در مذاكرات وین چه گذشت/ روال منطقی گفت‌وگوها و تثبیت خواسته‌های ایران

به گزارش نما، «حنیف غفاری» در روزنامه صبح نو نوشت:

درحالی‌که قرار است جلسه بعدی مذاکرات وین هفته آینده برگزار شود، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه‌ کشورمان از نقش فرانسه، آلمان و انگلیس انتقاد کرد اما گفت که مسوولان سیاست خارجی اتحادیه اروپا نقش مثبتی به‌عهده دارند. در این میان، اصلی‌ترین نوک پیکان انتقاد وزیرخارجه کشورمان متوجه فرانسوی‌ها بود: بازیگرانی که نه به نمایندگی اتحادیه اروپا، بلکه عملا به نمایندگی از بازیگران غیراروپایی درحال مذاکره با جمهوری اسلامی ایران هستند. امیرعبداللهیان در این خصوص می‌گوید: «ما در جریان این مذاکرات، در مجموع موضع برخی از کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه را سازنده نمی‌بینیم و انتظار داریم که طرف فرانسوی در این گفت‌وگوها نقش سازنده‌ای به‌عهده بگیرد و کمک کند که در این مرحله آنچه مربوط‌به حقوق ایران است محقق شود. هرچند نقش اتحادیه اروپا و مسوول سیاست خارجی آن را سازنده می‌دانیم».

اگرچه فرانسه یکی از ارکان و نقاط ثقل اتحادیه اروپا محسوب می‌شود اما در برگزاری سلسله مذاکرات منتهی به برجام در وین نیز کمترین توجهی نسبت‌به مصالح بازیگران عضو اتحادیه اروپا و رهنمودهای آن‌ها در مسیر «تسهیل مذاکرات» نداشت؛ به عبارت بهتر، در بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ میلادی، کاخ الیزه به بازیگری بازدارنده در مسیر انعقاد توافق نهایی تبدیل شد. حتی همگان به یاد دارند که یک‌بار لوران فابیوس، وزیر خارجه اسبق فرانسه به نیابت از رژیم اشغالگر قدس، توافق موقت ژنو را برهم زد.

درحال‌حاضر نیز فرانسوی‌ها همان بازی را دنبال می‌کنند: پاریس در مذاکرات وین به‌دنبال تحقق منافع جمعی اتحادیه اروپا نیست و بالعکس، درحال تقویت مناسبات خود با رژیم اشغالگر قدس، بازیگران عربی منطقه غرب آسیا و حتی برخی لابی‌های آمریکایی ازجمله لابی آیپک و سناتورهای جمهوریخواه آمریکاست. در این معادله، تصمیم جمعی اروپاییان محلی از اعراب ندارد. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، دیگر ما با ترکیبی به نام «تروییکای اروپایی» مواجه نیستیم.

در این معادله، ژرمن‌ها و فرانسوی‌ها نقش اصلی را برعهده دارند. انتقادات برخی اعضای اتحادیه اروپا از سنگ‌اندازی‌های مشترک برلین و پاریس (خصوصا فرانسوی‌ها) در مذاکرات نشان می‌دهد که برخلاف ادعای مقامات آلمانی و فرانسوی، متدها و مولفه‌های دخیل در مذاکرات وین برای آن‌ها نه از بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) بلکه از کانون‌های دیگری مانند تل‌آویو و ریاض تعیین می‌شود. آنچه در جریان برگزاری مذاکرات وین بار دیگر زیر سوال رفته است، به مفهوم و مصداق «اروپای مستقل» بازمی‌گردد.

شکاف آشکار فرانسوی‌ها و ژرمن‌ها با برخی بازیگران دیگر اروپایی بر سر احیای برجام به‌وضوح نشان می‌دهد که از اتحادیه اروپا به‌جز یک ساختار تزیینی و ظاهری و یک عنوان، چیز دیگری باقی نمانده است. بدون شک در آینده‌ای نزدیک، شاهد انتقادات علنی‌تر اعضای اتحادیه اروپا از دولت‌های امانوئل مکرون و اولاف شولتس بر سر نحوه مذاکره در آوردگاه وین خواهیم بود.