به گزارش نما به نقل از آرمان: هوا بهتر شده اما هنوز آلوده است؛ این خبر شاید بهترین خبر این روز‌ها باشد، هر چند بهبود اندک وضعیت هوا نباید به غفلت از این موضوع اساسی منجر شود که هوای پاک جزو حقوق اساسی انسان‌هاست، همان‌طور که انتخاب جایی که در آن زندگی می‌کنیم جزو حقوق اساسی ماست.
این دو حالا با هم پیوند خورده‌اند؛ هوای آلوده به مهاجرت انجامیده است. اگر تا چندی پیش مسائل معیشتی مهم‌ترین دلیل مهاجرت ایرانیان به حساب می‌آمد و به این اعتبار شاهد مهاجرت از روستاها به شهرها بودیم، بر اساس تازه‌ترین بررسی‌ها به دنبال کاهش کیفیت زندگی شهری در ایران مهاجرت از شهر به روستا ۱۵ درصد کل مهاجرت‌های کشور را در بر گرفته و این در حالی است که مهاجرت از روستا به شهر ۱۳ درصد اعلام شده است.
مدتی است که پایتخت حال و روز خوشی ندارد و آن‌چنان در‌هاله ای از آلودگی قرار گرفته که نقل محافل شده است. از سوی دیگر، به تبع آلودگی هوا نیز شاهد تعطیلی مدارس در هفته گذشته بودیم و این روند به حدی ادامه داشت که افراد در شبکه‌های اجتماعی هم نگرانی‌شان را نسبت به این معضل نشان دادند. این در حالی است که از مدت‌ها قبل زنگ خطر آلودگی هوا نیز به صدا درآمده بود و هر از چند گاهی صدرنشین تیتر اخبار می‌شد.
بنا بر اظهارنظر برخی از کارشناسان محیط زیست، نخستین بار آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۷۴ علنی شد. در آن هنگام نزدیک به یک صد نفر از کارشناسان و مدرسان محیط زیست، جغرافیا و شهرسازی در پی نشستی در سالن اجتماعات پارک شهر تهران، متنی موسوم به بیانیه «هوای تهران ۷۴» منتشر کردند که در آن برای نخستین بار از آلودگی هوای پایتخت به عنوان یک «بحران ملی» که راه مقابله با آن «عزم ملی» است، نام برده شد.
آلودگی هوا در شهرهای مختلف کشور دیده میشود و آن‌طور که برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد، چند شهر ایران جزو ۲۰ شهر آلوده جهان هستند. با وجود، بهبود اندک وضعیت آلودگی هوای تهران در سال‌های اخیر همچنان این شهر یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان است. از سوی دیگر، به دنبال آلودگی هوا نیز کیفیت زندگی‌ها کاهش یافته است، تا جایی که چندی پیش مسعود زندی، معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در مراسم رونمایی سند جامع کنترل آلودگی هوا از جان باختن سالانه پنج هزار نفر بر اثر آلودگی هوا خبر داد.
آلودگی هوا برای همه اقشار مضر است، اما کودکان و سالمندان بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند. حتی حساسیت‌های چشم‌ها، بینی، حلق و بیماری‌هایی مثل آسم و ریه نیز با این معضل تشدید می‌شوند. بر همین اساس آلودگی هوا زندگی افراد بی‌شماری را به مخاطره انداخته است و نیازمند اقدامات موثری است تا میزان آن کاهش یابد.
مهاجرت از روستا به شهر
همه ساله افراد زیادی به دلایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... از روستاها و شهرهای خود به کلانشهرها از جمله تهران مهاجرت می‌کنند تا به این طریق شرایط زندگی خود را بهبود ببخشند. به همین دلیل اخیرا پدیده حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ نیز بیشتر از پیش به چشم می‌آید و به حدی مهاجرت‌ها افزایش یافته که اکنون از مرحله هشدار نیز گذشته است، تا جایی که بر اساس اطلاعات آخرین سرشماری در فاصله سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ در مجموع رقمی معادل ۹۷۸ هزار و ۸۱۱ نفر به تهران مهاجرت کرده اند.
گرچه به عقیده کارشناسان مهاجرت به خودی خود بد نیست و اگر مدیریت شود، سبب پویایی اجتماعی میشود، اما شواهد امر نشان می‌دهد که این مساله در ایران به حال خود رها شده و در پاره ای موارد آسیب‌هایی از جمله اعتیاد، شیوع جرایم و... را به وجود آورده است. بر همین اساس ضروری است که با اقدامات راهبردی و توزیع عادلانه امکانات جلو شتاب مهاجرت از روستاها به شهرها گرفته شود تا به این طریق ایران به حالت تعادل برسد.
مهر امسال مهدی چمران، رئیس شورای عالی استان‌ها تاکید کرد که باید سیل مهاجرت از روستا به شهر را متوقف کنیم. در حال حاضر ۷۰ درصد جمعیت کشور شهرنشین هستند و تنها ۳۰ درصد روستانشین باقی مانده‌‌اند. نباید اجازه دهیم این نسبت بیش از این افزایش پیدا کند. این مساله نیازمند توجه به روستاهاست، چون تا زمانی که وضعیت بهداشت، آموزش، اشتغال و... در روستاها و شهرهای کوچک رشد نیابد، شاهد مهاجرت روزافزون به کلانشهرها خواهیم بود. از سوی دیگر، مدتی است که آلودگی هوا در پایتخت افزایش یافته است و به دنبال آن عده ای بر آن شده اند که به روستاها مهاجرت کنند و اکنون شاهد پدیده مهاجرت معکوس هستیم که باید برای آن هم چاره ای اساسی اندیشید.
کرج بلاگردان تهران شده است
به دنبال کاهش کیفیت زندگی شهری در ایران مهاجرت از شهر به روستا ۱۵ درصد کل مهاجرت‌های کشور را در بر گرفته و این در حالی است که مهاجرت از روستا به شهر ۱۳ درصد اعلام شده است. روز گذشته یک اقتصاددان به رشد جمعیت و شرایط کنونی شهر کرج اشاره و تصریح کرد: شهر کرج به عنوان شهری که به نوعی بلاگردان تهران بوده و بسیاری از مهاجران تهران را در خود جای داده است، شناخته میشود. به آمار به دست آمده از این شهر نیز نمی‌توان اطمینان کرد، اما همچنان عدد به دست آمده بسیار بالا است.
کرج از سال ۱۳۳۵ تا به امروز سالانه ۶/۸ درصد رشد جمعیت داشته است. به گفته ناصر ذاکری از کل جمعیت آمریکا ۵/۷ درصد، در آلمان ۵/۱۲ درصد، در ایتالیا ۱۳ درصد، در لهستان ۵/۱۴ درصد و در ایران ۲۵ درصد مردم ساکن هشت شهر بزرگ کشور هستند، بنابراین از هر چهار ایرانی یک نفر در این هشت کلانشهر زندگی می‌کنند. به این ترتیب در طول همه این سال‌ها با یک نوع محدودیت در عرضه زمین شهری مواجه بوده‌ایم و قرار بود پایه‌ای برای سکونت و ارائه خدمات باشد؛ چرا که وضعیت زمین شهری می‌تواند شاخصی برای مدیریت شهری و وضعیت رفاه را باشد.
حقیقت این است که خاک‌های حاصلخیز ما محدود هستند. شهرهای ما از ابتدا برای روی بهترین و حاصلخیزترین خاک‌ها بنا شده اند، چون روستاها در ابتدا به دلیل حاصلخیزی زمین اطراف خاک حاصلخیز جمع شده اند و بعدها همان روستاها تبدیل به شهرهای امروزی شده‌اند. همزمان معاون وزیر راه و شهرسازی درباره پیامدهای رشد جمعیت شهرنشین در ایران گفته است: امروزه شهرهای ما با پایین‌ترین ضریب تاب‌آوری روبه‌رو بوده و ایمنی بسیار کمی دارند. این در حالی است که با وقوع یک بارندگی، طوفان و یا زلزله آسیب‌های بسیار جدی و مشکلات فراوانی در حوزه شهری ما به وجود خواهد آمد.
به گفته محمدسعید ایزدی با کاهش شاخص‌های زیست‌پذیری در کشور امنیت برای زندگی در فضاهای شهری کاهش یافته و در مقابل آسیب‌های اجتماعی به شدت افزایش می‌یابد. در حال حاضر بیش از ۲۰ آسیب اجتماعی در کشور وجود دارد که زندگی شهروندان را تهدید می‌کند. به گزارش ایسنا، او عنوان کرد: در حال حاضر نزدیک به ۱۳۰ هکتار از شهرهای کشور با جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفر تحت تاثیر این مشکلات بوده و از مناطق حاشیه نشین به شمار می‌روند. در بیش از ۹۱ شهر ایران بیش از ۱۱ میلیون حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند که بدون شک برای ما یک فاجعه محسوب میشود تا یک مشکل.
مهاجرت به روستاها به دلیل آلودگی هوا
هوا بهتر شده اما هنوز آلوده است؛ این خبر شاید بهترین خبر این روز‌ها باشد، هر چند بهبود اندك وضعیت هوا نباید به غفلت از این موضوع اساسی منجر شود كه هوای پاك جزو حقوق اساسی انسان‌هاست، همان‌طور كه انتخاب جایی كه در آن زندگی می‌كنیم جزو حقوق اساسی ماست.
۱۳۹۵/۸/۲۹
