شده است. این بار عربستانی ها قصد دارند همه پرونده هایی که باعث تیرگی روابط دو کشور شده را به روی میز بیاورند و برای حل و فصل آنها اقدام کنند تا وضعیت فعلی منطقه را به ساحل آرامش و امنیت برسانند.با این حال و به رغم استقبال عربستان، هنوز عده ای در داخل ریاض معتقدند که عربستان توانایی لازم برای حل مشکلاتش با ایران را ندارد چرا که قدرت منطقه ای ایران در حال حاضر از عربستان بیشتر شده و ریاض خود را در برابر تهران در موضع ضعف می بیند.این در حالی است که کارشناسان بدبین به سیاست های جمهوری اسلامی ایران معتقدند که اگر بنا باشد ایران با عربستان وارد گفت وگو شود بر اساس چارچوب تعریف شده خود که مبتنی بر صدور انقلاب است، وارد مذاکره خواهد شد، اصولی که شیعیان بحرینی را تحریک خواهد کرد که با جدیت علیه منامه و ریاض مطالبات خود را دنبال کند و معترضان یمنی نیز با قوت قلبی بیشتری به دنبال سهم خواهی از کیک در حال تقسیم در کشورشان باشند.جمهوري اسلامي ايران در طول سه دهه تلاش کرده که با همه کشورهاي منطقه و همسايگان روابطي حسنه و به دور از هرگونه تنش و تشنج برقرار سازد در خصوص عربستان نيز جمهوري اسلامي ايران هميشه در چارچوب روابط ديپلماتيک با اين کشور حرکت مي‌کرد اما اين عربستان بود که تحت تاثير غرب استراتژي و رفتارش با جمهوري اسلامي ايران تغيير و به گونه‌اي همگام با سياست‌هاي آنها حرکت کرده برخلاف ادعاهاي مطرح شده از سوي رسانه‌هاي غربي که برآنند تا چنان القا سازد ايران عامل تنش در منطقه است.استقبال ايران از بهبود در روابط با عربستان به اين معني نيست که جمهوري اسلامي ايران استراتژي خود را در مقابل اين کشور تغيير دهد بلکه اين عربستان است که بايد از زير سلطه غرب بيرون آيد و مواضع روشن و صريحي در قبال جمهوري اسلامي ايران اتخاذ نمايد به طوريکه جهانيان نيز بر اين نظر اتفاق دارند که عربستان بايد رفتار غرب‌گرايي خود را تغيير و صداقت رفتار را به جمهوري اسلامي ايران ثابت کند.
از سويي ديگر تنش‌ها و فتنه‌انگيزي‌هاي منطقه‌اي که عربستان مسبب آن است موجب شد تا جايگاه مردمي اين کشور در منطقه به شدت دچار تزلزل شود و ملت‌هاي مسلمان ديگر اين کشور را به عنوان يک ناجي و کشور حامي محسوب نکنند و به گونه‌اي منجر شد تا اعتماد منطقه‌اي نسبت به عربستان در منطقه کاهش يابد.بنابراين اگر عربستان در خصوص موضع‌گيري اش نسبت به ايران تغيير روش دهد و رفتار ديپلماتيک و به دور از تنش را با جمهوري اسلامي ايران برقرار کند نه تنها روابط ايران و عربستان رو به بهبودي مي‌گرايد بلکه با توجه به ظرفيت‌هاي سياسي و منطقه‌اي عربستان به عنوان يک کشور مقتدر در کنار ايران مي تواند اعتماد از دست رفته خود را در منطقه دوباره بازگرداند.روي کار آمدن دولت جديد در ايران فرصتي براي عربستان است تا صداقت خود براي رويکرد به تعامل سازنده با ايران را نشان دهد چنانکه حسن روحاني رييس جمهور منتخب بر تعامل گسترده با عربستان تاکيد کرده است.
گمانه زنی ها از توسعه روابط ریاض- تهران
۱۳۹۲/۴/۱۹
