زندگی اشتراكی 120 هزار خانواده ایرانی

به گزارش نما به نقل از آرمان- فریبا نهاوندی: مساحت کمتر برای زندگی؛ این نتیجه‌ای است که از تحلیل یک اقتصاددان و کارشناس مسائل مسکن بر نتایج سرشماری سال 95 در مورد مسکن به دست می‌آید.

چندی‌پیش با انتشار آمار «سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395»، مشخص شد آمار سکنی در واحدهای مسکونی بین 50 مترمربع و کمتر افزایش یافته و به 7/9درصد رسیده است. برخی یافته‌ها نشان می‌دهد در ایران 120‌هزار خانوار در خانه‌های کمتر از 50 متری زندگی می‌کنند، حال آنکه همان 50 متر را نیز با یک خانواده دیگر شریک هستند. کمال اطهاری با تاکید بر اینکه «اکنون شاهد چندخانواری هستیم»، می‌گوید: اگر میانگین خانوار را چهار نفر در نظر بگیریم، سرانه هر فرد به‌طور متوسط حدود شش مترمربع خواهد شد، درحالی که سرانه حداقلی برای هر فرد به‌طور متوسط باید 12 مترمربع باشد.

کاهش کیفیت مسکن ایرانی

در شهر‌های بزرگ داشتن خانه‌ای حیاط‌دار و بزرگ برای اغلب شهروندان رویاست. در این شهر‌ها حتی داشتن آپارتمانی با مساحت بزرگ، نمای خوب، نور کافی و... هم ویژه افرادی است که از نظر درآمدی در سطح متوسط رو به بالا قرار دارند. چه در تهران و چه در سایر شهر‌ها میلیون‌ها ایرانی در خانه‌هایی با مساحت کم و بدون کمترین امکانات زندگی می‌کنند.

این تازه حکایت شهروندانی است که به هر حال توانسته‌اند خانه‌ای از آن خود داشته باشند یا حداقل قادر به اجاره چنین خانه‌ای بوده‌اند. تعداد قابل توجهی از شهروندان ایرانی برای اینکه مجبور به زندگی در حاشیه‌ها نباشند، خانه کوچکی را با یک خانواده دیگر شریک شده‌اند. به‌طور کلی و آن‌طور که وزیر راه و شهر‌سازی چندی پیش اعلام کرده است در ایران حدود 19‌میلیون نفر بد مسکن هستند.

بد مسکن بودن که از طرفی در حاشیه نشینی نمود می‌یابد و از طرف دیگر می‌توان آن را در زندگی در خانه‌های کوچک، بی کیفیت و غیر استاندارد ردگیری کرد، به صورت کلی کیفیت زندگی ایرانیان را کاهش داده است. این در حالی است که برخی از موارد بر موضوع بد مسکنی دامن زده که عمده آن را باید در توزیع نامناسب مسکن در ایران جست‌و‌جو کرد. روز گذشته یک عضو کمیسیون عمران مجلس با اعلام اینکه 5/2‌میلیون خانه خالی و دو‌میلیون مسکن بلاتکلیف در کشور داریم، گفت: خانه‌های لوکس در مدار اجاره قرار بگیرد. فرج ا... رجبی با بیان اینکه با احتساب خانه‌های بلاتکلیف از حیث اجاره، سهم خانه‌های خالی در کشور به 5/4میلیون واحد می‌رسد، به خبرگزاری خانه ملت گفت: بخش خدمات در حوزه ایجاد حلقه واسط میان تولید‌کننده مسکن و مصرف‌کننده آن در کشور ما ضعیف عمل می‌کند.

او با بیان اینکه وجود 5/2‌میلیون واحد خالی در کشور نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی برای برقراری ارتباط میان تولید‌کننده و مصرف‌کننده صورت نگرفته است، افزود: 5/2‌میلیون خانه خالی ظرفیت اسکان بیش از ۱۰‌میلیون سکنه را دارد، اما متاسفانه به علت ضعف برنامه‌ریزی‌ها عرضه و تقاضا با هم همسو نشده‌اند. رجبی با تاکید بر اینکه در بخش مسکن در حوزه خدمات که حلقه واسط تولید‌کننده و مصرف‌کننده است ضعف‌های بسیاری وجود دارد، تصریح کرد: ناتوانی برنامه ریزان در پیدا کردن مشتری برای محصول تولید شده وضعیت فعلی بازار مسکن را رقم زده است.

کاهش سرانه حداقلی برای هر فرد

همزمان یک اقتصاددان با تاکید بر اینکه «اکنون شاهد چندخانواری هستیم»، گفت: اگر میانگین خانوار را چهار نفر در نظر بگیریم، سرانه هر فرد به‌طور متوسط حدود شش مترمربع خواهد شد، درحالی که سرانه حداقلی برای هر فرد به‌طور متوسط باید 12 مترمربع باشد. به گزارش تسنیم، به‌گفته کمال اطهاری، طبق سرشماری سال 1395، از بین یک‌‌میلیون‌ و 400‌هزار نفری که در واحدهای مسکونی 50 مترمربع و کمتر زندگی می‌کنند، در یک‌‌میلیون‌ و 370‌هزار واحد مسکونی یک خانوار زندگی می‌کند و حدود 50‌هزار واحد مسکونی، دارای دو خانوار یا چند خانوار به‌عنوان ساکن هستند. این اقتصاددان معتقد است: هرچند در ظاهر با کاهش این رقم مواجهیم اما مطالعات میدانی نشان می‌دهد تراکم در خانوار مسکونی بیشتر شده و در کنار آن، اجاره‌نشینی هم افزایش یافته است.

اینها موید آن است که تعاریف مرکز آمار از شمارش خانوارهای دسته‌جمعی تغییر کرده و باید در انتظار آمارهای تفصیلی بود.او عنوان کرد: بعد از یک دوره‌ که سطح زیربنای واحدهای مسکونی و تعداد اتاق‌های در اختیار خانوار روند فراینده‌ای داشته، این روند رو به کاهش گذاشته و در کنار آن با افزایش اجاره‌نشینی روبه‌رو هستیم. اطهاری با اشاره به طرح مطالعاتی روی حاشیه کلانشهر تهران، می‌افزاید: آن‌طور که در آمارهای سری زمانی می‌بینیم، هرچه از مرکز استان دورتر می‌شویم، نسبت خانوارهای کم‌درآمد دوبرابر متوسط می‌شود و در کنار آن، واحدهای مسکونی کم‌مساحت نیز افزایش می‌یابد.

در حقیقت هرچه از تهران دورتر می‌شوید، نسبت فقر افزایش یافته و وضعیت خانوار بدتر می‌شود. این اقتصاددان با بیان اینکه در واحدهای مسکونی زیر 50 مترمربع، گاه دو خانوار زندگی می‌کنند، گفت: در آمار 95، 120‌هزار خانوار در کل ایران هستند که دو خانوار بیشتر در واحدهای مسکونی 50 متر و کمتر زندگی می‌کنند. البته تعداد پایین است اما این آمار نشان می‌دهد نظام تامین اجتماعی نتوانسته درست عمل کند.

اطهاری با بیان اینکه این آمار، ایجاد شکاف و افزایش ضریب جینی را در بخش مسکن نشان می‌دهد، ادامه داد: تجزیه و تحلیل آمار سال 1390 هم این موضوع را نشان می‌داد و اکنون نیز مشاهدات نمونه‌گیری ما این فرایند را تایید می‌کند. این اقتصاددان با اشاره به علل این رخدادها تصریح کرد: سیاست‌های تعدیل اقتصادی و درعین‌حال رکود و تورم توامان و تشدید بیکاری سبب شد افراد به سکونتگاه‌های غیررسمی روی بیاورند. این پدیده در ادامه دامنگیر سکونتگاه‌های رسمی هم شد و اکنون در مناطق رسمی هم شاهد هستیم واحد مسکونی فرضا 30متری هم تفکیک و به دو خانوار اجاره داده می‌شود.