یکی از موارد مهمی که باید در سیاست خارجی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مد نظر قرار گیرد این است که بتوانند مدل سیاست خارجی منطقی مطابق با الگوهای بین المللی را ارائه دهند که در این صورت بسیاری از مشکلاتی که امروز گریبانگیر ما شدهاند از جمله تحریمها و مشکلات اقتصادی حل خواهند شد. نکته دیگری که در طراحی یک برنامه سیاست خارجی موفق باید به آن اشاره کرد این است که در ساختار سیاست خارجی خود تغییر ایجاد کنیم چراکه ساختار کنونی نظام سیاسی ما از وجود برخی مشکلات رنج میبرد و به این ترتیب هر کس که وارد آن میشود در چارچوب این مشکلات تصمیمگیری میکند. در واقع باید ساختار و چارچوب مشخصی برای سیاست خارجی خود تدوین و تعریف کنیم که با تغییر دولتها و اشخاص به آن خدشهای وارد نشود. در واقع با تعریف این ساختار، برنامههای نامزدهای ریاست جمهوری در عرصه سیاست خارجی با یک هدف مشخص تعیین میشوند و از نوسان در تصمیمگیری به دور خواهد بود؛ در غیر این صورت ممکن است هر کس مطابق میل و سلیقه خود در سیاست خارجی عمل کند که نتایج مثبتی نخواهد داشت. از سوی دیگر نباید این واقعیت را نادیده گرفت که سیاست خارجی ما با منافع ملی و مصالح دینی در تعارض است لذا بخاطر این دو راهی، برخی از رفتارهای ما در صحنه بین المللی نیز دچار تعارض میشود و با هیچ یک از الگوهای رایج در عرصه بین المللی همخوانی ندارد. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که در شرایط متعارف نمیتوانیم تحول اساسی در سیاست خارجی خود ایجاد کنیم لذا باید نگاه جدیدی به مقوله سیاست خارجی داشته باشیم.
با توجه به مواردی که به آنها اشاره شد و با نگاهی به افرادی که در این انتخابات برای کسب کرسی ریاست جمهوری به رقابت پرداختهاند، من معتقدم که هیچ یک از نامزدها در زمینه سیاست خارجی برنامه قوی و مدونی برای تحول در این عرصه ندارند. این نقص بزرگی است که سیاست خارجی ما از آن رنج میبرد. لذا تاکید من بر این است که در سیاست خارجی به ساختار جدید و تدوین شدهای نیاز داریم و هر یک از کاندیداها در صورت پیروزی در انتخابات باید تیم کارشناسی مجربی در سیاست خارجی همراه خود داشته باشند.
در بین نامزدهای مطرح ریاست جمهوری، آقای غرضی از سوابق کمتری در سیاست خارجی برخوردار است و به همین دلیل نمیتوان ارزیابی درستی از رویکرد ایشان در سیاست خارجی و مسائل دیپلماتیک ارائه داد. سیاست خارجی فقط آشنایی با علم سیاست نیست بلکه مسوول دستگاه سیاست خارجی باید به تمام حوزهها تسلط داشته باشد. همچنین یکی از نیازهای یک سیاست خارجی مفید و سازنده، برخورداری از ویژگی انعطافپذیری و مدارا است که به نظر میرسد آقای غرضی کمتر از این روحیه برخوردار باشد.
به هر حال به نظر میرسد که آقای غرضی تاکنون موضعگیری تعیین کننده و قابل شناسایی در باب سیاست خارجی نداشته است. اظهار چند جمله مثل نپذیرفتن سلطه خارجی، طرح موضوع مبهم تعامل سفت و سخت با آمریکا و رد مذاکره با آمریکا، شاخص مناسبی برای شناخت جهت گیری یک کاندیدای ریاست جمهوری نیست.
سیاست خارجی غرضی، بدون شاخص و مواضع مشخص
۱۳۹۲/۳/۲۲