سرنوشت مسوولیت‌های آیت‌الله چه می شود؟

به گزارش نما، درگذشت آیت‌الله هاشمی علاوه بر اینکه حفره بزرگی در سیاست ورزی ایران ایجاد خواهد کرد چند منصب سیاسی مهم را هم خالی کرده است که تعیین جایگزین آیت‌الله هاشمی در آن مناصب زیاد طول نخواهد کشید.

آیت‌الله هاشمی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و حالا باید جایگزین او در ساختمان خیابان جامی مشخص شود. او باید در مجمع تشخیص مصلحت نظام مشخص شود. جایگاه مهمی که گزینه‌های مختلفی در گمانه‌زنی‌ها برای آن مطرح می‌شود اما دو گزینه‌ای که بیش از همه آیت‌الله هاشمی شاهرودی و ناطق نوری هستند. با این همه اما محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره این گمانه‌زنی‌ها اظهارنظر روشنی نکرده و تنها گفته است: مسائل مربوط به مجمع تشخیص مصلحت نظام برعهده رهبر انقلاب است. او در حاشیه مراسم تشییع پیکر آیت‌الله هاشمی به تسنیم گفت: این مسائل مربوط به رهبر انقلاب است اما نهاد مجمع تشخیص هم به قوت خود باقی است. همان‌طور که محسن رضایی گفته است انتخاب دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام طبق قانون اساسی بر عهده رهبری است و آیت‌الله هاشمی از ابتدای تاسیس این نهاد ریاست آن را با حکم رهبری بر عهده داشت.

سرنوشت دانشگاه آزاد

ریاست هیات امنای دانشگاه آزاد منصب مهم دیگری است که به زودی باید جانشینی برای آن تعیین شود. انتخاب رییس هیات امنای دانشگاه آزاد با رای اعضای هیات امنای این دانشگاه تعیین می‌شود. تا اینجا در گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای نام سیدحسن خمینی نوه بنیانگذار انقلاب بیشتر از هر گزینه دیگری مطرح می‌شود. این موضوعی بود که خبرنگار میزان از عبدالله جاسبی رییس سابق دانشگاه آزاد سوال کرد. اما جاسبی که خودش از اعضای هیات امنای دانشگاه آزاد هم هست فقط گفت: در شرایط فعلی هیچ چیز معلوم نیست و ما باید منتظر باشیم.

اعتدال یتیم شده

اما آیت‌الله هاشمی به ویژه بعد از انتخابات ٩٢ جایگاه ویژه‌ای در میان جریان اعتدالی داشت و به نوعی پدر معنوی آنها محسوب می‌شد. اینکه حالا چه کسی قرار است نقش او را در این حیطه بازی کند سوال مهم دیگری است که هنوز پاسخ روشنی ندارد. اما علی مطهری فکر می‌کند ناطق نوری چهره‌ای است که بیش از باقی شخصیت‌ها می‌تواند این نقش را بر عهده بگیرد. نایب‌رییس مجلس در حاشیه مراسم تشییع پیکر آیت‌الله هاشمی به انتخاب گفته است: جای خالی آیت‌الله هاشمی هیچگاه پر نخواهد شد. علی مطهری درباره خالی شدن جایگاه آیت‌الله هاشمی در راس نیروهای اعتدالی در آستانه انتخابات ٩٦ هم گفت: تمام گروه‌ها و افراد معتدل جامعه باید تلاش کنند تا مردم نبود ایشان را کمتر احساس کنند. البته این را هم باید یادآور شوم که جای خالی ایشان به سختی پر خواهد شد. اما او درعین حال گفت که اگر بخواهیم شخصیت معتدلی را معرفی کنیم که بتواند نقش آیت‌الله هاشمی را برای گروه‌های اعتدالی و اصلاح‌طلب ایفا کند آقای علی‌اکبر ناطق‌نوری است. ایشان تا حد زیادی می‌تواند نقش آیت‌الله هاشمی را برای گروه‌های اعتدالی ایفا کند.

صندلی خالی منتخب اول خبرگان

اما آیت‌الله هاشمی، نماینده تهران در مجلس خبرگان رهبری هم بود. اسفند ماه سال گذشته بود که در انتخابات هفتم اسفند میلیون‌ها نفر از مردم پایتخت به پای صندوق‌های رای رفتند و او را به عنوان نفر اول خبرگان رهبری استان تهران انتخاب کردند. ١٤ نفر بعد از او هم دقیقا همان کاندیداهایی بودند که در لیست «خبرگان مردم» که همان لیست مورد حمایت آیت‌الله بود قرار داشتند. حالا صندلی اول خالی شده است. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در گفت‌وگویی که دو ماه پیش با روزنامه اعتماد داشتند در مورد ارزیابی‌اش از این مجلس گفته بود که «من از کسانی برای نامزد شدن اسم بردم که عمدتا در خبرگان بودند. یعنی شرایط را زیاد عوض نمی‌کرد، غیر از اینکه یکی، دو نفر را عوض می‌کرد. در عین حال اینهایی را که ما اسم بردیم، همه از شخصیت‌های قابل اتکا و اعتماد و مورد قبول خبرگان و رهبری هستند. در غیر از این لیست هم افراد با صلاحیت کم نیستند. کم‌کم یک عده از شخصیت‌های بزرگ روحانی که مسن بودند، از میدان خارج شدند یا فوت کردند یا ناتوان شدند و دیگر نیامدند و باید کاری می‌شد و آنچه می‌خواستیم، اتفاق نیفتاد. ولی همین خبرگانی هم که الان هستند، اگر اتفاقی بیفتد، می‌توانند وظیفه‌شان را انجام دهند. منتها ممکن است در آن سلیقه دیگری باشد.» این جایگاه از آنجا که انتخابی است تکلیف آن با رای مردم معلوم خواهد شد. طبق ماده ٧٩ آیین‌نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس خبرگان، باید در استان تهران انتخابات میاندوره‌ای برگزار شود تا نماینده جایگزین ایشان انتخاب شود. باید دید در این انتخابات چه کسانی کاندیدا می‌شوند و چه گزینه‌هایی از فیلتر شورای نگهبان عبور خواهند کرد تا در معرض رای مردم قرار بگیرند.