آمریكا، اولین مقصد سفرهای خارجی روحانی

به گزارش نما به نقل از مهر، تاکنون فقط محمود احمدی نژاد بود که در اولین سال ریاست جمهوری اش و یک ماه و نیم پس از مراسم تنفیذش در اجلاس سازمان ملل حضور پیدا کرده است، او تنها رئیس جمهور ایران هم هست که تاکنون هشت بار و در تمامی اجلاس های سازمان ملل شرکت کرده است.

پیش از محمود احمدی نژاد، سید محمدخاتمی، آیت الله خامنه ای و محمد علی رجایی یک یا دوبار در اجلاس سازمان ملل و با تعداد اندکی از همراهان، عازم نیویورک شده بودند. حضور آیت الله خامنه ای و محمد علی رجایی البته به اقتضای فضای جنگی حاکم بر کشور و رساندن صدای ملت ایران به جامعه جهانی در اجلاس سازمان ملل شرکت کردند.





برای طرح مساله تجاوز عراق اینجا هستم
کمتر از یک ماه بعد از تجاوز رژیم عراق محمد علی رجانی نخست وزیر وقت ایران به همراه یک همراه یک هیأت بلند پایه مرکب ازبهزاد نبوی وزیر مشاور در امور اجرایی، گودرز افتخار جهرمی از حقوقدانان مطرح کشور، چهار خبرنگار و فیلمبردار از صدا وسیما و خبرگزاری پارس عازم نیویورک شد تا در مورد جنگ ایران و عراق در سازمان ملل متحد و شورای امنیت به گفت‌و‌گو بنشینند. در آن مقطع بحران گرونگیری و ماجرای تسخیر سفارت لانه جاسوسی هم به اوج خود رسیده بود و امام خمینی تعیین تکلیف گروگان‌های امریکایی را به مجلس شورای اسلامی واگذار کرده بودند.

رجایی پس از در دیدار با کورت والدهایم دبیرکل وقت سازمان ملل، و بیان اعتراض هایش درباره تجاوز نظامی عراق به خاک ایران، درباره گروگان ها هم گفت که در مورد گروگانها من ترجیح می‌دهم فعلاً صحبتی نکنم، همانطور که خبر دارید مجلس شورای اسلامی دراین باره در حال طرح و بحث است و بزودی نظر کشور ما نسبت به این مسئله اعلام می‌شود.

والدهایم اصرار می کند که دولت امریکا علاقه‌مند به حل مسائل است و هر چهار شرطی را که امام گفته‌اند حاضرند قبول کنند و از من خواسته‌اند که شخصاً این مسئله را به عرض شما برسانم. رجایی پاسخ می دهد که مجلس هنوز نظر خود را نداده است ولی من به عنوان دولت سعی می‌کنم در اولین فرصت اقدامات لازم را بکنم. قصد من از شرکت در شورا، طرح مسئله تجاوز عراق بود. من در این رابطه به اینجا آمده‌ام نه برای طرح مسائل ما با امریکا.





هفت سال بعد از سفر شهید رجایی به نیویورک و در سال های پایانی جنگ، در روزهایی که جنگ نفتکش ها به اوج خود رسیده بود، آیت الله العظمی خامنه ای در قامت رئیس جمهور وقت ایران و به همراه هیاتی متشکل از میرسلیم مشاور عالی ریاست جمهوری و علی رضا معیری معاون سیاسی نخست‌وزیر وقت به چهل و دومین مجمع عمومی سازمان ملل رفت. علی اکبر ولایتی وزیر امورخارجه وقت چند روز زودتر برای فراهم کردن زمینه سفر به نیویورک رفته بود.

رهبر معظم انقلاب در آن سفر نطقی 90 دقیقه ای در سالن اجلاس سازمان ملل ایراد نمودند که بازتاب زیادی داشت. استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبیه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمین امنیت منطقه، انتقاد از عملکرد سازمان ملل و متهم ساختن شورای امنیت در حمایت از تجاوز عراق به خاک ایران، هشدار به مجمع عمومی و افکار عمومی ملت امریکا نسبت به خطر حضور نظامی دولت امریکا در خلیج فارس، برشمردن اقدامات امریکا برای مقابله با ایران، درخواست برچیده شدن دو تبعیض ناروا در سازمان ملل: حق وتو و عضویت دائم در شورای امنیت، از جمله محورهای سخنرانی رئیس جمهور وقت ایران در چهل و دومین اجلاس سازمان ملل بود. هنگامی که آیت‌الله خامنه‌ای از تجاوز امریکا به کشتی باری ایران سخن می‌گفتند، نمایندگان امریکا محل اجلاس عمومی سازمان ملل را ترک کردند.





آیت الله هاشمی رفسنجانی در طول هشت سال ریاست جمهوری خود، در هیچ کدام از اجلاس های سازمان ملل شرکت نکرد. هواپیمای سید محمد خاتمی یک سال بعد از انتخابش به عنوان رئیس جمهور و در شرایطی که رد 12 سال گذشته هیچ رئیس دولتی از ایران قدم به خاک آمریکا نگذاشته بود، در فرودگاه جان اف کندی آمریکا نشست.

سفر وی به آمریکا همزمان شده بود با به شهادت رسیدن دیپلمات‌های ایرانی و صف‌آرایی طالبان در مرزهای شرقی ایران. سید محمد خاتمی پیش از ترک تهران، اعلام کرد که می‌خواهد پیام‌رسان صلح برای ملت‌های جهان باشد.

درهمین اجلاس بود که او موضوع گفت‌وگوی تمدن‌ها را در مقابل نظریه ساموئل هانتینگتون درباره رویارویی تمدن‌ها مطرح کرد.

در آن اجلاس بیل کلینتون، رئیس جمهور امریکا اولین سخنران نشست صبح بود و قرار بود خاتمی بلافاصله بعد از او سخنرانی کند. این طراحی از سوی دبیرکل سازمان ملل پیشنهاد شده بود تا شاید یخ روابط ایران و امریکا ذوب شود، اما در نهایت با عدم پذیرش سخنرانی در یک نشست همزمان، رئیس دولت ایران، سخنران بعد از ظهر این اجلاس شد.

دوربین های مستقر در سازمان ملل منتظر ثبت «دست دادن دیپلماتیک کلینتون و خاتمی» بودند
که این صحنه حادث نشد. همراهان خاتمی بعدها گفتند که کلینتون در ساختمان سازمان ملل بخ دنبال خاتمی می‌گشت تا با او روبه‌رو شود و گویا با دو ایرانی مرتبط با نمایندگی ایران و همچنین محافظ و راننده خاتمی دست داده اما موفق به دست دادن با خاتمی نشده است.





سید محمد خاتمی دو سال بعد هم به نیویورک رفت تا در «اجلاس هزاره سران ملل متحد» شرکت کند. از سال 79 تا سال 84 دیگر رئیس دولت ایران به نیویورک نرفت و دراجلاس های سازمان ملل شرکت نکرد تا آنکه محمود احمدی نژاد در سوم تیرماه سال 84 به عنوان رئیس جمهور کشور انتخاب شد.

او در شهریورماه همان سال به نیویورک رفت و سخنانش درباره هولوکاست واکنش های زیادی را به همراه داشت. به طوری که مقامات رژیم صهیونیستی و آمریکایی سالن اجلاس را ترک کردند. روایتی که وی از حضورش در این اجلاس و سخنرانی اش و جماعتی که محو سخنرانی وی شده بودند بعدها باعث انتقاداتی هم علیه وی در داخل کشور شد. سفرهای احمدی نژاد با نیویورک همیشه با حاشیه همراه بود. اگر ماجرای یکی از سفرهایش به سخنرانی جنجالی در دانشگاه کلمبیا ختم شد، دو سفر اخیرش به نیویورک، به ماجرای همراه بردن اعضای خانواده اش گره خورد که کار را به شکایت از دولت در کمیسیون اصل 90 هم کشاند.

حالا حسن روحانی که به عنوان هشتمین رئیس جمهور کشور برگزیده شده است، می تواند پنجمین رئیس دولت ایرانی باشد که در اجلاس سازمان ملل شرکت می کند و قدم به خاک آمریکا می گذارد. شاید او هم نوار حضورهای متعدد رئیس دولت ایران در خاک آمریکا را پاره کند و امسال در اجلاس سازمان ملل حضور پیدا نکند. باید دید این روحانی معتقدل تا شهریور چه تصمیمی می گیرد.