ضررهای عدم پرداخت زكات فطریه

به گزارش نما  ،از آنجايى كه ماه مبارك در واقع يك دورهء انسان‏سازى و طهارت‏بخشى به روح آدمى است، بديهى است كه اين شريعت آسمانى در پايان اين دوره زكات فطره را به منظور تطهير مال قرار بدهد، تا آدمى پس از آن كه به طهارت قلب نائل شد اموال خويش را نيز پاك و طاهر سازد و بدين وسيله تناسب و انسجام بين قلب و جان و بدن و اموال خويش برقرار سازد.
در اين زمينه ابن عباس چنين حكايت مى‏كند كه رسول خدا(ص) زكات فطره را بدين جهت بر مسلمين فرض نمود كه روزه‏دار از بيهودگى و فساد دور بماند و نيز براى آن كه مساكين به اندك طعامى دست يابند، پس هر آن كه پيش از نماز عيد آن را ادا سازد به تحقيق اين صدقه، زكات مورد قبول خداوند باشد و هر كس اين زكات را به بعد از نماز موكول نسازد البته صدقه‏اى از صدقات خواهد بود.
و در حديث ديگر مى‏خوانيم‏ :«صوم رمضان معلّق بين السّماء و الأرض لا يُرفع إلا بزكا الفطر (كنز العمّال، ج 8، ص 551، ح 24122)

قبولی در گروی پرداخت زکات فطره
روزه رمضان در قبولى و عدم‏ قبولى همواره بين آسمان و زمين معلّق است و بالا نمى‏رود تا وقتى كه زكات فطره پرداخت شود.
اين واجب الهى در سال دوم بعد از هجرت بر مسلمانان فرض گرديد همانگونه كه خود روزه نيز اين سان بوده است. و در اسلام وجوب پرداخت آن بر مرد و زن، برده و آزاد و كوچك و بزرگ مستقر مى‏باشد.
و همچنين از پيامبر اكرم(ص) در مورد آيهء شريفه «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى * وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى (سوره اعلى، آيات 15 - 14)
حقا كه فلاح و رستگارى يافت كسى كه تزكيه نفس كرد * و به ذكر نام خدا به نماز (و طاعت) پرداخت» پرسش گرديد و ايشان در پاسخ فرمودند: «نزلت فى زكا الفطر: اين آيات در مورد زكات فطره نازل گشته است».
و هر انسانى اين زكات را از جانب خودش و كسانى كه تحت سرپرستى او هستند مانند همسر، فرزندان، خدمتگزاران و والدين و هر كس كه نفقه‏اش بر او واجب است به تعداد ايشان از اموال خويش خارج ساختند و پرداخت مى‏نمايد. خداى متعال ثروتمند را به وسيلهء اين عمل تزكيه مى‏سازد و فقير را نيز چندين برابر بيشتر از مقدار آن چه انفاق شده است عطا مى‏نمايد.
    
مقدار واقعی قطریه و اهمیت آن
 مقدارى كه واجبش يك صاع (سه كيلو) از طعامى كه قوت غالب فرد است، مى‏باشد.
و اگر خداى متعال عنايت مى‏فرمود و مسلمين بخل نمى‏ورزيدند و به راه رشد و سعادت خويش ايمان قلبى داشتند و نيز پرداخت زكات به نحو صحيح صورت مى‏گرفت آن چنان اثر نيكويى به ارمغان مى‏آورد كه هر مصلحى بدان غبطه مى‏خورد.
اگر در هر شهرى يا روستايى عده‏اى مسؤوليت‏پذير به جمع‏آورى زكات با دقت مى‏پرداختند به نحوى كه يك نفر نيز مورد غفلت قرار نگيرد و نيز در توزيع آن كمال دقت را مى‏نمودند در اين صورت سرمايهء قابل توجهى از آن پديد مى‏آمد كه به واسطهء آن مى‏شد ناتوانان و مستمندان را يارى نمود تا كه عيد كه تجلى رحمت خداوند و سخاوتمندى مؤمنان است به خانهء آنان نيز سر بزند.
حكمت الهى اقتضاء مى‏كند كه پس از پايان ماه رمضان كه ماه صبر است هر كس از روى طيب خاطر مقدارى از اموال خويش را بذل نمايد. اين حكمت را مى‏توان در چهار محور، تصوير كرد:
1- سپاسگزارى انسان از خداوند متعال كه به وى توفيق روزه‏دارى عطاء نموده است و او را در روزه‏دارى و عبادت در
                        
اين ماه كمك كرده تا با شكر، بر اين عنايات بيفزايد. «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ :اگر شكر نعمت به جاى آريد به نعمت شما مى‏افزاييم».(سوره ابراهيم، آيه 7)
2- روزه‏دار هيچگاه از لغزش و هفوات در امان نمى‏باشد. بنابراين زكات فطره براى تطهير روزه‏دار و نيز پاكيزه گرداندن روزهء اوست.
3- اين عمل بسيار به آزمايش شباهت دارد تا بدين وسيله فرد روزه‏دار آزموده شود كه آيا حس دلسوزى براى مستضعفين و گرسنگان كه از ثمرات روزه‏دارى است در او پديدار شده است يا خير؟
4- همانگونه كه فقير و ثروتمند در ايام روزه‏دارى با يكديگر يكسان بودند در روز عيد براى هر دو گروه اين سرور و شادمانى پديدار شود تا روزه‏داران از لذت يكپارچگى و وحدت هر چه بيشتر بهره‏مند گردند.

فرصت را نباید از دست داد
 با تبرك جستن به خطبهء شريف رسول خدا(ص) در ماه رمضان به پايان مى‏بريم. خطبه‏اى كه ايشان در آخرين جمعه از ماه شعبان و در استقبال از ماه‏ مبارك رمضان ايراد فرمودند:
«أيها الناس قد أظلكم شهر فيه ليلة خير من ألف شهر و هو شهر رمضان فرض الله عز و جل صيامه و جعل قيام ليله نافلة فمن تطوع بصلاة ليلة فيه كان كمن تطوع بسبعين ليلة فيما سواه من الشهور و جعل لمن تطوع فيه بخصلة من خصال الخير و البر كأجر من أدى فريضة من فرائض الله تعالى و من أدى فيه فريضة من فرائض الله تعالى كان كمن أدى سبعين فريضة من فرائض الله تعالى فيما سواه من الشهور و هو شهر الصبر و أن الصبر ثوابه الجنة و هو شهر المواساة و هو شهر يزيد الله فى رزق المؤمن فيه و من فطر فيه مؤمنا صائما كان له عند الله بذلك عتق رقبة و مغفرة لذنوبه فيما مضى(فروع الكافى،كتاب الصوم: ج 4، ح 4، ص 66)
اى مردم ماهى بر شما سايهء خويش را گسترانيده است كه در آن شبى است بهتر از هزار ماه. و آن ماه رمضان است كه خداوند متعال روزه‏اش را واجب فرموده و شب زنده‏دارى‏اش را نافله قرار داده است. پس هر كس يك شب از آن را به نماز بگذراند گويى در ماه‏هاى ديگر هفتاد شب، شب زنده‏دارى كرده است. و هر كس در آن كارى از كارهاى نيك انجام دهد اجر كسى را دارد كه فريضه‏اى از فرائض خداوند متعال را به جاى آورده است و هر كس كه در آن فريضه‏اى از فرائض خداوند متعال را به جاى آورد، مانند كسى است كه هفتاد فريضه از فرائض خداى متعال را در ديگر ماه‏ها به جاى آورده باشد. ماه رمضان ماه صبر است و جزاى صبر، بهشت است. ماه رمضان ماه مواسات است؛ ماهى است كه در آن خداوند روزى مؤمن را افزايش مى‏دهد. و هر كس كه در آن مؤمن روزه‏دارى را افطارى دهد خداوند در قبال آن اجرِ آزاد ساختن يك بنده و بخشش گناهان گذشته‏اش را به وى عطاء مى‏فرمايد».

منبع:کتاب روزه آیت شاهرودی