جایزه نوبل پزشكی چرا به ۳ دانشمند آمریكایی رسید؟

به گزارش نما به نقل از همشهری آنلاین،کمیته نوبل روز دوشنبه ۲ اکتبر (۱۰ مهر)‌ کرد جفری سی هال، مایکل روبش و مایکل دبلیو یانگ به خاطر اکتشافاتشان درباره توضیح اینکه چگونه گیاهان، حیوانات و انسان‌ها ریتم‌های زیستی‌شان را با تغییرات فصلی تطبیق دهند.

این گروه دانشمندان ژنی را در مگس‌های سرکه کشف کردند که ریتم روزانه موجودات زنده را کنترل می‌کند. این ژن دوره (period gene) نامیده می‌شود، در طول شب رمزگذاری پروتئینی را درون سلول انجام می‌دهد که در طول روز تخریب می‌شود.

عدم تطابق میان این «ساعت» درونی بدن و محیط خارجی می‌تواند بر سلامت و بهزیستی جاندار تأثیر بگذارد- برای مثال پدیده هواپیمازدگی یا جت‌زدگی در انسان‌ها.

برندگان جایزه با ناباوری با این خبر روبرو شدند. روباش هنگامی که آکادمی نوبل با تلفن برنده شدنش را به او اطلاع داد، گفت: «شوخی می‌کنید.»

هر سه برنده امسال آمریکایی هستند. هال ۷۲ ساله استاد بازنشسته است و عمده دوران کاریش را در دانشگاه براندیس در والتهام ماساچوست گذراند. روباش ۷۳ ساله که دوست و همکار هال است، عضو هیئت‌علمی همین دانشگاه است. یانگ ۶۸ ساله در دانشگاه راکفلر در نیویورک کار می‌کند.

هر سه این برندگان بر روی یافتن و جدا کردن ژن دوره کار می‌کردند و رقابتی در انتشار نتایج وجود داشت. هال و روباش با هم در این زمینه کار می‌کردند و یانگ به‌طور مستقل کار می‌کرد. هر دوی این گروه‌های دانشمندان یافته‌هایشان را در سال ۱۹۸۴ منتشر کردند.

هال و روباش در ادامه کارشان به بررسی این موضوع پرداختند که ساعت بدن واقعاً چگونه کار می‌کند و دریافتند که افزایش و کاهش میزان‌های پروتئین رمزبندی‌شده به‌وسیله ژن دوره در طول روز یک حلقه بازخورد منفی ایجاد می‌کند.

یانگ در همین حال ژن دومی را کشف کرد در این سیستم دخیل بود و آن را ژن «بی‌زمان» نامید. این ژن نیز برای این فرایند ضروری است. فقط هنگامی که پروتئین‌های تولیدشده به‌وسیله ژن دوره با پروتئین‌های ژن بی‌زمان ترکیب می‌شوند، توانایی وارد شدن به هسته سلول را پیدا می‌کنند و فعالیت بیشتر ژن دوره را مانع می‌شوند. یانگ همچنین کشف کرد که این ژن تحت کنترل فرکانس یا بسامد این چرخه است.

اکتشافات این دانشمندان به توضیح سازوکارهایی کمک رساند که نور به‌وسیله آن‌ها ساعت بدن را هم‌زمان می‌کند.