دو اتفاق مهم اخیر، توان کمرنگ شدۀ آمریکا را برجسته تر کرد: احتمال حمله نظامی به سوریه و سقوط مالی دولت فدرال آمریکا. این اتفاقات شاید خسارات غیرقابل پیش بینی را برای سیاست آمریکا در خاورمیانه و خلیج فارس به همراه داشته باشد و شاید به نوعی سایر حوادث منطقه را که در انتظار سالهای باقیمانده از ریاست جمهوری اوباماست تا اندازه ای پیش بینی کند.
چالش اول سوریه است؛ 21 آگوست بود که اوباما تهدید کرد که با موافقت و یا بدون موافقت کنگره امکان استفاده از حملۀ نظامی در مورد سوریه وجود دارد. مشاوران وی در آن زمان خاطر نشان می کردند که اوباما منتظر مجوز شورای امنیت برای حمله نظامی به سوریه نخواهد شد؛ آنهم در حالیکه آمریکا پیشتر با وتوی مکرر روسیه به قطعنامههای ضدسوری با در بسته برخورد کرده بودند. اما در اتفاقی ناگهانی رئیس جمهور تصمیم می گیرد حمله نظامی به سوریه را به کنگره ببرد؛ همین که زمرمه های بررسی مسئله توسط کنگره به میان آمد، رئیس جمهور درخواست می کند که این روند متوقف شود.
در همین اثنا، آمریکا چرخش دیگری صورت داد و از گفتگو و برنامۀ جدید با روسیه پیرامون خلع سلاح شیمیایی سوریه سخن به میان می آورد. متعاقباً شورای امنیت سازمان ملل همین برنامه را در چهارچوب قطعنامه ای در 27 سپتامبر به تصویب می رساند.
معامله روسیه و آمریکا و پیامدهای قطعنامۀ ضعیف شورای امنیت چهرۀ آمریکا را در منطقه خدشه دار کرد و واشنگتن را در جامۀ دوست و متحد متناقض و غیرقابل اعتماد جلوه داد. اولین پیامد این مسئله این بود که سوریه این عقب نشینی را به شکست آمریکا تفسیر کرد و هم اکنون بر خطر تروریست ها مانور می دهد.
چالش بعدی تعطیلی دولت فدرال آمریکا بود که بسیاری از کشورها در خاورمیانه، آن را علامت دیگری از ضعف آمریکا استنباط کردند. بسیاری از آمریکایی ها شاید جمهوریخواهان را برای این اتفاق سرزنش کنند، چون آنها در موقعیت اپوزیسیون قرار دارند و منطقاً دولت تمایل و منفعتی به تعطیل شدن دولت(در دستش) و به خطر انداختن سیاست هایش ندارد. بسیاری از آمریکایی ها همچنین بر این باورند که جمهوریخواهان بر سر بیمه های درمانی پیشنهاد شده از سوی اوباما (موسوم به Obamacare) با رییس جمهور به بن بست رسیدند و همین مسئله دولت را به تعطیلی کشاند.
با این حال در خاورمیانه، همانند سایر مناطق، تعطیلی دولت علامت دیگری از شکست رئیس جمهور بود. حال پس از یک دهه، ناظران خاورمیانه فروپاشی آمریکا را پیش بینی می کنند. آنها بر این اعتقادند که تعطیلی دولت یکی از علائم آنست. برای این ناظران این مسئله چندان اهمیتی ندارد که تعطیلی دولت پیشتر نیز در آمریکا رخ داده بود و سیاستمداران آمریکایی پیشتر نیز توانسته بودند با یکدیگر به توافق برسند و دولت آمریکا خواهد توانست به فعالیت هایش ادامه دهد.
شاید اوباما این بار خودش در تقویت این سناریوها نقش داشته باشد به خصوص زمانی که صراحتاً اعلام می کند که" این بار متفاوت از دفعات قبل است و بازارهای جهانی در مقابل تعطیلی دولت واکنش نشان خواهند داد". او شاید می خواهد فشار بیشتری بر جمهوریخواهان بیاورد همانگونه که در مصاحبه اش با شبکۀ CNBC نیز بدان اشاره کرده بود که:" من فکر می کنم این بار متفاوت است و آنها باید این مسئله را در نظر داشته باشند" با این حال برای برخی ناظران خاورمیانه این سخنان به معنای فشار سیاسی نیست، بلکه دلایل و علائمی بر فاجعۀ بزرگی است که در راهست.
مقامات آمریکایی این نکته را روشن کرده اند که بسیاری از فعالیت دولت به خصوص بخش هایی که به امنیت مربوط می شود ممکن است متوقف شود. همانگونه که سرمقالۀ این هفتۀ روزنامۀ واشنگتن پست به این مسئله پرداخته بود که تعطیلی دولت ممکن است امنیت ملی آمریکا را به خطر بیندازد. واشنگتن پست در ادامه می نویسد: جمهوریخواهان سفارتخانه های آمریکا در سراسر جهان را با تعطیل کردن دولت در معرض ریسک و خطر قرار داده اند. به شکلی وسیع تر، زمانی که آمریکا همچنان تحت تهدید القاعده و گروههای وابسته به آن قرار دارد، آنها همچنان امنیت ملی را به خطر می اندازند.
در حالیکه سیاستمداران آمریکایی همچنان دنبال آنند که چه کسی مسئول تعطیلی دولت در واشنگتن است تا او را سرزنش کنند، خسارت و زیان اصلی این حادثه ضربۀ بزرگی به چهرۀ آمریکا در خاورمیانه، سیاست ها و نقش این کشور وارد آورده است. در صورتی که به سرعت راه حلی برای این بحران ارائه نشود، افول نقش آمریکا در منطقه غیرقابل جبران است.
دو اتفاقي كه اوباما را به لب? پرتگاه برد
امنیت آمریكا در خطر است
در حالیكه آمریكاییها همچنان دنبال آنند كه چه كسی مسئول تعطیلی دولت در واشنگتن است، زیان اصلی این حادثه ضربۀ بزرگی به چهرۀ آمریكا در خاورمیانه وارد آورده است.
۱۳۹۲/۷/۱۵