سیدامیرحسین حسینی- تقوای الهی و رعایت عفاف اسلامی تنها مختص به خیابان و کوچه پس کوچه‌های شهر و اجتماع نیست که مثلاً در خیابان قدم بزنیم و به مرد و زن نامحرم نگاه نکنیم و به قول معروف چشم‌های خود را درویش کنیم، بلکه در همین شبکه‌های اجتماعی و دنیای وسیع مجازی هم شایسته و لازم است که تقوای الهی را پیش بگیریم و بسیاری از مواردی را که در دنیای حقیقی حرام و زشت شمرده شده است در دنیای مجازی نیز ناپسند بدانیم و مرتکب انجام آنها نشویم. تقوای چشم، تقوای زبان، تقوای گوش، تقوای دست و... باید در فضای مجازی نیز هر چیزی که خداوند مهربان در شرع مقدس و دین اسلام به بندگان خود دستور داده، مراعات کرده و به نحو احسن در مواجهه با گناهان شایع در این فضا مقابله کنیم.
با توجه به شروع ایام ماه مبارک رمضان، سرشت انسان‌ها و خلق و خوی آنها رنگ و بویی خدایی می‌گیرد و بسیار شایسته و پسندیده است که این احوال روحانی و معنوی در تمام طول سال نیز ادامه داشته باشد و از دنیای واقعی گرفته تا دنیای مجازی در هر لحظه و ثانیه‌ای در همه حال تقوای الهی را مد نظر قرار دهیم و در مسیر رضایت خداوند قدم برداریم.
گناه مجازی و حقیقی یکی است
رمضان ماه لطافت جسم و روح انسان و بسیار زیبا و دلپذیر است که این لطافت روح و جسم در فضای مجازی هم نمود پیدا کند، زیرا هر گناه و فعل حرامی که صورت پذیرد چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی همانند تیری است که از سوی شیطان قلب آدمی را نشانه گرفته است.
چند بار شده که در کوچه و خیابان فعل حرامی را مرتکب شده‌ایم؟ شاید به خاطر اینکه می‌دانیم مردم می‌بینند و ممکن است مورد مؤاخذه و بازخواست قرار بگیریم، شرم کنیم و خیلی از اعمال زشت و ناپسند را در انظار عمومی انجام ندهیم، اما در فضای مجازی، چون خود را تنها و بدون بیننده در نظر می‌گیریم به راحتی خیلی از کار‌هایی را که در دنیای واقعی از انجام آن قبح داریم مرتکب می‌شویم، به راحتی دروغ می‌گوییم، برای دیگران مزاحمت ایجاد و به حریم خصوصی افراد تجاوز می‌کنیم، حلال و حرام خدا را نادیده می‌گیریم، در ارتباط با نامحرم بدون هیچ هراس و ابایی عمل می‌کنیم و خیلی از مواردی که انجام آن در فضای حقیقی در انظار دیگران زشت و ناپسند است، اما در فضای مجازی ارتکاب آن سهل و بدون هیچ هراسی امکانپذیر می‌شود. اما کاش فراموش نکنیم که خداوند در همه حال شاهد و ناظر اعمال ماست و هیچ فعلی چه کوچک و چه بزرگ از دید او پنهان نیست، همان طور که بیرون از فضای مجازی تقوا را سرلوحه رفتار و ارتباطات اجتماعی خود قرار می‌دهیم در دنیای مجازی نیز باید به همین شیوه رفتار کنیم و همواره به خاطر بسپاریم که خدای ناظر بر دنیای مجازی همان خدای ناظر بر دنیای حقیقی است..
.
غفلت از گناه در فضای مجازی
گاهی اوقات شاهد این هستیم که در فضای مجازی برخی فعالان به ظاهر مذهبی گرفتار نوعی غفلت و بی‌توجهی در این رابطه می‌شوند. برای مثال با ادعای ترویج حجاب و استفاده از هشتگ‌های «#اسلام»، «#زن مسلمان» و «#حجاب زیبا» به جذب مخاطبان بیشتر و ترغیب و تشویق دختران با حجاب در خصوص نشر تصاویر خود در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند؛ تصاویری که قرار است با هدف ترویج اسلام و پوشش زنان مسلمان در مقابل نگاه نامحرمان قرار گیرد که خود ترویج نوعی گناه بصری و تبلیغی ضد دین و ضد عفاف اسلامی برای زنان جامعه می‌شود و در مقابل نیز بعضی مردان به ظاهر مذهبی، در کامنت‌های این دختران به تعریف و تمجید و تحسین می‌پردازند. باید توجه داشت که تقوا در همه حال به معنای پرهیزکاری است و مربوط به فضا و مکان خاص یا زمان به خصوصی نیست.
رمضان بی‌خیال وبگردی شویم
بسیاری از افراد در طول ماه مبارک رمضان، وقت خود را با گشت و گذار در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند، در حالی که با کمی توجه به پروردگار یکتا و تقوا در رفتار خود می‌توانیم بهتر عمل کنیم و حتی با حضور در جمع خانواده هنگام افطار به نوعی صله رحم و عطوفت خانوادگی را بجا آوریم. مشاهده تصاویر نامحرم، تصاویر مهیج و امثال آن، تقوای بصری انسان را از بین می‌برد، اما می‌توانیم با چشم‌پوشی از این محتوا تقوای چشم را حفظ کنیم.
فضای مجازی به تنهایی عامل ایجاد گناه و محیط آسیب‌رسانی نیست، حتی باید بگوییم فضایی بسیار پر کاربرد و با مزایای بالایی است که متأسفانه خود ما انسان‌ها با رفتار غلط و استفاده‌های نادرست از این فضای جدید و کاربردی جایی آلوده و پر خطر می‌سازیم و آن را تبدیل به مکانی هزار رنگ و محیطی پر تنش و چالش می‌کنیم.
ماه مبارک رمضان فرصتی گرانقدر برای بندگان روزه‌دار فراهم می‌کند که به لطف این ماه پر برکت که به روایتی، شیطان در غل و زنجیر است، بهتر از روز‌های عادی می‌تواند به پرورش و تزکیه نفس در راه رضای خدا و ائمه اطهار (ع) بپردازد و به این ترتیب زمینه‌های سعادت و بهره‌مندی خود را در دنیا و آخرت فراهم کند. امام باقر (ع) در همین زمینه می‌فرمایند: «خداوند متعال به وسیله تقوا بنده را از آن چه عقلش به آن نمی‌رسد، حفظ و کوردلی و نادانی او را برطرف می‌سازد.»
فضای مجازی برای تقوای حقیقی
اینترنت و شبکه‌های اجتماعی با توجه به ظرفیت‌هایی که دارا هستند و نیز تولیدات محتوایی که در جهت پرورش معنوی انسان‌ها و نشان دادن کار‌های خداپسندانه می‌توان در این فضا انتشار داد، کارکرد‌های مفیدی دارند.
همچنین این فضا زمان شیوع بیماری کرونا با تمام سختی‌ها و تلخی‌هایی که به همراه داشته، فرصت‌هایی را ایجاد کرده است که اگر بتوانیم از آنها به درستی استفاده کنیم، می‌توانند زمینه‌ساز نهادینه شدن رفتار‌های درست اجتماعی نظیر کمک‌های مؤمنانه و کار‌های خیر برای خانواده‌های بی‌بضاعت و کم برخوردار جامعه باشند. همه این‌ها باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شوند که کمک کنند فرد آن حالت تقوا و خویشتنداری را که در ماه رمضان دارد در طول سال نیز حفظ و نه تنها در ماه رمضان بلکه در تمام روز‌های سال از این فضا به درستی استفاده کند و سبب گسترش تقوای مجازی شود، زیرا همان‌طور که می‌دانیم یکی از پیام‌های مهم ماه مبارک رمضان رعایت تقوا و پرهیزکاری است.
همه چیزی که در تقوا وجود دارد این است که آنچه را نمى‌دانى بیاموزى و به آنچه می‌دانى عمل کنى. (نهج‌البلاغه، خطبه ۹۱) و سزاوار است علاوه بر پسندیدن و مشاهده صفحات مجازی کمی تأمل و پس از یادآوری تقوا و رعایت آن در این فضا به دانسته‌های خود در این زمینه عمل کنیم تا هم خودمان و هم جامعه، شاهد آرامش روحی و روانی بیشتر و استفاده درست و بهینه از امکانات موجود باشیم.
منبع: روزنامه جوان
