بیشترین فرار مالیاتی كجاهاست؟/ تبعات كوتاهی نهادهای نظارتی در پیگیری اجرای قوانین

به گزارش نما، با گذشت بیش از دو سال از خارج شدن آمریکا از برجام که لزوم جایگزینی درآمدهای نفتی با درآمدهای مالیاتی را آشکار می‌سازد و نیز گذشت یک سال از ارائه پیش‌نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به دولت، هنوز خبری از تصویب این لایحه نیست و حتی دیروز وزیر اقتصاد اعلام کرد این لایحه به دلیل همزمانی با لایحه بودجه ۱۴۰۰ از دستور کار دولت خارج شده است. به این ترتیب با تعلل صورت گرفته در نهایی شدن این لایحه در دولت، باید گفت که دولت عملاً از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی که عمدتا مربوط به فعالیت‌های دلالی و سفته بازی و ... بوده، چشم پوشی کرده است.

بعد از خروج آمریکا از برجام و اعلام هدف آمریکا برای صفر کردن درآمدهای نفتی ایران، جایگزینی درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفت، مورد تاکید کارشناسان قرار گرفت. محور اصلی بحث‌های کارشناسی، پر کردن جای خالی نفت با درآمد پایه‌های مالیاتی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد بود که می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم، تحول جدی برای شفافیت جریان درآمدی در کشور، به همراه داشته باشد. نکته قابل توجه این جاست که این رشد مالیات ها، از آن رو که بیشتر، جریان‌های سفته بازانه یا درآمدهای بالا را متاثر می‌کند، تاثیر منفی کمتر یا حتی مثبتی بر تورم و نیز عدالت اقتصادی در جامعه خواهد گذاشت.

در این زمینه پیش بینی مرکز پژوهش‌های مجلس که خردادماه ۹۸ اعلام شده بود، نشان می‌داد که اصلاح نظام مالیاتی می‌تواند تا ۴۰ هزار میلیارد تومان بر درآمدهای دولت طی یک، دو یا سه سال تاثیر مثبت بگذارد. ریز برآورد این مرکز به صورت جدول بود.

درآمد ۴۰ هزار میلیاردی دولت با اصلاح نظام مالیاتی

با این حال، وزارت اقتصاد سال گذشته و در لایحه ای، اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم را تدوین کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، دژپسند وزیر اقتصاد در ۵ بهمن سال گذشته در باره اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم اعلام کرد: «قرار بود سال ۹۸ این کار انجام شود، پیش‌نویس لایحه اول بهمن به دولت ارسال شد، خواهش کردیم که بررسی آن سریع‌تر انجام شود.» اما سال گذشته خبری از تصویب این لایحه در دولت نشد تا این که در شهریور امسال، پایگاه اطلاع رسانی دولت خبر داد که روند بررسی لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در جلسه کمیسیون اقتصاد دولت به پایان رسید و در دستور کار جلسه اصلی هیئت وزیران قرار گرفت.

بعد از آن نیز تاکنون این اصلاحیه مهم در دولت به تصویب نرسید تا دیروز که وزیر اقتصاد خبر از خارج شدن این لایحه از دستور کار هیئت دولت داد. بنا بر گزارش خبرگزاری مهر و در شرایطی که یک سال از اعلام قبلی دژپسند مبنی بر ارائه پیش‌نویس لایحه به دولت گذشته است، وی گفت: این لایحه به هیئت دولت آمد، اما به دلیل همزمانی با لایحه بودجه ۱۴۰۰ از دستور کار دولت خارج شد. باید تلاش کنیم این موضوع بار دیگر در دستور کار دولت قرار بگیرد. وزیر اقتصاد همچنین در باره آیین نامه مالیات خانه‌ها و خودروهای لوکس که در قانون بودجه امسال آمده، اما تاکنون اجرایی نشده است، اظهار کرد: این آیین‌نامه به هیئت دولت آمده و در آینده نزدیک کار تصویب آن انجام می‌شود. پیگیر هستیم در هفته جاری کار بررسی آن در دولت انجام شود.

بااین اوصاف باید منتظر ماند و دید آیا دولت این لایحه را در متن لایحه بودجه سال آینده خواهد گنجاند یا خیر. در صورتی که از دستور کار خارج شدن آن به معنای چشم پوشی کامل از آن باشد، باید گفت با توجه به تورم رخ داده از سال ۹۸ تاکنون، دولت حداقل از ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد قابل حصول مالیاتی بر اساس اصلاح ساختار بودجه صرف نظر کرده است. درآمدی که می‌توانست بخشی از معضل جدی کسری بودجه را که فشار آن از طریق استقراض از بانک مرکزی و ایجاد تورم بر دوش عموم مردم خواهد بود، بردارد.
منبع: روزنامه خراسان