مشروعیت اردوغان از بین رفت

به گزارش نما به نقل از مهر، گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: همه پرسی اصلاحات قانون اساسی ترکیه با تمام فراز و نشیب های خود با کسب ۵۱.۴ درصد رای «آری» به کار خود پایان داد و بدین ترتیب فصل جدیدی در ترکیه آغاز شد.

بدون شک با رقم خوردن این نتیجه قدرت «رجب طیب اردوغان» بیش از گذشته خواهد شد و اقدامات وی علیه مخالفانش شدت بیشتری می یابد. در این میان هر چند اتحادیه اروپا در خصوص این همه پرسی موضعی منفی گرفته اما آمریکا با آن کنار آمده و همین امر موجب شده تا تحلیلهای متفاوتی در خصوص آینده ترکیه وجود داشته باشد از همین رو با پروفسور «دانیل سرور» مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا، به گفتگو نشستیم.

سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ و از کارشناسان ارشد موسسه «روابط دو سوی آتلانتیک» و از اساتید دانشگاه «جان هاپکینز» است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کُروات های یوگسلاوی فعالیت کرده است. متن این مصاحبه به شرح زیر است:

* ارزیابی شما از نتیجه رقم خورده در همه پرسی اصلاحات قانون اساسی ترکیه چیست؟

اصلاحات مورد نظر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه با یک برتری جزئی به نتیجه رسید. این موفقیت تائید می کند که با تبدیل سیستم حکومتی ترکیه به ریاست جمهوری قدرت هم اکنون در دستان اردوغان متمرکز شده، پست نخست وزیری تقریبا از بین رفته، دست رئیس جمهور در سیستم قضایی ترکیه بازتر شده و اردوغان را قادر کرده تا برای یک دهه دیگر در قدرت باقی بماند.

هر چند اردوغان در همه پرسی پیروز شد اما مشروعیت خود را از دست داد. برنده شدن در همه پرسی با این میزان رای جای شادی ندارد. اردوغان در سه شهر اصلی ترکیه یعنی استانبول، آنکارا و ازمیر شکست خورد و میزای رای منفی در این شهرها بیشتر از حد انتظار بود. از زمان کودتای نافرجام ترکیه در تابستان سال گذشته اردوغان شروع به پالایش مخالفان خود بویژه از دانشگاه ها، رسانه ها، مدارس و نیروهای امنیتی کرده است.

اردوغان با استفاده از نتیجه این همه پرسی نه تنها برای رسیدن به اهداف خود تلاش خواهد کرد بلکه همانند سال های اخیر سرکوب مخالفان را ادامه داده، امید به پیوستن به اتحادیه اروپا را کاهش داده، مقابله با روسیه و جنگ در سوریه را ادامه می دهد.

علاوه بر این موارد سرکوب هواداران متحد سابق اردوغان یعنی فتح الله گولن که اردوغان وی را عامل کودتای جولای می داند بطور وحشیانه ای انجام می شود و برخورد با سکولارها و افرادی که با تفکرات اردوغان مخالف هستند نیز ادامه دارد.

با توجه به نتیجه همه پرسی ترکیه هر چند با حاشیه ای بسیار کم، لیبرال دموکراسی پیروزی دیگری بدست آورده است. اگر نتیجه همه پرسی برگزیت و اصلاحات قانون اساسی ترکیه و همچنین پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و همچنین فرایندهای سیاسی در لهستان و مجارستان را کنار هم قرار دهیم متوجه می شویم که طرفدران لیبرال دموکراسی اگر بخواهند بر اصول دموکراسی تکیه کنند توانسته اند موفق شوند و در این میان فقط در هلند شکست خورده اند.

*با توجه به رویکردی که اردوغان در داخل ترکیه اتخاذ کرده شما آینده وی را چطور پیش بینی می کنید؟

ممکن است در تعیین سرنوشت اردوغان اقتصاد بیش از سیاست تاثیر گذار باشد. اقتصاد ترکیه در سراشیبی قرار گرفته، رشد آن کاهش یافته، ورود گردشگر به این کشور با رکود مواجه شده، ارزش لیره (پول رایج ترکیه) کاهش یافته و بیکاری نیز افزایش یافته است. اصلاحات اقتصادی و رشد سریع آن که تاثیری چشمگیر در افزایش محبوبیت اردوغان در دهه ۲۰۰۰ داشت اکنون متوقف شده است. از سرگیری جنگ با کردها بر بخش زیادی از ترکیه تاثیر گذاشته و به اقتصاد این کشور ضربه زده است. اردوغان دیگر آن مبارز اسلامگرایی که با فساد مخالف و آماده صلح با کردها بود نیست. وی پس از آنکه در سال ۲۰۱۴ به عنوان رئیس جمهور ترکیه انتخاب شود بیشتر از آنکه به فکر اقتصاد ترکیه باشد به فکر کاپیتالیسم بود.

*با این اوصاف رابطه طرف های غربی با ترکیه را چطور ارزیابی می کنید؟

آمریکا مخالفت کمی با رویکردهای اخیر ترکیه و شخص اردوغان دارد و ترجیح می دهد که این کشور در مسیر اتحادیه اروپا باقی بماند. دولت آمریکا به این نیاز دارد که آنکارا اجازه استفاده از پایگاه های ترکیه را به هواپیماهای آمریکایی بدهد. علاوه بر آن در صورت مواجهه نظامی احتمالی آمریکا با ایران ترکیه نقشی حیاتی برای واشنگتن خواهد داشت. حتی ممکن است ترامپ متمایل به استرداد گولن به ترکیه باشد که البته این بستگی به روند قضایی آغاز شده در این رابطه دارد.