به‌گزارش نما به نقل از فارس؛ این خبرگزاری در راستای ارتقای سطح دانش سلامت مردم و برای حفظ و مراقبت از سلامت جسمی و روانی در جامعه و همچنین پیشگیری و آموزش شناخت برخی علایم و مشکلات زمینه‌ای بیماری‌ها، مطالب آموزشی و مصاحبه‌هایی را با بهره‌گیری از بهترین پزشکان کشور که هر هفته مهمان برنامه «مطب مجازی» هستند، منتشر می‌کند.
مسعود شیروانی مهمان این قسمت برنامه «مطب مجازی» در خبرگزاری فارس بود،وی از پزشکان برجسته و متخصص جراحی مغز و اعصاب، دیسک و ستون فقرات و تومورهای قاعده جمجمه است. شیروانی دوره های تکمیلی خود را در رشته های جراحی قاعده جمجمه و استریوتاکسی در کشور آلمان گذرانده است. از سوابق وی می‌توان به عضویت در هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایران، مدیر گروه جراحی مغزواعصاب بیمارستان میلاد و دبیر کنگره های مغز و اعصاب در بیمارستان میلاد اشاره کرد.
در ادامه تعدادی از سوالات شما برای مطب مجازی خبرگزاری فارس ارسال کرده بودید در جلسه با دکتر شیروانی مطرح شد که در ادامه مشروح پاسخ‌ها را می‌خوانیم:
رشته جراحی مغز و اعصاب چه بیماری هایی را پوشش می‌دهد و برای درمان کدام بیماری ها باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کرد؟
مسعود شیروانی در پاسخ به این سوال گفت: رشته جراحی مغز و اعصاب معمولا در زمینه درمان بیماری های مغز، سر و گردن، ستون فقرات و بیماری های ایجاد شده ناشی از تصادفات و سقوط مانند شکستگی جمجمه، آسیب های نخاعی و عصبی که برای درمان آن‌ها نیاز به جراحی باشد عموما در دامنه این رشته قرار می‌گیرند. همچنین بیماری های ارثی و بیماری های مادرزادی مغز و نخاع و جراحی تومورها در حیطه کاری جراح مغز و اعصاب قرار دارند.
وی ادامه داد: سر درد بیماری بسیار شایع است که هر انسانی در طول زندگی آن را تجربه می‌کند، عوامل ویروسی، بیماری های مغز و اعصاب، عیوب انکساری چشم و ... می‌تواند از عوامل بروز سردرد باشند اما باید توجه کرد سر دردهایی که به صورت مداوم تکرار میشود و حالت پیش رونده دارند و با داروهای معمولی از میزان درد کاسته نمی‌شود و باعث تغییر در وضعیت فرد شده و در حالت معمولی فرد اختلال ایجاد می‌کند باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند، به طور مثال در کودکان اگر سردرد با استفراغ همراه بود باید با مراجعه به پزشک به دنبال علل آن بود.
توصیه شما به افرادی که از بیماری میگرن رنج می‌برند چیست؟
عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایراندیسک بیان کرد: توصیه می شود در صورتی که بیماری فرد میگرن تشخیص داده شد، فرد برای درمان میگرن به متخصص داخلی مغز و اعصاب مراجعه کند، برای درمان میگرن نیازی به جراحی نیست و بیمار با مصرف داروهای تجویز شده باید تحت درمان قرار گیرد، به افرادی که از بیماری میگرن رنج می برند توصیه می شود با مصرف داروهایی که برای پیشگیری از سر درد میگرنی تجویز شده است، در محیطی آرام با نور کم به استراحت بپردازند.
در خصوص دردهای سیاتیکی توضیح دهید؟ چگونه این دردها ایجاد می‌شوند؟
مدیر گروه جراحی مغزو اعصاب بیمارستان میلاد در پاسخ گفت: هر انسان معمولاً 26 مهره در ستون فقرات خود دارد، مهره ها بوسیله صفحات انعطاف پذیری به نام دیسک بین مهره ای از یکدیگر جدا می شوند که این صفحات انعطاف پذیر،منجر به تسهیل در حرکات انسان می شود.
وی افزود: اگر بنا به دلایلی از جمله بلند کردن جسم سنگین یا چرخش ناگهانی فرد به ستون فقرات فرد آسیب وارد شود، دیسک از قسمت عقبی خود دچار بیرون زدگی یا فتق شود، این قسمت بیرون زده روی نخاع یا رشته های نخاع فشار وارد می کند و سبب بروز درد در ناحیه کمر با انتشار به پاها می شود که به اصطلاح به آن دیسک کمر می‌گویند، این بیماری سیاتیک نیز خوانده می شود. معمولا اگر درد ایجاد شده در کمر فقط از آسیب دیسک باشد و دیسک جا به جا نشده باشد، بیماری فرد با استراحت و مصرف دارو برطرف خواهد شد.
علائم تنگی کانال نخاعی را توضیح دهید؟ چه زمانی برای درمان نیاز به جراحی است؟
عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایراندیسک بیان کرد : باریک شدن کانال نخاعی که باعث فشار بر رشته های عصبی نخاع می گردد را تنگی کانال نخاع می نامند. تنگی کانال نخاع بیشتر در قسمت گردن و کمر رخ می دهد، این بیماری بیشتر در افراد مسن مشاهده می شود.
وی افزود: علائمی چون اختلال حسی و درد در مواقع ایستادن و راه رفتن، احساس سنگینی در پاها در مواقع راه رفتن و داشتن مشکل در کنترل ادرار و یا اجابت مزاج از نشانه های تنگی کانال نخاعی است. برای درمان این بیماری توصیه می شود بیمار 2 الی 4 هفته استراحت کند و در صورتی که بیماری با استراحت بهبود نیافت و درد باعث اختلال در زندگی فرد شد و درمان های دیگر موثر نبود، برای کاهش فشار بر عصب و یا کانال نخاع، نیاز به عمل جراحی است.
شیوع دیسک گردن در چه افرادی بیشتر است؟ علائم این بیماری را شرح دهید؟
این متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال عنوان کرد: یکی از بیماری های شایع که در سنین 30 سال به بالا افراد با آن درگیر می‌شوند دیسک گردن است، شیوع این بیماری در افراد کارمند و افرادی که زیاد پشت میز می‌نشینند بنا به ارگونومی محیط کارشان شیوع بیشتری دارد، گردن انسان شامل 7 مهره است که بعد از کمر، شایع‌ترین مفاصل مستعد آرتروز، ساییدگی و کاهش فاصله و فتق دیسک محسوب میشود.
وی ادامه داد: عوامل متعددی باعث بروز درد در ناحیه گردن و متعاقب آن دردهای تیرکِشنده در دستها و کتف وشانه میشود. از جمله این عوامل، التهاب بافت‌های نرم اطراف مفصل‌های مهره‌ای خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه‌ها، تغییر شکل مهره‌ها باعث بروز دیسک گردن می شود.
عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایراندیسک در خصوص علائم این بیماری گفت: احساس درد در گردن، احساس بی حس شدن و سوزن سوزن شدن دستها و درد در ناحیه کتف و احساس خواب رفتن دست و انگشتان از علائم بروز این بیماری است. برای درمان این بیماری در درجه اول نیازی به جراحی نیست و بیمار می‌تواند با استراحت و انجام ورزش های سبک خود را درمان کند اما اگر بعد از 4 هفته استراحت بیماری بهبود نیافت با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و تشخیص پزشک برای درمان اقدام به عمل جراحی کند.
افراد بعد از عمل جراحی باید چه اقداماتی انجام دهند؟ توصیه شما چیست؟
شیروانی در خصوص مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر و گردن گفت: افراد بعد از عمل جراحی لازم است دو روز در بیمارستان بستری باشند و تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرند، بعد از مرخص شدن از بیمارستان می توانند بلافاصله استحمام کنند.
وی تصریح کرد: به مدت دو هفته لازم است افراد از انجام حرکات سنگین جدا خودداری کنند همچنین برای نشستن از صندلی استفاده کنند و برای استراحت بر روی تخت خواب مناسب دراز بکشند. یکی از نکاتی که می‌تواند روند بهبود بیماری را تسریع بخشد انجام حرکات ورزشی است، به دلیل اینکه ورزش باعث تقویت عضلات اطراف ستون فقرات آسیب دیده میشود. بهترین ورزش برای این دوران شنا و پیاده روی های سبک است و انجام ورزش های سنگین به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
آیا گزگز کردن و احساس بی حسی در دست و پا نشانه بیماری خاصی است؟
عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایراندیسک بیان کرد: گیرنده های عصبی در تمام نقاط بدن انسان وجود دارد که احساس درد و بی حسی و حس های دیگر را به مغز اطلاع می دهند، گزگز کردن یا خواب رفتن انگشتان دست یا پا اگر به صورت کوتاه مدت باشند نشان دهنده بیماری خاصی نیست اما اگر این علائم به صورت بلند مدت و ممتد مشاهده شوند به صورتی که باعث اختلال در زندگی عادی فرد شوند، لازم است فرد برای تشخیص و درمان بیماری به پزشک مراجعه کند چه بسا اگر این علائم با درد همراه باشند نشان دهنده بیماری هایی از قبیل ام اس و بیماری‌های مغزی و نخاعی خواهند بود.
علت اینکه فراموشی در جامعه رواج یافته چیست؟ آیا فراموش کردن مطالب درسی نشان دهنده اختلال های مغز و اعصاب است؟
متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال گفت: موضوع فراموشی بسته به شرایط سنی و جسمی افراد متفاوت است به طوری که در افراد معمولی این موضوع در سن 70 الی 80 سال خود را نشان می‌دهد که امری طبیعی است، فراموش کردن مسایلی چون مطالب درسی و برخی مسایل روزمره موضوعی عادی و طبیعی است اما به طور مثال اگر فردی آدرس منزل خود را فراموش کند و این موضوع به طور مداوم ادامه یابد نشان دهنده نوعی اختلال در مغز و اعصاب است که باید برای مشخص شدن بیماری به پزشک مراجعه کرد، چون این نوع فراموشی نشان دهنده بیماری هایی مانند آلزایمر و تومورهای مغزی خواهد بود.
آیا توده های روی سطح یا داخل بدن نشان دهنده بیماری خاصی است؟
عضو هیات مدیره انجمن مغز و اعصاب گفت: توده های ایجاد شده روی سطح پوست یا داخل مغز در صورتی که علائم هشدار دهنده ای مانند ترشحات یا درد از خود نشان ندهند نیازی به درمان خاصی ندارند مگر اینکه فرد بخواهد برای زیبایی اقدام به عمل جراحی کند.
گودی بیش از حد کمر نشان دهنده چیست؟ درمان خاصی دارد؟
شیروانی توضیح داد: ستون فقرات موجود در کمر انسان به صورت طبیعی دارای یک انحنای عادی است که برای حفظ سلامت و حرکات طبیعی انسان لازم است، اما اگر این انحنا بیش از حد طبیعی باشد نشان دهنده اختلال در ستون فقرات است که در مواقعی با ورزش کردن و استفاده کردن از کفش های مناسب برطرف میشود اما اگر این موضوع زندگی روز مره فرد را با اختلال مواجه کرد فرد باید برای درمان تحت جراحی قرار بگیرد.
در خصوص علائم و درمان سکته مغزی توضیح دهید؟
عضو هیات مدیره انجمن جراحان مغزواعصاب ایراندیسک بیان کرد: سکته مغزی معمولا در افرادی که زمینه بیماری خاصی دارند مشاهده میشود، به طور مثال افرادی که سابقه بیماری هایی مثل دیابت یا فشار خون بالا اشته اند بیشتر در خطر سکته مغزی دارند.سکته مغزی به صورت نرسیدن خون به مغز یا انفجار در رگ رخ می‌دهد.
وی در خصوص علائم سکته مغزی گفت: بروز ناگهانی ضعف و بی حسی در یک طرف بدن، تغییر ناگهانی دید در یک یا دو چشم یا دشوار شدن بلع غذا، بروز ناگهانی سردردهای شدید بدون علت، بروز مشکلات شدید همراه با سرگیجه هنگام راه رفتن، بروز مشکلات ناگهانی در صحبت کردن و شناخت دیگران از علائم سکته مغزی است.
وی افزود: افراد برای پیشگیری از سکته مغزی مواردی چون پرهیز از دخانیات، ورزش کردن و کنترل وزن، پرهیز کردن از الکل و نمک و مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات و غلات را رعایت کنند.
آیا تاری دید نشان دهنده بیماری عصبی است؟
این متخصص مغز و اعصاب تشریح کرد: تاری دید از جمله بیماری هایی است که نسبت به شرایط سنی افراد متفاوت است، عموما تاری دید منشا چشمی دارد اما برخی از بیماری های اعصاب دارای علایم چشمی هستند که با تاری دید و کاهش قدرت بینایی، بروز می کنند. بیماری ام اس که یک بیماری سیستم عصبی است، بیشترین تاثیر را بر عصب بینایی چشم دارد و منجر به تاری دید می شود. ام اس بیماری ای است که تمام قسمت های مغز و اعصاب را درگیر می کند. بیشترین تاثیر این بیماری در افراد جوان درگیر کردن عصب بینایی چشم است که کاهش قدرت دید فرد را به دنبال دارد.
آیا فعالیت های جنسی تاثیری بر روی ستون فقرات دارد؟
این جراح ستون فقرات افزود: زیاده روی در فعالیت های جنسی باعث آسیب دیدن ستون فقرات خواهد شد، توصیه میشود افراد در فعالیت های جنسی از زیاده روی پرهیز کنند و در صورتی که به دلیل زیاده روی در ستون فقرات خود با درد مواجهه شدند به پزشک متخصص مراجعه کنند.
آیا درمان بیماری سی پی با سلول های بنیادین امکان پذیر است؟
شیروانی در پاسخ به این سوال گفت: فلج مغزی یک اصطلاح است که برای افرادی که در سلول های مغزی و نخاعی آن ها اختلال ایجاد شده و کنترل حرکتی فرد را مختل کرده است به کار می‌رود، اختلال حرکتی ناشی از این ضایعه در سال های اولیه زندگی ظاهر می شود و معمولاً با گذشت زمان بدتر نمی شو د، در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و درمان به وسیله سلول های بنیادی نیز در مرحله آزمایش قرار دارد.
وی در پایان توصیه کرد: بهتر از افراد موضوع پیشگیری قبل از درمان را در تمام مراحل زندگی مد نظر قرار دهند، به افراد توصیه میشود ورزش کردن، پرهیز از انجام کارهای سنگین و پرهیز از اضافه وزن و رژیم غذایی مناسب را در برنامه خود قرار دهند.
علائم بیماری‌های مغز و اعصاب و سكته مغزی
متخصص جراحی مغز و اعصاب، ستون فقرات و تومورهای قاعده جمجمه، این هفته برای پاسخ به سؤالات پزشكی مخاطبان، مهمان برنامه «مطب مجازی» خبرگزاری فارس بود و درباره بیماری های ستون فقرات، گردن، اعصاب و درمان این بیماری‌ها توضیح داد.
۱۳۹۵/۹/۲۳
