تجزیه اوكراین معادلات آینده اروپا را به هم خواهد زد

به گزارش نما ، به نقل از باشگاه خبرنگاران، زورآزمایی غرب و روسیه بر سر بحران اوکراین شب گذشته 27 فروردین در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "محمود شوری" و "حسن بهشتی‌پور" کارشناسان حوزه اوراسیا مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بهشتی‌پور در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی براینکه ریشه‌های بحران اوکراین را چگونه باید دنبال کرد گفت: ریشه‌های بحران اوکراین از اول آذرماه سال 92 شروع شده است به گونه‌ای که در طی این مدت اختلافات داخلی میان بخش‌های غربی و شرقی آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه بخش غربی اوکراین تمایل به پیوستن اتحادیه اروپا را دارند افزود: این در حالی است که در بخش شرقی و جنوب شرقی اوکراین بیشتر تمایل دارند با روسیه روابط نزدیکی را برقرار سازند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه یانکوویچ قرارداد همکاری با اتحادیه اروپا را امضا نکرد ادامه داد: اعتراضات نسبت به این مسئله در اوکراین آغاز شد به گونه‌ای که پارلمان اوکراین تصمیم گرفت تا یانکوویچ را برکنار کند به گونه‌ای که توتافقنامه کنار گذاشته شد.
بهشتی‌پور با اشاره به برکناری یانکوویچ و آمدن دولت جدید در اوکراین گفت: در پشت این ماجرا مداخلات آمریکا و غرب را شاهد هستیم.
**17 درصد جمعیت اوکراین روس‌تبار هستند
وی با اشاره به اینکه روسیه نگران روس‌تبارهایی است که در اوکراین زندگی می‌کنند اظهار داشت: حدود 17 درصد جمعیت اوکراین را روس‌تبارها تشکیل می‌دهند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینه روس‌تبارها عمدتا در شرق و جنوب شرق اوکراین زندگی می‌کنند افزود: کریمه دارای جمعیت دو میلیون نفری است به گونه‌ای که 60 درصد جمعیت این منطقه را روس‌تبارها تشکیل می‌دهند.
بهشتی‌پور اظهار داشت: روسیه در کریمه با تحریک نظامی شرایطی را فراهم کرد تا در ابتدا همه‌پرسی برگزار شود به گونه‌ای که کریمه به طور رسمی به روسیه الحاق شد.
وی با اشاره به اعتراضات روسیه بر علیه غرب مبنی براینکه کشورهای غربی نمی‌توانند دست به انجام کارهای مورد نظر خود بزنند گفت: در سال 2014 روسیه واکنش‌های رسمی خود را درباره بحران اوکراین نشان داد.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه مردم در خیابان‌ها تظاهرات خود را آغاز کردند خاطرنشان ساخت: مردم با اعتراضات خود در صدد هستند تا دولت کیو را برکنار کنند.
**تعیین سرنوشت کشورها از طریق اعتراضات خیابانی غلط است
بهشتی‌پور با اشاره به اینکه مدل تعیین سرنوشت کشورها از طریق ریختن به کف خیابان‌‌ها غلط است افزود: این گونه اعتراضات در گرجستان در سال 2003 آغاز شد به گونه‌ای که اکنون در اوکراین شاهد این گونه اعتراضات هستیم.
وی با اشاره به اینکه در سال 1992 در سروستان شاهد چنین اعتراضات خیابانی بودیم خاطرنشان ساخت: همه این تحرکات ناشی از مدلی است که آمریکا این گونه اعتراضات را رهبری می‌کند.
این کارشناس حوزه اوراسیا افزود: وقتی سرنوشت مردم در کف خیابان‌ها تعیین شود باید گفت که قدرت‌های بازیگر در مورد آینده کشورها تصمیم می‌گیرند.
بهشتی‌پور در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا کریمه جزوی از خاک روسیه شده است گفت: کریمه در دوران شوروی بخشی از خاک روسیه بود به گونه‌ای که روسیه این منطقه را در سال 1975 از دست داد اما این در حالی است که در دوران شوروی خروچوف خود را اهل اوکراین می‌دانست عملا کریمه را به اوکراین واگذار کرد.
وی با اشاره به اینکه در آن دوران این گونه تصمیمات در داخل شوروی از اهمیت چندانی برخوردار نبود افزود: روس‌ها اکنون معتقدند این گونه تصمیمات اشتباه بوده است.
**اوکراین پل ارتباطی روسیه و غرب است
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه کیرمه همچنان جزوی از اوکراین به حساب می‌آید ادامه داد: کریمه امروزه عملا جزو روسیه است به گونه‌ای که باید گفت اوکراین پل ارتباطی روسیه و غرب به حساب می‌آید.
بهشتی‌پور با اشاره به اینکه اوکراین در روسیه تزاری نقش عمده‌ای را ایفا می‌کرد گفت: اگر اوکراین تجزیه شود روسیه متضرر خواهد شد یرا پل ارتباطی روسیه و اروپا در این صورت قطع می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در صورت قطع شدن ارتباط روسیه و اروپا آینده بهتری را برای اوکراین و روسیه شاهد نخواهیم بود ادامه داد: بخش شرقی و غربی اوکراین به شدت به یکدیگر محتاج هستند زیرا تمام راه‌های ارتباطی اوکراین از طریق بخش غربی صورت می‌گیرد و بخش‌های صنعت و کشاورزی نیز در حوزه شرق اوکراین است.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه جدا شدن بخش غربی و شرقی اوکراین به معنای از دست رفتن بسیاری امکانات است اظهار داشت: در بخش شرقی اوکراین 17 درصد کل جمعیت را روس‌ها تشکیل می‌دهند.
**اوکراین برای روسیه و هم برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت است
بهشتی‌پور با بیان اینکه اگر در اوکراین تجزیه صورت گیرد وضعیت بسیار دشوار خواهد شد گفت: در صورت تجزیه اوکراین نظم جدیدی در اروپا شکل خواهد گرفت زیرا اوکراین هم برای روسیه و هم برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا احتمال توافق از مسیر گفتگو برای پایان دادن به بحران اوکراین وجود دارد افزود: اگر به بررسی موضوع در کوتاه مدت بپردازیم مشاهده خواهیم کرد که داشته‌های غرب در برابر روسیه مهم است به گونه‌ای که روسیه اکنون در جایگاه بالاتری قرار دارد.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه در میان مدت و بلندمدت فاکتورهای جدیدی به وجود خواهد آمد گفت: بیش از 70 درصد مردم روسیه از سیاست‌های پوتین حمایت می‌کنند اما مشخص نیست اگر تحریم‌های اقتصادی بر ضد روسیه آغاز شود آیا این حمایت‌ها ادامه می‌یابد یا خیر؟
بهشتی‌پور با بیان اینکه به گاز و نفت روسیه محتاج است افزود: روسیه هم نیز متقابلا به درآمد فروش گاز و نفت غرب محتاج است.
وی با بیان اینکه اوکراین سال‌های متمادی با روسیه زندگی مشترکی داشته است ادامه داد: اوکراین بدون روسیه متصور نیست به گونه‌ای که باید گفت روسیه هم بدون اوکراین متصور نیست.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه شوروی در دوران جنگ سرد به صورت ایدئولوژیک رفتار می‌کرد گفت: اما امروزه دیگر این نگاه وجود ندارد.
بهشتی‌پور با اشاره به اینکه پوتین دارای شخصیت عمل‌گرا است خاطرنشان ساخت: پوتین براساس منافع روسیه عمل می‌کند به گونه‌ای که باید گفت راه‌حل دیپلماتیک بر روی میز مذاکره در ژنو نخواهد بود.
وی ادامه داد: بحران اوکراین هنوز به حد مورد نظر نرسیده است به گونه‌ای که دو طرف در حال قدرت‌نمایی به یکدیگر هستند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه اگر روسیه مانور نظامی در مرزهای اوکراین انجام می‌دهد به معنای این نیست روسیه در صدد است شرق اوکراین را ضمیمه خاک خود کند اضافه کرد: این امر به دلیل اهرم فشاری است که روسیه می‌خواهد به طرف غرب نشان دهد.
**تجزیه اوکراین به زیان روسیه است
وی با بیان اینکه روسیه از هر حرکتی که دراوکراین انجام می‌دهد غافل نخواهد بود گفت: تجزیه اوکراین به زیان روسیه است.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره رسیدن به توافق میان دو طرف در ژنو احتمالا ضعیف است گفت: در خردادماه انتخابات ریاست جمهوری در اوکراین برگزار خواهد شد به گونه‌ای که به نظر می‌رسد تا آن زمان دو طرف به سمت راه‌حل دیپلماتیک پیش بروند.
**راه‌حل دیپلماتیک بر روی میز مذاکره ژنو گذاشته خواهد شد
بهشتی‌پور با اشاره به اینکه سناریو تجزیه اوکراین به ضرر اتحادیه اروپا و روسیه است افزود: دو بازیگر اصلی راه‌حل دیپلماتیک را بر روی میز مذاکره خواهند گذاشت.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه بحران اوکراین چه تاثیری در حوزه اوراسیا و روابط بین‌الملل خواهد گذاشت افزود: در گذشته جمهوری روسیه نامش فدراتیو روسیه بود به گونه‌ای که روسیه از اوکراین درخواست فدرالیته بودن کرد.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه در روسیه بیش از 20 جمهوری خودمختار وجود دارد خاطرنشان ساخت: روسیه به اوکراین پیشنهاد فدراتیو بودن را می‌کند این در حالی است که کریمه از وضعیت بسیار مهمی برخوردار است به گونه‌ای که حاکمیت در کریمه به معنای حاکمیت در شمال دریای سیاه است.
بهشتی‌پور با بیان اینکه در صورت تجزیه اوکراین نظام شرق اروپا به هم خواهد خورد گفت: اگر نظام شرق اروپا به هم ریزد در این صورت شاهد به هم خوردن نظام غرب اروپا هم خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه روسیه و آمریکا بر روی مدلی برای همکاری در اوکراین به توافق خواهند رسید افزود: منافع روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا ایجاب می‌کند که آنها با یکدیگر به توافق برسند.
در ادامه محمود شوری در پاسخ به سوال اول مجری برنامه پیرامون بحران اوکراین گفت: بعد از فروپاشی شوروی در طی دو دهه اخیر شاهد مسائل متعددی در روسیه هستیم به گونه‌ای که روس‌ها توانستند به تدریج به لحاظ اقتصادی خودشان را بازیابی کنند.
وی با اشاره به اینکه روس‌ها به مرور زمان وضعیت اقتصادی خود را سامان دادند ادامه داد: روس‌ها به لحاظ سیاسی در سطح داخلی انسجام ایجاد کردند به گونه‌ای که همه این مسائل تحت رهبری پوتین صورت گرفت.
**روسیه با آمدن پوتین شروع به بازیابی قدرت خود کرد
این کارشناس حوزه اوراسیا گفت: روسیه با به قدرت رسیدن پوتین در سال 2004 شروع به آغاز روند بازیابی قدرت خود کرد به گونه‌ای که در ابتدا پوتین مسائل داخیل این کشور را مورد حل و فصل قرار داد.
شوری با اشاره به اینکه در آن دوران بحث جدایی‌طلبی در چچن موضوع بسیار مهم به حساب می‌آمد افزود: این مسئله روس‌ها را درگیر خود کرده بود به گونه‌ای که به روس‌ها اجازه داده نمی‌شد که به بیرون از مرزهای خود بیندیشند.
وی با اشاره به اینکه پوتین به خوبی توانست مسئله چچن را مورد مدیریت قرار دهد خاطرنشان ساخت: پوتین با استفاده از ابزار انرژی قدرت اقتصادی این کشور را مورد ساماندهی قرار داد به گونه‌ای که این مسائل سبب شد تا پوتین بتواند در سطح بین‌الملل شروع به بازیگری کند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه روس‌ها در سطح بین‌الملل در صدد هستند تا به یک بازیگر عمده تبدیل شوند ادامه داد: روس‌ها خود را به گروه 7 کشور صنعتی تحمیل کردند به گونه‌ای که این گروه به گروه 8 کشور صنعتی تبدیل شد.
شوری با بیان اینکه اوکراین برای غرب و روسیه حائز اهمیت است گفت: در سایه بحران اوکراین گرجستانی‌ها هم دوباره ابراز تمایل کردند که به ناتو بپیوندند.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه وضعیت اوکراین به جهت معادلات سیاسی چگونه است گفت: در سال‌های اخیر شاهد افول قدرت در غرب هستیم به گونه‌ای که باید گفت غربی‌ها نتوانستند بحران عراق و عربستان را ساماندهی کنند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه غرب در بحران‌های قبلی از چندین ابزار برای مدیریت برخوردار بود اظهار داشت: یکی از ابزارهای مورد استفاده غرب قطعنامه‌های شورای امنیت است به گونه‌ای که غربی‌ها با استفاده از این ابزار تلاش کردند تا مسائل جهانی را مدیریت کنند.
**ابزار شورای امنیت در خصوص بحران اوکراین ناکارآمد بود
شوری با اشاره به اینکه در افغانستان و عراق کشورهای غربی از ابزار شورای امنیت به خوبی استفاده کرده‌اند افزود: ابزار شورای امنیت در بحران اوکراین ناکارآمد است به گونه‌ای که این ابزار نتوانست به خوبی عمل کند.
وی با اشاره به اینکه روسیه عضو شورای امنیت است گفت: کشورهای غربی از ابزار دیگری برعلیه روسیه استفاده می‌کنند که یکی از این ابزارها بحث تحریم‌های اقتصادی است.
این کارشناس حوزه اوراسیا خاطرنشان ساخت: بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که ابزار تحریم‌های اقتصادی در روسیه کارآمد نخواهد بود.
شوری با بیان اینکه روابط اقتصادی اروپا و روسیه رقمی بیش از 420 میلیارد دلار است گفت: از این رقم نزدیک به 280 میلیارد دلار صادرات روسیه به اروپا رفت.
وی با بیان اینکه حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری کشورهای اروپایی در روسیه وجود دارد ادامه داد: اروپا در وضعیت اقتصادی بسامانی به سر نمی‌برد.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه روس‌ها عملا بخشی از خاک اوکراین را از آن خود کرده‌اند گفت: روس‌ها از ابزارهای قانونی و غیرقانونی استفاده می‌کنند این درحالی است که غرب هیچ گونه ابزاری برای مقابله با این وضعیت ندارد.
شوری با اشاره به اینکه غربی‌ها در صدد هستند تا بخش شرقی اوکراین را آرام کنند گفت: در این معادله حداقل در وضعیت فعلی دست روس‌ها دست برتر است.
وی با اشاره به اینکه فدرالیزه کردن اوکراین مورد توافق غرب و یادولت مرکزی اوکراین نیست گفت: بر روی این مسئله اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری اوکراین افزود: اگر دولت مرکزی اوکراین نتواند این انتخابات را در بخش‌های شرقی برگزار کند عملا مشروعیت دولت مرکی محدود به بخش‌های غربی خواهد شد بنابراین مسئله دولت مرکزی در این صورت در اوکراین حل نخواهد شد.
شوری با اشاره به اینکه کریمه تحت هیچ شرایطی دیگر به خاک اوکراین باز نخواهد گشت ادامه داد: در شرایط موجود دست برتری با روس‌ها است به گونه‌ای که دولت مرکزی در کوتاه مدت به دنبال حل مسئله است.
وی با اشاره به اینکه آثار و پیامدهای این اتفاقات بر روی معادلات بین‌الملل اثرگذار خواهد بود ادامه داد: در این صورت روابط شرق و غرب، روابط چین و روسیه از سوی دیگر و روابط آمریکا و فرانسه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
این کارشناس حوزه اوراسیا با بیان اینکه دو سه سال است که شورای امنیت پیرامون موضوع سوریه به بن‌بست رسیده است گفت: روسیه و چین و از سوی دیگر شورای امنیت قطعنامه برای وتو درخواست می‌کنند.
شوری در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا روسیه در صدد است تا این دوران را احیا کند افزود: اتفاقات اوکراین تمامی اندوخته‌های روسیه و غرب را در دوران فروپاشی شوروی به نوعی هدر داد به گونه‌ای که عملا دو طرف را به نقطه صفر رساند.
وی با اشاره به اینکه دیوار بی‌اعتمادی مجددا بین دو طرف ایجاد شده است خاطرنشان ساخت: روسیه و غرب باید به سمت همکاری با یکدیگر پیش بروند این در حالی است که غرب تلاش می‌کند تا نظرات خود را بر روسیه تحمیل کند.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه در مواقعی روس‌ها نظرات غربی‌ها را می‌پذیرند و در مواردی دیگر مخالفت می‌کنند ادامه داد: در بحث افغانستان و عراق میان غرب و روسیه همکاری‌هایی صورت گرفته بود.
شوری با اشاره به اینکه روسیه در طی این دوران از گروه 8 خارج شد و ساختار صورت گرفته‌اش را از دست داد ادامه داد: ناتو همکاری خود را با روسیه قطع خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه بعید به نظر می‌رسد که روسیه و غرب به دنبال جدایی اقتصادی باشند گفت: در دوران جنگ سرد هم جدایی سیاسی و هم جدایی اقتصادی وجود داشت.
این کارشناس حوزه اوراسیا با اشاره به اینکه روسیه در سطح اقتصادی نمی‌تواند نقش خود را ایفا کند مگر اینکه مجددا روابط اقتصادی خود را موردتجزیه قرار دهد افزود: در درازمدت دو طرف مجبور به همکاری خواهند شد.