صاق رخ فرد - به گزارش نما ، یارانه، به هر کمک بلاعوض دولت، که به شکل نقد یا هر شکل دیگر، به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان داخل کشور تعلق میگیرد، اطلاق میشود. بر اساس تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) هر معیاری که قیمت مصرفکننده را کمتر از قیمت بازاری و قیمت تولیدکننده را بالاتر از قیمتهای بازار تعیین کند و نیز هزینههای تولید و مصرف را کاهش دهد، یارانه نام دارد.در این میان هدفمندی بهعنوان جهت دادن حمایتها و یارانهها تنها به سمت گروه هدف، در جهت حداکثر کردن منافع حاصل از دخالت دولت و حداقل ساختن هزینههای آن و همچنین بهعنوان راهکار عملی در جهت شناسایی و دستیابی به افراد نیازمند به دریافت یارانه تعریف میشود.
درواقع، هدفمندسازی یارانهها تلاشی است در جهت کسب اطمینان از اینکه نیازمندترین افراد در اولویت دریافت یارانه قرار گرفتهاند. در صورتی برنامه هدفمندسازی یارانهها موفق خواهد بود که کل یارانه یا بخش قابلتوجهی از آن به افراد آسیبپذیر تعلق گیرد.چالشهای هدفمندی یارانهها!پرداخت به این نکته حائز اهمیت است که فرآیند هدفمندی یارانهها به دلیل آنکه به افزایش قیمت حاملهای انرژی منجر میشود دارای آثار گسترده اقتصادی و اجتماعی است، مهمترین چالش پرداخت تقسیم پول نفت به صورت یارانه آشکار و پنهان بین مردم و کشور است.
همین پول نفت بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی را قانع کرد در جریان بررسی لایحه بودجه سال 1402 به این جمع بندی برسند که« صددرصد (۱۰۰ درصد منابع حاصل از فروش داخلی و صادرات پالایشگاههای نفت بر اساس برنامه تولید منابع این تبصره به حساب سازمان هدفمندسازی یارانهها نزد خزانهداری کل کشور واریز شود. در صورت کاهش تولید فرآوردههای اصلی نسبت به برنامه تولید، وزارت نفت از طریق شرکتهای تابعه ذیربط با دریافت و فروش فرآوردههای ویژه از پالایشگاههای مربوط، مقادیر کسری را جبران مینماید».به هرحال آنچه مشخص است هدفمندی یارانه ها از زمان اجرا تا به امروز برای بخشی از جامعه هدف پرداخت می شود و بدون شک دهکهای ضعیف جامعه نیز از آن استقبال میکنند اما این نوع نحوه پرداخت که به پولهای نفت گره خورده است کمک شایان به پیشرفت و توسعه کشور نمیکند؛ حتی اگر یارانهها برای دهکهایی ضروری است باید به آنها در کنار «ماهی دادن، ماهی گرفتن هم یاد دهیم» تا مسیرپشیرفت و توسعه با قوت و قدرت بیشتر طی شود.به همین جهت این نحوه پرداخت ـ با پول نفت ـ نه تنها پازل پیشرفت را تکمیل نمی کند بلکه به توقعات مختلف دامن می زند و باید فکر اساسی برای آن کرد!