آیا تركیه به‌جای ایران، یار روسیه می‌شود؟

به گزارش نما به نقل از خبرگزاری صدا و سیما, بیش از دو سال است که روسیه به درخواست دولت سوریه و با هدف دستیابی به منافع منطقه‌ای خود به طور مستقیم وارد میدان بازی این کشور شده است. از زمانی که تروریست‌ها در حلب‌، حمص‌، رقه‌، دیرالزور و دمشق در حال قدرت گرفتن بودند، روسیه با حضور هوایی در شمال و تقویت پایگاه‌های نظامی خود در سوریه نقش به‌سزایی در پیروزی‌های ارتش و شکست جبهه تروریست‌ها در سوریه داشت. شاید به جرات بتوان گفت در این مدت بازوی مقاومت مردمی، ارتش و دولت سوریه از یک سو ایران حزب‌الله و از دیگرسو روسیه بود.

نقش روسیه از زمانی در مبارزه با تروریسم افزایش یافت که یک فروند جنگنده سوخو24 این کشور در آسمان سوریه مورد هدف جنگنده‌های ترکیه قرار گرفت. همین اقدام کافی بود تا روابط دو کشور به پایین‌ترین سطح خود در طول دهه‌های گذشته برسد، تا جایی که ولادیمیر پوتین این اقدام را خنجر از پشت زدن ترکیه دانسته و خواستار عذرخواهی اردوغان شود، درخواستی که هشت ماه بعد اجابت شد.

این برخورد را پوتین تحمل نکرد و بی‌درنگ دستور سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی ضدترکیه را صادر کرد. از تحریم واردات محولات غذایی گرفته تا عدم صدور ویزای کار برای اتباع ترک و از همه مهم‌‌تر لغو تمام تورهای گردشگری شهروندان روسیه. هرچند تنها همین موضوع بیش از 35 درصد از درآمد 40 میلیاردی ترکیه از صنعت توریسم را کاهش داد. در زمین و میدان سوریه هم روسیه ارتباط با ایران را تقویت و شهرهای زیر اشغال سوریه یکی پس از دیگری آزاد شدند و با استقرار سامانه موشکی و مدرن اس 400 در مرزهای سوریه با ترکیه عملا امکان پرواز هرگونه جنگنده ترکیه بر فراز سوریه را غیرممکن کرد. در همین مدت روسیه از هوا و سوریه و مقاومت مردمی این کشور از زمین، با برنامه‌ریزی دقیق و کمک مستشاران نظامی ایران مناطق در اختیار تروریست‌ها از جمله حومه حلب را یکی پس از دیگر آزاد کردند.

آن هنگامی که احساس شد آینده تروریسم در سوریه و منطقه با آزادسازی حلب به خطر افتاده، رسانه‌های منطقه و جهان که تا دیروز جنایات تروریست‌ها را در حلب نمی‌دیند، نقش بلند‌گوهای حقوق بشری را ایفا کرده و فریاد وامصیبتا سردادند و ایران و روسیه را متهم به کشتار غیرنظامیان و جنگ مذهبی کردند. به موازات آن رایزنی‌ها و دیدارهای قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی یکی پس از دیگری آغاز شد؛ از وین گرفته تا ژنو و سازمان ملل وشورای امنیت تا نیویورک.

از آن هنگام روابط سرد روسیه و ترکیه که پس از ترور اندره کارلوف سفیر روسیه در آنکارا پیش بینی می‌شد سردتر هم شود، در چرخشی 180 درجه‌ای روز‌به‌روز گرم‌تر شد. مقامات روسیه به آنکارا آمدند و طرف ترک هم به مسکو رفت و در این میان خبر رسید برای نخستین بار تفاهم‌نامه امنیت هوایی میان دو طرف هم امضا شد که بسیاری را به نوعی شگفت‌زده کرد. در آخرین همکاری نظامی سه‌شنبه شب گذشته 9 جنگنده نیروی هوایی روسیه در کنار 8 جنگنده ترکیه نخستین حمله هوایی مشترک را در شهرک الباب سوریه ضد داعش انجام دادند.

حالا 23 و 24 ژانویه آستانه قزاقستان میزبان نشستی با حضور گروه‌هایی از سران معارض دولت بشار اسد، ایران، ترکیه و روسیه است و خبرها حاکی از دعوت هیاتی از دولت جدید آمریکا از سوی روسیه است که با مخالفت شدید مقامات ایران مواجه شده است. به هر حال ایران، حزب‌الله و ارتش سوریه و نیروهای مردمی در این اواخر نقش تعیین‌کننده‌ای در پیروزی‌های میدانی سوریه و شکست تروریست‌هایی داشتند که همواره مورد حمایت ترکیه، قطر، عربستان و آمریکا بودند.

حال چنانچه روسیه نخواهد این واقعیت را بپذیرد که ایران همچنان قدرت اول و تاثیرگذار در منطقه بویژه سوریه و عراق است، یا نقش ایران را در سوریه نادیده بگیرد و یا حتی در نشست آستانه قزاقستان نقطه نظرات ترکیه ارجح بر ایران باشد، برای سایر قدرت‌های جهانی بویژه 1+5 واضح خواهد بود که رفتن ترکیه در آغوش روسیه دلیل بر خواب راحت در زمین سوریه نخواهد بود.