به گزارش نما؛ سیامک کاکایی پژوهشگر مسائل ترکیه در گفت‌وگو با فارس، در خصوص تحولات اخیر ترکیه اظهار داشت: اوضاع ترکیه در ماه‌های اخیر تحت تاثیر چند مسئله قرار گرفته است که یکی از آنها شرایط سیاسی در داخل ترکیه است. تغییرات و جابه‌جایی‌ها در صحنه سیاسی و همچنین ناآرامی‌ها و حوادث تروریستی در داخل ترکیه از موضوعاتی بوده است که در 6 ماه گذشته دولت، گروه‌ها و افکار عمومی در این کشور با آن درگیر بوده‌اند.
وی با اشاره به اقدام تروریستی خونبار اخیر در فرودگاه آتاتورک استانبول افزود: این اقدام تروریستی در جهان بازتاب گسترده‌ای داشته است و ذهن افرادی که میل آمد و شد به ترکیه را دارند را به خود مشغول کرده و برخی از کشورها هم در خصوص سفر به ترکیه به اتباع خود هشدار داده‌اند.
* دولت ترکیه بسترساز ناامنی در منطقه
این پژوهشگر مسائل ترکیه ادامه داد: در بررسی این حوادث و جدای از اینکه این حادثه تروریستی کار چه کسی بوده است، بیشتر منتقدان درباره این مسئله اجماع نظر دارند و معتقدند که بخشی از این ناآرامی‌ها در داخل ترکیه به کارکرد دولت این کشور بازمی‌گردد.
کاکایی با بیان اینکه منتقدان دولت ترکیه معتقدند که دولت این کشور در سال‌های اخیر خود در مسیر ایجاد این ناامنی‌ها نقش داشته است، تصریح کرد: دولت ترکیه بسترساز ناامنی در منطقه بوده است. حمایت‌های ترکیه از تروریست‌ها در سوریه و از طرفی روند درگیری‌ها و شکلی از جنگ در مناطق کردنشین در جنوب شرقی ترکیه در یک سال اخیر، همگی موجب به وجود آمدن آسیب‌های امنیتی بوده و در واقع به شکلی سبب شده اوضاع داخلی ترکیه به سمت فراز و فرودهای امنیتی پیش برود.
وی با اشاره به اینکه بخش عمده آسیب‌های حوادث تروریستی ترکیه متوجه مردم این کشور است، عنوان کرد: این حوادث عمدتا در محل اجتماعات مردمی بوده و این مسئله از بعد سیاسی، امنیتی و حتی اقتصادی دارای تبعاتی برای این کشور بوده است.
این پژوهشگر مسائل ترکیه با تاکید بر اینکه انتقادهایی که به دولت ترکیه می‌شود بیشتر از منظر نقش دولت در ایجاد این ناامنی‌ها است نه اینکه دولت خود مسبب چنین وضعیتی باشد، گفت: انتقادهایی که مطرح می‌شود انتقاد به سیاست‌های اردوغان است که بسترساز اینگونه ناامنی‌ها شده است.
* تلاش ترکیه برای بازتعریف سیاست خارجی خود در منطقه
کاکایی با اشاره به تغییر رویکرد ترکیه در عرصه بیرونی یا دیپلماسی خارجی در ماه‌های اخیر اظهار داشت: دولت ترکیه از سه منظر تقویت روابط با عربستان سعودی، تنش‌زدایی با روسیه و عادی‌سازی روابط با اسرائیل تلاش کرده است سیاست خارجی خود یا نوع رابطه با منطقه خاورمیانه و مناطق پیرامونی خود را بازتعریف کند.
وی با اشاره به تلاش‌های آنکارا برای تقویت روابط با عربستان عنوان کرد: دولت ترکیه در شرایطی دست به این کار زده است که ایران و عربستان روابط مطلوبی ندارند.
این پژوهشگر مسائل ترکیه در ادامه به تشدید تنش‌ها بین ترکیه و روسیه پس از سقوط جنگنده روسیه در مرز ترکیه اشاره و تصریح کرد: این حادثه نگاه‌ها را به این سمت سوق داد که این تنش می‌تواند اصطکاک منافع در سطوح امنیتی و امنیت ملی را برای آنکارا در پی داشته باشد.
کاکایی افزود: برخی معتقدند که اردوغان تلاش می‌کند که این تنش را کاهش دهد تا بتواند در شرایط منطقه تغییری ایجاد کند که در چارچوب منافع ترکیه باشد.
* تقویت مناسبات آنکارا - تل‌آویو اولویت سیاست خارجی ترکیه
وی با اشاره به توافق عادی‌سازی روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی ادامه داد: منتقدان در داخل ترکیه این پرسش را مطرح می‌کنند که چه عواملی سبب شد که اردوغانی که صحبت از آرمان‌های فلسطین می‌کرد و با وجود اتفاقاتی که در داووس رخ داد و حادثه کشتی ماوی مرمره که منجر به تیرگی روابط ترکیه و اسرائیل شد، اکنون به دنبال از سرگیری روابط با تل‌آویو است.
این پژوهشگر مسائل ترکیه با تاکید بر اینکه بخشی از این مسائل هنوز در بین آنکارا و تل‌آویو باقی مانده و حل نشده است، به سه پیش شرط توافق ترکیه و رژیم صهیونیستی مبنی بر عذرخواهی رسمی اسرائیل از ترکیه، پرداخت غرامت به قربانیان کشتی ماوی مرمره و پایان محاصره غزه اشاره کرد.
کاکایی با بیان اینکه منتقدان ترکیه بر این باورند که تنها بخشی از این پیش شرط‌ها تامین شده و رژیم صهیونیستی آنگونه که باید هنوز به صورت رسمی عذرخواهی نکرده است، گفت: ترکیه اولویت سیاست خارجی خود در خاورمیانه را مبتنی بر تقویت مناسبات با رژیم صهیونیستی قرار داده و این واقعیتی است که نشأت گرفته از نگاه راهبردی ترکیه در منطقه است.
وی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد ترکیه در مبادلات سیاسی به دنبال این است که بتواند توازن در منطقه را به سمت خود سوق دهد و گرمی روابط با عربستان و عادی‌سازی روابط با اسرائیل هم در راستای همین منافع ترکیه است.
این پژوهشگر مسائل ترکیه با تاکید بر اینکه در طول 6 سال گذشته ترکیه روابط خود را با اسرائیل قطع نکرده بود بلکه تنها روابط آنها سرد شده بود، اظهار داشت: این بازگشت به همکاری‌ها و تعمیق مناسبات با اسرائیل دارای تبعات و پیامدهایی است و علاوه بر همکاری‌های سیاسی، همکاری‌های اطلاعاتی و نظامی هم بخشی از آن خواهد بود.
کاکایی با بیان اینکه ترکیه در این گمان است که رابطه با اسرائیل از نگاه امنیتی هم می‌تواند در چارچوب منافعی باشد که خودشان تعریف کردهاند، عنوان کرد: ناامنی‌های منطقه، وضعیت سوریه و عدم تحقق پیش‌بینی‌های ترکیه در سوریه موجب ایجاد تحرکاتی شد که در اصطکاک با امنیت ملی ترکیه است و به همین دلیل ترکیه تصمیم به تغییر در سیاست خارجی خود در خاورمیانه گرفت.
*آنکارا منافع خود را در بازآفرینی روابط با اسرائیل و در مسیر کاهش تنش با روسیه می‌بیند
وی با تاکید بر اینکه دولت ترکیه منافع سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود را در بازآفرینی روابط با اسرائیل و در مسیر کاهش تنش با روسیه می‌بیند، تصریح کرد: ترکیه می‌خواهد به تعریف جدید از روابط در منطقه خاورمیانه برسد، ولی تنش‌ها و چالش‌های فراروی سیاست خارجی ترکیه باقی است و این موضوع سبب می‌شود انتقادهایی در داخل این کشور نسبت به سیاست خارجی دولت وجود داشته باشد.
این پژوهشگر مسائل ترکیه افزود: اگر مسائل سیاسی و اجتماعی داخلی ترکیه را به دغدغه‌های دولت این کشور اضافه کنیم، همه اینها تنگناها و محدودیت‌هایی را برای دولت ترکیه ایجاد خواهد کرد.
* اجازه محدود اسرائیل به ترکیه برای کمک به غزه به معنی پایان حصر نیست
کاکایی با اشاره به یکی از پیش‌شرط‌های توافق آنکارا و تل‌آویو مبنی بر پایان حصر غزه گفت: در ارتباط با مسئله پایان دادن به حصر غزه اینگونه نیست که ترکیه بخواهد تعریفی بکند که این محاصره برداشته شده، بلکه اجازه محدودی است که اسرائیل برای کمک و ارسال کشتی به غزه به ترکیه می‌دهد و محاصره باقی است.
وی تاکید کرد: ترکیه از طریق کمک به غزه می‌خواهد تبلیغات و مانورهایی را در این عرصه انجام دهد و قرار است به زودی یک کشتی کمک‌های بشردوستانه از ترکیه به غزه اعزام شود.
این پژوهشگر مسائل ترکیه با بیان اینکه اردوغان می‌خواهد از این طریق عنوان کند که در این توافق به بحث دفاع و حمایت از فلسطین پایبند بوده است، تصریح کرد: ترکیه می‌خواهد خود را به عنوان مدافع آرمان‌های فلسطین معرفی کند.
کاکایی در پایان خاطرنشان کرد: ترکیه اعزام کمک از سوی کشورش برای مردم غزه را پایان حصر عنوان می‌کند، اما در کلیت موضوع آنگونه که خود اسرائیلی‌ها هم اشاره کردهاند، پایانی بر حصر غزه نیست و شاید اجازه محدود و هدایت شده به ترکیه برای اعزام کمک و کشتی به غزه بدهند، اما این موضوع کاملا هدایت شده است و دیگر کشورها نمی‌توانند یک ارتباط کاملا باز با غزه داشته باشند.
تركیه منافع خود را در بازآفرینی روابط با اسرائیل می‌بیند
كاكایی با بیان اینكه آنكارا منافع خود را در بازآفرینی روابط با اسرائیل و در مسیر كاهش تنش با روسیه می‌بیند، گفت: تركیه با تقویت روابط با ریاض، تنش‌زدایی با مسكو و عادی‌سازی روابط با اسرائیل تلاش می‌كند سیاست خارجی خود را بازتعریف كند.
۱۳۹۵/۴/۱۲
