به گزارش نما ، دبیرخانه مجمع بینش مطهر استان اصفهان با همکاری سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، پس از برگزاری موفق سه دوره طرح مطالعاتی – تربیت مربی آثار استاد شهید آیت الله مطهری(ره) با عنوان بینش مطهر، در نظر دارد سومین دوره ی طرح مذکور را با بیش از 1000 نفر معرفت پژوه در سطح استان اصفهان برگزار نماید علاقه مندان جهت ثبت نام در این طرح می توانند تا دهم شهریور ماه سال 92 با در دست داشتن مدارک خود(2 قطعه عکس وکپی شناسنامه) و مراجعه حضوری به دبیرخانه بینش مطهر به آدرس :اصفهان،خیابان کاشانی، محله چهارسوق،کوچه روضاتیان(روبروی خیابان طالقانی)،دبیرخانه شهراسلامی،دبیرخانه بینش مطهر ، اقدام به ثبت نام نمایند.
شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: 2331064
آدرس سایت: www. Bineshmotahar.ir
به همین مناسبت یادداشت زیر باموضوع معرفی اجمالی طرح بینش مطهر،پاسخ به سوالات وابهامات مربوط به این طرح ومختصری در باب چرایی پرداختن به آثار استاد شهید مطهری(ره) از سوی دبیرخانه مجمع بینش مطهراستان اصفهان به حضور خوانندگان عزیز تقدیم می گردد.
ضرورت بازشناسی شخصیت استاد مرتضی مطهری(ره)
در تمام فرهنگها ومکتب ها، به ویژه در فرهنگ اسلام وتشیع، احترام بسیاری برای دانشمندان درست کردار، که مشعلداران راه رشد و تعالی اند، در نظر گرفته شده است،به گونهای که در قرآن کریم، بیش از هشتاد بار از علم و عالم تمجید شده و در مجموعه روایات اهلبیت علیهمالسلام به این طایفه، بیش از دیگران احترام و ارزش داده شده و حتی در روایتی از امام صادق علیهالسلام، مُرکَّب قلم عالمان صالح، از خون شهیدان گرامیتر دانسته شده است. بیتردید این همه ارج نهادن، به جهت خدمات و تلاشهای این مشعلداران وادی علم و اندیشه، در به سعادت رساندن همنوعانشان است. به قول فرزانهای: «این دانشمندان بودند که معنویّتها و ارجمندیها را... همچون گرامیترین میراث نگاه داشتند،... روشنی آفریدند و روشنگر نسلها و عصرها شدند. [آنها] در راهی گام مینهند که با تلاش در خودسازی، دیگران را بسازند و خلق خدا را از غرق شدن در تباهیها باز دارند».
استاد مطهری(ره)، از آن زمانی که تحصیلات علوم اسلامی را شروع کرد، میکوشید در حد توان، شرایط و ویژگیهای یک مرزبان اندیشههای دینی و رسالتمدار ارزشهای الهی را به دست آورد تا از این راه، به انجام وظایفی که برعهده یک عالم ربانی نهاده شده، عمل کند. براین اساس، او هم در جهت تحصیل علوم اسلامی و هم در کسب فضایل اخلاقی و آراستگی به آنها وپاکی از رذایل، و نیز رعایت احکام فقهی و انجام عبادات، اهتمامی تمام داشت و در نتیجه آن، هم در طی مراتب علمی و هم در تهذیب و تزکیه نفس، به منزلتی دست یافت که حضرت امام رحمهالله در توصیف او فرمودند: «[او [مردی]بود] که در اسلامشناسی و فنون مختلف اسلام و قرآن کریم کمنظیر بود». «آثار قلم و زبان او، بیاستثنا آموزنده و روانبخش است و مواعظ و نصایح او ـ که از قلبی سرشار از ایمان و عقیده نشأت میگرفت ـ برای عارف و عامی سودمند و فرحزاست». بیتردید آشنایی با سیره و سیرت و روش کار این مرد بزرگ، برای تمام کسانی که در این مسیر گام برمیدارند، آموزنده و راهگشاست.
شاید برای برخی این سؤال پیش آید که این همه از ضرورت آشنایی با شخصیت و اندیشههای استاد مطهری سخن گفتن برای چیست؟ در پاسخ باید گفت که شهید مطهری، از جمله نادر افرادی بود که در آسمان معرفت دینی، جامعیت دین و مفاهیم روشنگرانه آن را خوب نگریست. او رسالتمداری بود که نخست اندیشه و عمل و فضایل اخلاقی خود را در گستره ی معنوی وسعت بخشید و سپس مردم را به آن فرا خواند. امروز هم باوجود گذشت سه دهه از شهادت ایشان، هنوز احساس میشود که نیاز به وجود او، یک حقیقت غیرقابل انکار است. نیاز به مطهری، نیاز به یک انسان والای الهی است که تفکر و اندیشه خالص اسلامی را، به دور از هوای نام و نان و نشان و دیگر مصلحتاندیشی ها و عافیتطلبیها، با صراحت و قاطعیت ارائه دهد. اگر امروز به خود او دسترسی نیست، اما میتوان با جست وجو در آثارش، ضمن پیدا کردن پاسخ بسیاری از پرسشها، نسل جوان را به گونهای پرورش داد که در آینده، مطهریهای زمان از بین آنها به وجود آیند تا ادامه دهندگان راه او باشند.
شناخت انقلاب اسلامی و شیوههای تداوم و برطرف سازی آفتهای آن، از راههای گوناگون میسر است. یکی از بهترین و در عین حال نزدیکترین راهها، آشنایی با دیدگاههای استاد مطهری(ره) درباره ی انقلاب اسلامی ایران است. مقام معظم رهبری، در تبیین نقش استاد مطهری در انقلاب اسلامی میفرمایند: «آقای مطهری، در پیروزی این انقلاب [و] ... در به وجود آوردن این انقلاب،... نقش بسیار مؤثری داشتند... در مورد حراست از مرزهای ایدئولوژیک و حفظ شعار نه شرقی و نه غربی و به خصوص التقاط زدایی از اندیشه ی اسلامی، آقای مطهری یک فرد بینظیر بود». آنگاه در معرفی آثار گرانقدر استاد مطهری اضافه میکنند که: «آثار شهید مطهری، مبنای فکری این جمهوری کنونی ماست.... مبنای فکری این انقلاب، تفکرات شهید مطهری است ولاغیر» و بر این اساس تأکید میکنند: «اگر ما بخواهیم که این نظام در ذهن مردم تعمیق بشود و حرکت انقلابی این مردم همچنان ادامه پیدا کند، باید افکار آقای مطهری در بین مردم رواج پیدا کند».
از یک نگاه کلی، سراسر زندگی استاد مطهری، در راستای احیای مجدد تفکر دینی و حیات بخشیدن به جانهای بیرمق و کم توان مسلمانان سپری شد. او نه تنها به خرافه زدایی و جداسازی پیرایههای دروغین از آموزههای دینی میپرداخت، بلکه فرهنگبان تیزبینی بود که هر جا میدید به آموزهای از آموزههای اسلامی ایراد و اشکالی مطرح میکنند، نخست آن ایراد را به طور کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار میداد، آن گاه با توجه به مبانی اصیل اسلامی، خطای اشکال کننده را روشن میساخت و غبار از چهره ی احکام و قوانین اسلامی میزدود. در اشاره به این ویژگی استاد مطهری بود که مقام معظم رهبری میفرمایند: «[استاد مطهری] یکی از چهرههایی است که در احیای تفکر اسلامی، بیشترین نقش را داشت. جزو یکی از پرچمداران این بینش نوین اسلامی و طرح دوباره اسلام در فضای فرهنگ امروز جهان باید به شمار بیایند».
یکی از عوامل مهم در زمینهسازی رشدو تعالی جوامع، برخورداری از قدرت و توان دشمنشناسی همه جانبه است؛ چون بدون شناخت دشمنان، جامعه و مکتب در تصمیمگیریها و جهتگیریهای کلان و به موقع، به مشکلاتی برمیخورد که چه بسا کیان جامعه را با خطر مواجه میسازد. در جوامع اسلامی، همواره این اندیشمندان دلسوز بودهاند که در راستای زمینهسازی برای حاکمیتیابی احکام و ارزشهای الهی و دفاع از مرزهای عقیدتی، با تمام وجود وارد میدان شدهاند. استاد مطهری(ره)، از جمله شخصیتهایی است که در دشمنشناسی بسیار موفق بود. اگر برخی شخصیتها، در طول عمر خود، تنها مشغول مبارزه با یک دشمن شدهاند، شهید مطهری(ره) با شناخت همه جانبه خود از دشمنان بزرگ، به ترتیب اولویت، با هر یک از آنها به گونهای شایسته به مبارزه پرداخت. این دشمنان عبارت بودند از: استبداد داخلی، استعمار خارجی، جریانات فکری و عقیدتی الحادی، التقاط و... . روش ایشان در شناخت دشمنان حقیقی مکتب و جامعه و امت اسلامی و شیوههای مبارزاتی که در پیش گرفتند، برای همه مرزبانان فرهنگ و اندیشه، آموزنده و راهگشاست.
با وجود همه این اوصاف،با گذشت بیش از سه دهه از پرکشیدن آن عزیز از میان ما،ودر کنار فراوانی تاکیدات وسفارشات از سوی بزرگان پیرامون ضرورت پرداختن به آثار آن استاد همام وآن معلم یکتا ، متاسفانه امروز ماشاهد محدود شدن استادمطهری(ره)وتفکراتش درلابه لای همایش ها وکنفرانس ها وسمینارها هستیم وگاها سالی یک مرتبه در ایام دوازدهم اردیبهشت(سالگرد شهادت آن استاد و روز معلم) از او ،آثار وتفکراتش یادوخواندن وترویج آثارش را به دیگران سفارش می کنیم.از این رو همواره ضرورتی در باره ی آوردن آثار آن استاد در میان مردم وبه خصوص قشر دانشجو وطلبه وپرداختن دقیق به این آثار به صورت مطالعه منظم ومباحثه وبحث وتحقیق احساس می شود ودبیرخانه بینش مطهر استان اصفهان(وابسته به دبیرخانه بینش مطهر دانشگاه امام صادق(ع)تهران) با احساس این رسالت از سال1388 طرح مطالعاتی – تربیت مربی بینش مطهر را در اصفهان پیگیری نموده وروز به روز در حال گسترش آن می باشد.
شیوه نامه اجرایی طرح بینش مطهر:
طرح بینش مطهر در4سطح اجرا می شود، که هرسطح16هفته( 4الی5ماه)زمان می برد وکلّ طرح جمعاً2سال به طول می انجامد.درابتدای طرح، دوره توجیهی ترتیب داده شده است که در این دوره، آشنایی کلّیِ هر معرفت پژوه با طرح بینش مطهر و توجیه شدن پیرامون چیستی وچرایی مطالعه کتب شهید مطهری(ره)،آشنایی اجمالی با زندگی وابعادفکری وسخصیتی استادمطهری(ره)،طی سخنرا نی هایی توسط اساتید شاخص ومبلغین برتر انجام خواهد شد،به علاوه انتخاب محل برگزاری کلاس در طول دوره وشناسایی افرادی که بناست درآینده هم مباحثه ایی وهم کلاسی او در این طرح باشند در این دوره توسط خود معرفت پژوه انجام خواهد شد،به علاوه در این دوره کتب ونرم افزارهای مورد نیاز هرسطح با تخفیف حداکثر50% در اختیار معرفت پژوهان قرار خواهد گرفت.
درپایان دوره توجیهی،معرفت پژوهان به گروه های مباحثاتی چندنفره وگروههای کلاسی 30 الی50 نفره تقسیم خواهند شد.(مشخص نمودن تعداد افراد هرگروه،فراوانی جنسیتی هرگروه ،محل تشکیل جلسات مباحثه وکلاس،انتخاب سرگروه محتوایی،انتخاب استاد وسایر مسائل مربوط به گروههای مباحثاتی با صلاحدید وبرنامه ریزی مسئولین دوره انجام می پزیرد.) هرگروه بایددر هفته، یک جلسه مباحثه باحضور سرگروه محتوایی وسرگروه اجرایی(که از بین خودافرادهرگروه برای برای انجام وظایفی چون :حضور وغیاب اعضا،ارتباط با مسئولین طرح برای گزارش دهی ماهانه ،تکمیل برگه گزارش مباحثه و... ) ویک کلاس 2ساعته با حضور استاد درمکان های اعلام شده داشته باشند .هرچهل روز یک بارنیز گردهماییِ عمومی باحضور همه اعضابرگزار خواهد شد. سخنران این گردهمایی ازمبلغین شاخص می باشد و هدف از برگزاری این گردهمایی ها 1- پاسخگویی به سوالات وشبهاتی است که در گروه های مباحثاتی وکلاسی بی پاسخ مانده 2- مطرح نمودن مباحث تکمیلی وانگیزشی از اندیشه های استاد مطهری (ره) متناسب با مقرری مورد مطالعه در هر سطح توسط استاد همایش 3- جمع شدن خانواده بینش مطهر گرد یکدیگر واطلاع از وضعیت یکدیگر و... می باشد.،در پایان هرگردهمایی نیز آزمون کتبی به عمل می آید،که مجموع نمرات این آزمون ه به علاوه ی نمرات آزمون های ماهانه کلاسی ونمرات کاربرگ های گروه مباحثاتی ونظم معرفت پژوه در حضور وغیاب های کلاسی دراعطای مدرک پایان دوره واعطای مجوز مربی گری به معرفت پژوهان وبه کارگیری آن ها در مراکز فرهنگی به عنوان سرگروه ومربی به شدّت تاثیرگزارخواهد بود!
در دنباله ی بحث لازم است اهمّ سؤالها و ابهاماتی كه در رابطه با طرح مطالعاتی- تربیت مربی آثار استادشهید مطهری (ره) وجود دارد مطرح و پاسخ داده شود:
سوال: چرا به جای مطالعهی موضوعات متنوّع از آثار اندیشمندان مختلف ـ كه یكی از آنان شهید مطهری (ره) است ـ سیر مطالعاتی به آثار شهیدمطهری(ره) محدود شده است؟
جواب: برای شروع و آشنایی با معارف اسلامی، خصوصا برای شكلگیری بستر اوّلیه فكری، لازم است موضوعات مختلف در یك نظام واحد فكریِ منسجم، ارائه شود. برای ساختن یك پیكرهی واحد نباید از اعضا و جوارح با سبك و اندازههای مختلف استفاده كرد. اندام یكی و اعضا و جوارح دیگری مجموعهی متعادلی ایجاد نمینماید. توصیه میشود یك سیر مطالعاتی مشخص طراحی شده، و در موضوعات مختلف این سیر؛ از نظریه و اندیشههای دیگران، به میزان ظرفیت و توانایی مخاطب بهره گرفته شود، ولی محوریّت آثار یك اندیشمندی، كه دارای نظام و چارچوب فكری است، لازم و ضروری است. بنابراین با توجّه به ویژگیهای ذكر شدهی آثار شهید مطهری (ره)، بر این مجموعه آثار، خصوصا برای ورود به معارف اسلامی تاكید میشود و پس از مطالعهی یك دور آثار ایشان توصیه میشود به آثار دیگر اندیشمندان و حتّی اندیشههای معارض نیز پرداخته شود.
سوال: آیا مباحث آثار شهید مطهری (ره) دارای پراكندگی نیست؟ آیا بهتر نیست به مباحث منسجمتر و منظمتری بپردازیم؟
جواب: مجموعهی آثار شهید مطهری (ره) به دلیل دارا بودن نظام مشخص، به منزلهی یك موضوع واحد است. و پرداختن به موضوعات به ظاهر مختلف، به منزلهی پریدن از شاخهای به شاخهی دیگر نیست، بلكه همهی شاخ و برگ و میوههای آن به یك بدنهیِ اصلی، كه همان انسانشناسی است، متصل هستند، و همهی آن در جهان بینی وحیانی، براصل و ریشهی توحید استوار شده است. و در بدو امر، قبل از این كه مخاطب توانایی ایجاد ارتباط بین مباحث را پیدا كند، تصوّر پراكندگی امری طبیعی است. همان گونه كه دانشآموز در ابتدا با حروف الفبا و در عین حال غیرمرتبط، نظام آموزشی زبان را شروع میكند و به تدریج پس از فراگرفتن حروف متباین میتواند بین آنها ایجاد ارتباط نموده، كلمه، جمله و نهایتا متن را تنظیم كرده و بنگارد. اگر چه متن و نوشتهای منسجم مورد نظر است، ولی تا ابتدا حروف و كلمات به ظاهر غیر مرتبط آموزش داده نشود، امكان ندارد نتیجهی مطلوب حاصل گردد.
سوال: چرابراساس سیرمطالعاتی آسان بهمشكل، به موضوعات پرداخته میشود؟ آیا بهترنیست به صورت موضوعی بهآثارایشان بپردازیم؟
جواب: در این رابطه چند نكته قابل توجه است؛ اول اینكه یكی از مشكلات اولیهی اندیشه جویان، مسألهی مطالعه و كتاب خوانی است. از موانع اهتمام بر مطالعه، ثقیل بودن و یا عدم روان بودن مطالب و متن مورد مطالعه است، لذا برای شروع برنامهای مانند طرح مطالعاتی شهید مطهری (ره) لازم است با آثار آسانتر كار را آغاز نمود.
دومین نكته این كه سیر آسان به مشكل مطالعهی آثار، خود با رویكرد موضوعی تنظیم و طراحی شده است، و حتی به تناسب موضوعات و مناسبتهای جامعه ـ كه خود موجب ایجاد انگیزهی بیشتر و كاربردی شدن مطالب برای مخاطب است ـ ترتیب آثار به گونهای كه مخل بر كل سیر نباشد جابه جا میشود.
سومین نكته و مهمتر از همه اینكه، معلوم نیست كه پرداختن به یك موضوع با همهی جوانب و عمق آن در یك برنامهی آموزشی، همیشه كاری صحیح باشد. به نظر میرسد بهتر آن است كه به یك موضوع، در قسمتهای مختلف و به تناسب بحثها و در سطوح متفاوت پرداخته شود. همان گونه كه قرآن كریم به عنوان بهترین كتاب و الگوی آموزشی، موضوعات را به صورت موضوعی مطرح ننموده، بلكه یك موضوع را در مقاطع مختلف و با سبك و سیاقهای متفاوت چندین بار مطرح میكند. در قرآن كریم در بسیاری موارد، اخلاق را در كناراحكام و یا اصول عقاید، مابین قصص مطرح میكند و این چنین تكرارهای مفید و فراوان، خود موضوعیّت دارد. در برنامهریزی سیر آسان به مشكل آثار شهید مطهری (ره) سعی میشود با الگوی قرآنی به مسائل و مطالعهی آثار پرداخته شود.
سوال: چرا مباحث را ازبحثهای اصلی و ریشهای شروع نكنیم؟ و چرا ابتدا به مباحث اصول دین پرداخته نمیشودتاپساز محكم نمودن پایههایفكری واعتقادی اندیشه جویان، به مسائل سطح بالاتر و كاربردی معارف اسلامی بپردازیم؟
جواب: هر چند كه مبنای همهی مباحث معارفی، اصول دین و خصوصا مسالهی توحید است و در نتیجه، این مباحث مهمترین و اساسیترین مسائل جهانبینی و اعتقادی هستند، اما نكته این است كه در نظام آموزشی، معارف اسلامی به دو شیوهی آموزشی، برنامه ریزی میشود. شیوهی اول، كه شیوهی رایج غالب مراكز آموزشی میباشد به این گونه است كه در ابتدا به مسائل ریشهای و اصول دین پرداخته میشود و بعد از آن به تناسب وقت و سطح معلومات و ظرفیّت علمی مخاطبین، مسائل حاشیهای و تكمیلی مرتبط با این مباحث آموزش داده میشود.
ولی شیوه و روش دوم به این شكل است كه از ثمره و میوههای ملموس مباحث معارف اسلامی بحث آغاز میشود و بعد به شاخ و برگها توجه میشود، سپس همهی میوهها و شاخهها به یك پیكرهی واحد مرتبط میشوند و در نهایت به ریشهی مباحث پرداخته میشود.
ما معتقدیم بسیاری از مشكلات آموزش دروس معارف اسلامی در دانشگاهها و مدارس، از اینجا ناشی میشود كه دانشجو و دانشآموز، در ابتدای كار به مباحثی ارجاع داده میشوند كه در عین حال كه بسیار ریشهای و اصولیاست، ولی لایههای زیرین و زیربناهای غیرمحسوس زندگی محسوب میشود، و ثمره و نتیجهی این مباحث آسان و ملموس دریافت نمیشود. لذا دانشجو و دانشآموز احساس میكند كه آن مباحث غیركاربردی و غیرمفید هستند و از آنها گریزان میشود.
در یك شجرهی طیّبه و درخت پرمیوه، هر چند كه اصل این درخت ریشه و تنهی آن است، ولی برای معرفی صحیح آن، اول باید اشاره به میوههای زیبا و شیرین آن (كه دیدنی و جذاب است) نمود و سپس اقدام به معرفی و شناساندن شاخه، تنه و ریشههای آن داشت. برای معرفی یك ساختمان نباید فقط به پی و زیرساختهای آن بسنده كرد، بلكه معرفی، از نما و اطاقها و طبقات شروع میگردد و سپس به توصیف اسكلت و پایههای نادیدنی پرداخته میشود.
در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) ابتدا به میوههای این شجرهی طیّبه توجه میشود. بحثهایی مانند آزادی، هجرت، جهاد، تقوا، توبه، ملیّت، حقوق زن و حجاب، ثمرههای درختی است كه ریشهی آن توحید، و بدنهی آن انسانشناسی بر اساس جهانبینی توحیدی است.
سوال: با توجه به اینكه آثار شهید مطهری(ره) مربوط به سالها پیش است، آیا بهتر نیست به آثار اندیشمندان و نظریهپردازان معاصر بپردازیم؟
جواب: از ویژگیهای آثار شهید مطهری(ره) این است كه شیوهی به روز بودن و ناظر به زمانه بودن را به صورت مستمر و جدّی به همراه دارد و این رویكرد را نیز به مخاطب خود میآموزد. به عنوان مثال در بحث قیام عاشورا و نهضت حسینی تصریح میكند كه: «شمر امروز موشهدایان است. شمر هزار و سیصد سال پیش مرد، شمر امروز را بشناس»(1)، اگر به مباحث حقوق زن در اسلام وارد میشود،اساس بحث را بر مبنای «اسلام و تجدّد» میگذارد، سپس بر اساس این مبنا با توجّه به ثابتات و متغیّرات زمانه به موضوع میپردازد. شاید به دلیل همین ویژگیِ آثار این اندیشمند شهید باشد كه پس از چند دهه كه از خلق بعضی از آثار ایشان میگذرد، هنوز به جامعیّت و خوبی بعضی از آن آثار، مجموعهای خلق نشده است و گویی بعضی مطالب را برای وضع همین امروز جامعهی ما بیان داشته است.
سوال: اگر بعضا استاد و مدرّس برای تدریس این طرح وجود نداشت، آیا میتوان باز به نتیجهی مطلوب این طرح امیدوار بود؟
جواب: اصل و اساس این طرح بر پایهی مطالعهی فرد است و در مرحلهی بعد جایگاه مباحثه و بحث كلاس و مدرّس به میان میآید. البته بدیهی است سرگروه مناسب برای مباحثه و استاد قوی برای كلاس درس، حسن و امتیازی غیرقابل انكار است، ولی نبود استاد مسلّط به آثار شهید مطهری (ره) دلیل بر ترك این طرح نیست. مطالعهی خوب و مؤثّر شخصی پایهی اصلی، و اساس موفقیّت این طرح میباشد.
سوال: آیا مطالعهی آثار شهید مطهری (ره) فرد را از لحاظ طرز تفكّر و نگرش در مباحث دین، یكسویه و یك بعدی نمیكند؟ آیا لازم نیست به تناسب موضوعات انتخابی، از آثار همهی اندیشمندان و صاحب نظران و همچنین از نظریّات متعارض استفاده نمود؟
جواب: اگر كسی بخواهد در مباحث متفاوت معرفت دینی وارد شود و به نظریّات مختلف و حتی شبهات و ایرادات بپردازد، اولین قدم این است كه موضوع را بشناسد تا بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد. چگونه میشود كسی كه موضوعی را شناسایی نكرده بتواند به خوب و بد بودن آن حكم كند؟ حداقل شرط لازم برای به قضاوت نشستن در مورد مسائل معارف اسلامی، آشنا بودن بایك دوره مسائل معارف اسلامی است. لذا مطالعهی آثار شهید مطهری (ره) به عنوان یك بستر اولیهی مطمئن و سالم فكری، كه آشنایی موثّری از معارف اسلام به مخاطب ارائه میدهد، مطرح است. پس از مطالعه و فهم این آثار و دریافت یك زیرساخت مناسب و مطمئن، هیچ اشكالی ندارد كه به اشكالات و نظرات مخالف و متعارض پرداخته شود. ولی پرداختن به شبهات در ابتدای امر، و آن هم بدون داشتن یك حداقل شناخت ابتدایی و كافی از مسائل، امری نامناسب است.
سوال: مطالعهی آثار شهید مطهری (ره) بسیاری از سؤالها و اشكالها را در اذهان ایجاد مینماید كه قبل از مطالعهی آثار، آن اشكالها وجود نداشته است. آیا این ویژگی باعث به چالش كشیدن تفكر اندیشه جویان نمیشود؟
جواب: آثار شهید مطهری(ره) در عین این كه بسیاری از شبهات اساسی را برطرف میكند ولی سؤالهای هدفدار زیادی را ایجاد مینماید و این از محسّنات این آثار است. در آثار شهید مطهری(ره)، اكثر مباحث با بیان سؤالات و شبهات مطروحه در آن مبحث شروع میشود و در پی رفع شبهه و حل مسألهای اصلی، دهها باب جدید و سؤال ارزشمند تولید مینماید. ایجاد سؤال در ذهن مخاطب، خود طریقی برای تحقیق و جستجو و حركت است. در آثار شهید مطهری (ره) تمرین تفكر نقادانه وجود دارد و اندیشه جو به تحلیل و نقد مسائل عادت میكند و میآموزد كه با مسائل، متفكّرانه و نقّادانه برخورد نماید. لذا نه تنها نباید از ایجاد و تولید سؤالهای جدید نگران بود، بلكه این موضوع را باید به فال نیك گرفت. اندیشهجو، هر مقدار تلاش نماید برای سؤالهای جدید خود پاسخهای قانع كنندهای بیابد، او را بیشتر به سمت تحقیق و پژوهش سوق میدهد.
چهارمین دوره ی تربیت مربی آثار شهید مطهری
۱۳۹۲/۵/۲۷