فرجی دانا، این وزیر جنجالی كیست؟

به گزارش نما به نقل از آريا، از جمله افرادي که در اين چند روز با واکنش طيف هايي از اصولگرايان و رسانه هايشان مواجه شده اند فردي به نام فرجي دانا است که گفته مي شود گزينه نهايي تصدي وزارت علوم است.

اما رضا فرجي دانا کيست؟
رضا فرجي‌دانا مدرك كارشناسي خود را در سال ۱۳۶۵ در رشته مهندسي برق از دانشگاه تهران دريافت كرد و سپس براي ادامه تحصيل در دانشگاه واترلو عازم كشور كانادا شد. به اين ‌ترتيب او تحصيلات خود را در اين دانشگاه در مقطع كارشناسي ارشد (۱۳۶۸) و دكترا (۱۳۷۲) در رشته مهندسي برق به انجام رسانده است. رضا‌ فرجي‌دانا پيش‌تر بين سال‌هاي ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ رئيس دانشگاه تهران بود. او پيش از انتصاب به‌عنوان رياست دانشگاه تهران مدتي رياست گروه مهندسي برق و كامپيوتر دانشكده فني و پس از آن هم به مدت بيش از پنج سال (١٣٧٦تا ۱۳۸۱) رياست پرديس دانشكده‌هاي فني دانشگاه تهران را برعهده داشت. از ديگر مسئوليت‌هاي او مي‌توان به رياست مركز انفورماتيك دانشگاه تهران بين سال‌هاي ١٣٧۵ تا ۱۳۸۱ و رياست انجمن مهندسي برق و الكترونيك ايران (IEEE Iran Section) در سال‌هاي ١٣٨٦ و ١٣٨٧ اشاره كرد. فرجي‌دانا پس از استعفاي مصطفي معين در اواخر كار دولت دوم سيد‌محمد خاتمي، براي احراز وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به مجلس معرفي شد كه راي اعتماد نياورد.

حاشيه هاي يک وزير احتمالي
روزنامه کيهان چند روز پيش در مطلبي به قلم حسين شريعتمداري نوشته بود که عناصري از اصلاح طلبان سعي دارند با فشار به حسن روحاني فردي را براي وزارت علوم به او تحميل کنند. او در اين سرمقاله چنين هشدار داده بود :« اين سه گزاره را کنار هم بگذاريد؛اول؛ نگراني و اضطراب بارها اعلام شده دشمنان بيروني از پيشرفت‌هاي علمي حيرت‌آور دانشجويان و اساتيد ايراني، دوم؛ خيانت برملا شده اصحاب فتنه در همراهي با دشمنان بيروني و سوم؛ تلاش کنوني آنها براي تسخير دوباره وزارت علوم. آيا از کنار هم گذاردن سه‌گزاره ياد شده به اين نتيجه نمي‌رسيد که اصحاب فتنه به منظور کور کردن خط علم و خوش‌رقصي ديگري براي دشمنان بيروني در پي تسخير وزارت علوم هستند؟! براي آنها همين خوش‌رقصي‌ها حائز اهميت است و نه موفقيت آقاي دکتر روحاني.»
کيهان امروز هم در مطلبي که تيترش را هم در صفحه نخست خود قرار داده درباره وزارت علوم چنين نوشته است :«وزارت علوم و نقشه چيني افراطيون براي اين وزارتخانه مهم، مورد توجه ناظران قرار گرفته و دو گزينه مورد اشاره (توفيقي-فرجي دانا) فاقد کمترين صلاحيت‌ها ارزيابي شده‌اند.»کيهان با اشاره به نام فرجي دانا نوشته است که او (از عناصر دخيل در فتنه ۷۸) بوده است.
حجت الاسلام صديقي هم در خطبه هاي نمازجمعه درباره وزارت علوم چنين گفته بود :«خدا نکند که دولت دچار غفلت شده و وزير علوم يا روسايي در دانشگاه‌ها منصوب کند که بوي فتنه مي‌دهند؛ يا اينکه جريانات سکولار به عنوان حاشيه در دانشگاه‌ها فضاي علمي را کمرنگ کنند.». همراستا با اين اظهارات برخي ديگر از چهره هاي اصولگرا هم مطالبي در اين مورد مطرح کرده اند.

چرا فرجي دانا از مجلس ششم راي اعتماد نگرفت؟
نيمه شهريور ۸۲ رضا فرجي دانا نتوانسته بود از مجلس ششم براي وزارت علوم راي اعتماد بگيرد . او از مجموع ۲۲۰ رأي مأخوذه، ۸۶ نماينده به وزير پيشنهادي رأي اعتماد (رأي سفيد)، ۱۲۷ نماينده مخالف (رأي كبود) و ۷ نماينده نيز رأي ممتنع (رأي زرد) دادند.بدين ترتيب، او پس از جهانگرد، دومين وزير پيشنهادي خاتمي بود كه موفق به كسب نظر مجلس براي حضور در كابينه نشد. مجلس ششم پيش از او به جهانگرد نيز براي تصدي وزارت پست و تلگراف و تلفن رأي منفي داده بود.
اما در جلسه راي اعتماد فرجي دانا چه گذشته بود ؟ در اين جلسه نورالدين پيرموذن اولين مخالف با راي اعتماد به رضافرجي دانا به عنوان وزير علوم ، تحقيقات و فناوري در جلسه علني ديروز مجلس شوراي اسلامي گفت: ۸۶ نفر از ۱۲۵دانش آموخته كشور كه از نظر علمي صاحب رتبه بوده اند در سه سال گذشته در خارج از كشور در حال تحصيل هستند و اميد بازگشت آنان به كشور فقط۳ درصد است .
نماينده اردبيل ، نيروي علمي متخصص را سرمايه كشور دانست و اضافه كرد دانشجويان ما تمايلي به ادامه تحصيل و فعاليت در داخل كشور ندارند و از دانشگاههاي ديگر نامه هاي فراواني دريافت مي كنند.پيرموذن نااميدي جوانان به ادامه تحصيل ، بيكاري دانش آموختگان علمي كشور، فاصله علمي كشور با سطح جهاني و تحول نداشتن فضاي علمي كشور را از جمله چالش هاي موجود در جامعه علمي ايران دانست .وي با بيان اينكه وزير پيشنهادي بايد توانايي تفوق بر فضاي علمي كشور را داشته باشد، خطاب به فرجي دانا، گفت : شما چگونه بار علمي ۱۸ هزار عضو هيئت علمي دانشگاهها را كه تجربه بيشتري از شما دارند برعهده خواهيد گرفت.
سيد شمس الدين وهابي نماينده مردم تهران از موافقان راي اعتماد به فرجي دانا به تجربيات وي در دانشگاه تهران ، دانشكده فني دانشگاه تهران و بخش انفورماتيك اين دانشگاه اشاره كرد و گفت با توجه به شخصيت فردي و اجتماعي فرجي دانا، در موفقيت وي در مديريت كلان جاي ترديد نيست . وي وزير پيشنهادي را فردي متدين، پركار، باهوش و داراي اعتماد به نفس دانست و افزود رضا فرجي دانا فردي كلان نگر است و ذهني منظم دارد.
نماينده مردم تهران اضافه كرد فرجي دانا در روابط انساني به گفتگو علاقه مند، و داراي ظرفيت مشورتي بالايي است .
وهابي تصريح كرد وزير پيشنهادي پايبند به قانون است و تجربه مديريت وي در بحران هاي سياسي دانشگاه تهران تاكنون موفقيت آميز بوده است . وي مواضع فرجي دانا را درباره ناآرامي هاي ۱۸ تير ۱۳۷۸ روشن ارزيابي كرد.
الهه كولايي نماينده تهران از موافقان راي اعتماد، تجربه كاري فرجي دانا را موفقيت آميز دانست و گفت وزير پيشنهادي تحول اساسي در دانشكده فني دانشگاه تهران ايجاد كرده است . وي بااشاره به اينكه وزير پيشنهادي گام مثبتي با دستگاههاي اجرايي كشور در دانشگاه تهران برداشته است ، افزود وي با پشتوانه علمي و اجرايي وارد اين عرصه شده است .
اين نماينده مجلس استقلال گرايي را از جمله امتيازات و ويژگي هاي فرجي دانا در دوران رياست وي بر دانشگاه تهران ذكر كرد.
احمد پورنجاتي نماينده مردم تهران ، نيز از مخالفان راي اعتماد به فرجي دانا گفت روند انتخابات در دولت متاسفانه روند مناسبي نيست و در اين سالهاي آخر تصدي دولت ، گويي فضاي احساس و تكليف حاكم است .
وي با بيان اينكه ما شخصيت سياسي مي خواهيم نه شخصيت حزبي افزود اين انتخاب ، انتخابي نيست كه با انتخابات وزراي قبلي قابل مقايسه باشد.
نماينده تهران تصريح كرد آيا مجلس شوراي اسلامي بايد صرفاً با كناره گيري يك وزير به دليل مخالفت با برنامه هاي پيشنهادي وي و معرفي فرد ديگري به جاي وزير مستعفي از طرف رئيس جمهور، كار را تمام شده تلقي كند.
پورنجاتي با اشاره به اينكه اينجا مدرسه نيست و چالش هاي اخير در دانشگاهها مويد آن است ، اضافه كرد كسي بايد مسئوليت را بر عهده بگيرد كه در مجموعه دانشگاههاي كشور صلابت علمي را داشته باشد.
سيد محمد حسن ابوترابي نماينده قزوين از جمله موافقان راي اعتماد به وزير پيشنهادي به رضايت هيئت علمي دانشگاه تهران از نحوه مديريت وي اشاره كرد و گفت آقاي فرجي دانا در ناآرامي هاي اخير دانشگاه تهران و بعد از آن برخوردي مناسب و عقلاني انجام داد كه حاكي از توانايي وي در عرصه عمل است .
وي سابقه علمي فرجي دانا را مثبت ارزيابي كرد و افزود آقاي فرجي دانا مقبول همه شخصيت هاي علمي دانشگاههاست .
ناصر قوامي نماينده قزوين در مخالفت با راي اعتماد با بيان اينكه وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري از مهمترين وزارتخانه هاي كابينه است ، گفت وزير پيشنهادي بايد از توان علمي برخوردار باشد.
وي بااشاره به اينكه معين در دوران تصدي خود نتوانست از حقوق دانشجويان دفاع كند و مجبور به استعفا شد، افزود آيا فرجي دانا هم معتقد به ديدگاه معين است و روش وي را تأييد مي كند.
قوامي تصريح كرد معين موجب ياس و نااميدي در دانشگاهها بود.
وي با بيان اينكه مواضع سياسي فرجي دانا براي نمايندگان مشخص نيست ،گفت يكي از ويژگي هاي وزيران همراه بودن آنان با اصلاحات است .
نماينده مردم قزوين با بيان اينكه كسي بايد مديريت اين وزارتخانه را عهده دار شود كه شخصيت هاي علمي كشور او را بشناسند، افزود: مسئوليت فرجي دانا در دانشگاه تهران به مدت يك سال نشان دهنده توانايي وي نيست و اين انتخاب ، مديران برجسته دانشگاهها را مايوس مي كند.
سيدعلي محمد يثربي نماينده قم از موافقان راي اعتماد به تجربيات علمي و عملي رضا فرجي دانا اشاره كرد و وي را از شايسته ترين افراد علمي كشور دانست .

نگاهي به اظهارات نمايندگان پس از جلسه اي که منجر به عدم راي اعتماد شد هم قابل توجه است؛
رئيس مجلس ششم از عدم كسب راي اعتماد دكتر رضافرجي دانا وزير پيشنهادي رئيس جمهوري براي تصدي پست وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري اظهار تأسف كرد و گفت: من پيام رئيس جمهوري را نيز به نمايندگان اعلام كردم ، اما سرانجام فرجي دانا موفق به كسب راي اعتماد از مجلس نشد.
كروبي اين موضوع را كه رأي عدم اعتماد نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به دكتر رضا فرجي دانا نامزد پيشنهادي رئيس جمهوري، سياسي بوده است، رد كرد و راي نمايندگان را حق طبيعي آنان دانست.
بهزاد نبودي نايب رئيس دوم مجلس با بيان اينكه ايشان مي تواند سالها رئيس دانشگاه تهران بماند اما صلاحيت تصدي وزارت علوم را ندارد، تأكيد كرد: رأي ندادن به فرجي دانا به منزله مجرم بودن ايشان نيست.
غلامعلي حدادعادل رئيس فراكسيون اقليت مجلس هم درمورد رأي عدم اعتماد به فرجي دانا گفت: از فضاي مجلس اين گونه استنباط مي شد كه بعضي ها نگران از دست دادن دانشگاه ها به عنوان ابزار سياسي هستند.
وي گفت: انتظار مي رفت مجلس با رئيس جمهور همراهي كند.عضو كميسيون فرهنگي گفت: مسلماً رئيس جمهور با در نظر گرفتن همه جوانب وي را پيشنهاد كرده بود و رأي منفي نشانه اين است كه تلقي مجلس با تلقي رئيس جمهور يكي نيست. حداد عادل گفت: با انتخاب فرجي دانا دانشگاه از سياست زدگي خارج مي شد اما اين به منزله خارج شدن دانشگاه از سياست نبود.
حميدرضا حاجي بابايي نماينده همدان و عضو فراكسيون اقليت مجلس در مورد رأي عدم اعتماد مجلس به فرجي دانا گفت: عليرغم تأكيدات رئيس جمهور ، پيام او، تلفن مجدد و اصرار به كروبي حزب مشاركت به فرجي دانا رأي نداد.
نماينده همدان در پاسخ به اين پرسش كه آيا رأي ندادن به فرجي دانا را كارشكني در كار دولت مي داند يا خير؟ گفت: تعبير ديگري غير از اين نمي شود كرد. حزب مشاركت به دليل كار حزبي به اعضا و برنامه هاي خود رأي مي دهد و نه برنامه هاي رئيس جمهور.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا نسبت به اين كار منسجم حزبي انتقاد دارد يا خير؟ گفت: خير، كار حزبي منسجم، خوب و پسنديده است به همين دليل امروز با جرأت گفتم كه مشاركت كار خوب و صادقانه اي كرد و از اين جهت از احزابي كه ظاهر و باطنشان تفاوت دارد خيلي جلوتر هستند. كه اين قابل تشكر است.
احمد شيرزاد رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس نيز در مورد علت رأي عدم اعتماد مجلس به فرجي دانا گفت: در فضاي پس از استعفاي معين طبيعي بود كه حد انتظارات از جانشين وي بسيار بالا برود. وي با تأكيد بر شايستگي ها و فضل فرجي دانا گفت: رأي مجلس نشان داد كه توقع از كسي كه در اين سمت مي نشيند بالاتر است.
شيرزاد اضافه كرد: خاتمي مي توانست گزينه هاي مختلف را معرفي كند تا مجلس بهترين را برگزيند.
رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات در پاسخ به اين پرسش كه آيا نداشتن وزير علوم در آغاز سال تحصيلي دانشگاه ها مشكلي ايجاد نمي كند؟ گفت: خير، زيرا آقاي ميلي منفرد سرپرست فعلي توانايي اداره اين وزارتخانه را دارد.
وي همچنين از عدم مشورت رئيس جمهور با مجلس انتقاد كرد و گفت: مجلس به چهار وزير خاتمي بدون كمترين بحثي رأي اعتماد داد ولي در قضيه اخير چهره فرجي دانا براي مجلس ناشناخته بود.
شيرزاد سياسي بودن وزير علوم را مورد تأكيد قرار داد و گفت: سياسي بودن به معناي حزبي و جناحي بودن نيست بلكه مهمترين عنصر، پايداري و ايستادگي بر روي مواضع است وفرجي دانا چهره سياسي در اين مورد نبود.
مهدي آئيني نماينده بيرجند نيز سياسي و اجرايي بودن وزير علوم را مهمتر از علمي بودن او دانست و گفت: وزير وزارت خانه هاي دولت جزء سطوح سياسي كشور محسوب مي شوند لذا بايد از اين نظر مواضع شفاف داشته و سابقه اجرايي آنها مشخص باشد كه در مورد آقاي فرجي دانا اين ويژگيها وجود نداشت.وي در مورد اينكه چرا رئيس جمهور اقدام به معرفي يك چهره صرفاً علمي كرد؟ گفت: براي اينكه رئيس جمهور فردي علمي و كمتر اجرايي است.
الهه كولايي عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس سياسي بودن بيش از حد تصميمات را علت عدم رأي اعتماد به فرجي دانا دانست.وي گفت: مجلس به خيال دفاع از معين به فرجي دانا رأي نداد و يك دليل غيركارشناسي دوستان اين بود كه چون طرف مقابل از وي حمايت مي كند نبايد رأي داد.
كولايي كه به عنوان يكي از موافقان فرجي دانا در جلسه علني سخن گفت افزود: دغدغه ما دفاع از حيثيت و جايگاه دانشگاهيان است كه با شعار و رو در رو قرار دادن نمي توان آن را حفظ كرد.وي افزود: چون آقاي فرجي دانا سياسي نيست و جامعه ما به شدت سياست زده است سياسي نبودن او يك جرم محسوب شده و رأي نمي آورد كه جاي تأسف دارد.كولايي افزود: آقاي معين سياسي بود ولي آيا توانست به نتيجه برسد و كارش به استعفا نرسد؟
نماينده تهران يكجانبه نگري را مورد نكوهش قرار داد و گفت: برداشت من اين است كه آقاي فرجي دانا مي توانست پاي دفاع از حرمت و حيثيت دانشگاه بايستد.

آيا فرجي دانا بار ديگر به مجلس مي آيد ؟
حالا سوال مهم اين است که آيا به وقع او گزينه نهايي وزارت علوم است يا اينکه او و مطرح شدنش براي تصدي وزارت علوم تنها يک گمانه زني صرف رسانه اي بوده است ؟ آيا با واکنش هايي که در خصوص معرفي احتمالي فرجي دانا پديد آمده است هنوز هم ممکن است او در ليست باقي بماند ؟ و اگر او پايش به مجلس برسد آيا موفق به کسب راي خواهد شد ؟
براي رسيدن به پاسخ اين سوال ها بايد منتظر مراسم مهم تحليف و رويدادهاي تاثير گذار آن روز باشيم .