به گزارش نما به نقل از تسنیم؛ سوزان رایس، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، در یک گفت‌و‌گوی تلویزیونی با فرید زکریا، مجری مشهور شبکه خبری سی‌ان‌ان، به سؤالات وی درباره روابط ایران و آمریکا و نیز برنامه هسته‌ای کشورمان پاسخ داد.
در ادامه مشروح مصاحبه سوزان رایس با سی‌ان‌ان در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد:
زکریا: رئیس‌جمهور [اوباما] با روحانی مذاکره کرده است. جان کری همتای ایرانی خود را ملاقات کرده است. آیا به نظر شما ایرانی‌ها به طور جدی مذاکره می‌کنند؟
سوزان رایس: نتیجه‌گیری درباره این امر سخت است. آنچه اوایل هفته جاری رخ داد این بود که کری به همراه وزرای خارجه روسیه، چین، انگلستان، فرانسه، آلمان و کاترین اشتون، مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا، برای اولین بار در سطح وزیر خارجه با وزیر خارجه جدید ایران دیدار کردند. مذاکرات سازنده‌ای انجام گرفت. اما در این صحنه ایرانی‌ها بر تعهد خود برای عدم پیگیری تسلیحات هسته‌ای و توسعه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز تأکید کردند در حالیکه ما و سایر کشورها بر این نکته تأکید داشتیم که ایران باید تعهدات بین‌المللی خود را بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت به جا آورده و اینکه تحریم‌ها تا زمان اجرای این الزامات به قوت خود باقی خواهند ماند. با این حال، هر دوطرف بر تداوم دیپلماسی تأکید کردند. در ماه جاری - یا ماه آتی، شاید در وسط‌ها - اکتبر و در ژنو، مذاکرات آغاز شده و طرفین این فرصت را خواهند داشت که از جایی که چند ماه پیش مذاکرات تمام شده بود، خوشبختانه با موضع جدید مذاکره‌ای ایران، گفت‌وگوها را ادامه دهند، موضعی هماهنگ با پیام روحانی در نیویورک مبنی بر اینکه آنها احساس می‌کنند باید فورا این مسأله را حل کنند، اینکه، متعهد به انجام این کار بر سر میز مذاکرات هستند و اینکه انرژی هسته‌ای را تنها برای اهداف صلح‌آمیز می‌خواهند. آشکار است که ما و سایر کشورها در جامعه بین‌الملل دلایل بسیاری داریم که درباره این امر بدبین باشیم. ما باید این اظهارات را تست کرده و هر نوع توافقنامه‌ای باید قابل بررسی و اجراء باشد.
زکریا: اوباما در سخنرانی خود در سازمان ملل و همچنین در اظهارات روز جمعه اعلام کرده که وی - آمریکا به حق ایران برای دستیابی به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز احترام می‌گذارد. آیا این امر بدین معنا است که وی می‌گوید به حق ایرانی‌ها برای غنی‌سازی اورانیوم، که بخشی از - که می‌تواند بخشی از - برنامه انرژی صلح‌آمیز باشد نیز احترام می‌گذارد؟ آیا موضع آمریکا این نیست که ایران نمی‌تواند اورانیوم را غنی‌سازی کند؟
سوزان رایس: این کلمات به دقت انتخاب شده بودند. آمریکا درباره حق ایران برای غنی‌سازی سخنی نگفته است. ما گفته‌ایم که ایران به عنوان یک عضو ان‌پی‌تی در صورتی که تعهدات بین‌المللی خود را به جای آورد - یعنی مسؤولیت‌ها خود را بر اساس قطعنامه‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و نیز قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل به جای آورد، در این حالت ما به رسمیت خواهیم شناخت که این کشور به مانند هر کشور دیگری و به عنوان یکی از اعضای خوب ان‌پی‌تی حق دارد که از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای استفاده کند. این موضعی است که ما به مدت زیادی داشته‌ایم و به تازگی توسط آمریکا یا سایر کشورها مطرح نشده است. اما یقینا تا دستیابی به این امر فاصله زیادی داریم زیرا هم‌اکنون ایران در تطابق با الزامات و بر اساس قطعنامه شورای امنیت عمل نمی‌کند.
زکریا: نتانیاهو شرایطی را برای برداشتن تحریم‌های ایران تعریف کرده است. آیا آمریکا نیز همین شرایط را تعیین کرده است؟ آیا این دو به هم شباهت دارند؟
رایس: مطمئنا ما با اسرائیل و دیگر متحدان خود در این‌باره در ارتباط هستیم. ما در نحوه پیشبرد این فرآیند با یکدیگر توافق نظر داریم. منظور من از ما تمام جامعه بین‌الملل و درجه‌ای از اطمینان است که در پایان این پروسه تنها صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را قابل قبول می‌داند. من قصد ورود به جزئیات مذاکره‌ای که هرچند به شکلی معنا دار شکل نگرفته را ندارم اما مایلم به این مساله اشاره کنم که ما در برنامه هسته‌ای ایران در مذاکرات ۱+۵ حضور داشته‌ایم و با اسرائیل و متحدان خود در منطقه و سراسر جامعه بین‌الملل مذاکراتی را داشته‌ایم.
زکریا: یکی از مسائلی که اوباما روز جمعه در مورد آن صحبت کرد لجاجت کنگره در مورد برخی مسائل بود. آیا این حق را به ایرانیان نمی‌دهید که بگویند حتی اگر همکاری نیز کنیم اوباما قادر به متقاعد ساختن کنگره برای رفع تحریم‌ها نیست؟ کنگره در ۱۰ مورد ایران را تحریم کرده که تحریم‌های شدیدی نیز به شمار می‌روند. آیا اگر اوباما اعلام کند که ایران با حسن نیت در مذاکرات شرکت کرده است کنگره تحریم‌ها را لغو خواهد کرد؟
رایس: ما طی سالیان طولانی همکاری مناسبی را در مورد ایران با کنگره داشته‌ایم. همانطور که می‌دانید چندین لایه تحریم وجود دارد. تحریم‌های چند جانبه‌ای وجود دارند که برای تصویب آنها در شورای امنیت به شدت تلاش کردیم. برخی از تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا اعمال شده است. برخی از تحریم‌ها نیز در سطح داخل آمریکا اعمال شده است. هدف تمامی این تحریم‌ها اعمال فشار کافی به ایران برای دست برداشتن از برنامه هسته‌ای تسلیحاتی است. تصور می‌کنم اگر به صورت مستمر به این هدف دست پیدا کنیم، به شکلی که کنگره نیز متقاعد شود تا اندازه زیادی به لغو تحریم‌ها نزدیک می‌شویم.
زکریا: آیا مذاکره میان ایران و آمریکا تنها درباره موضوع هسته‌ای است یا در آینده عادی سازی روابط میان ایران و آمریکا را می‌توان متصور شد؟
رایس: به راستی نمی‌خواهم درباره آینده بسیار دور نظری بدهم. همانطور که می‌دانید پرزیدنت روحانی و اوباما اولین ارتباط طی ۳۵ سال اخیر را داشته‌اند. جان کری با همتای ایرانی‌اش گفتگو کرد که اولین مذاکره معنا دار میان دوطرف در سطح وزرای خارجه بود. مذاکرات میان ایران و ۱+۵ تحت ریاست‌جمهوری جدید ایران هنوز آغاز نشده است. بنابراین اظهارنظر درباره توافق پیرامون برنامه هسته‌ای ایران زود است اما پیش از بحث درباره روابط میان ایران و آمریکا که برای عادی سازی آن راه زیادی مانده است باید اولین گام برداشته شود. البته اگر به آن مرحله برسیم به نفع مردم ایران خواهد بود، مردمی که برای دولت آمریکا و آمریکایی‌ها محترم هستند. ایرانیان مردمی باهوش با سابقه تاریخی بلند مدت هستند. بنابراین اگر بتوانیم به توافق صلح‌آمیز درباره برنامه هسته‌ای ایران و پایان دادن حمایت ایران از تروریسم دست‌یابیم که دراین سال‌ها باعث نگرانی ما شده است آنگاه می‌توانیم صحبت جدی درباره آینده را آغاز کنیم.
زکریا: خانم رایس، رئیس جمهور گفت اگر سوریه به قطعنامه سازمان ملل درباره تسلیحات شیمیایی پایبند نباشد، این امر عواقبی به همراه خواهد داشت. اما هیچ عواقبی در قطعنامه برای این مسئله از پیش تعیین نشده است. این چیزی بود که روسیه با آن توافق نکرد. پس آیا صحبت اوباما به این معنی خواهد بود که آمریکا در صورت عدم همکاری سوریه، اقدام نظامی یک جانبه علیه این کشور صورت خواهد داد؟
رایس: این قطعا بدین معنی است که ما آن گزینه را در نظر خواهیم داشت و اقدام الزام‌آور مناسبی، چه نظامی و یا غیرنظامی، اتخاذ خواهیم کرد. اما من فکر می کنم این مهم است که مردم بدانند این قطعنامه چه دستاوردهایی به همراه دارد. در واقع، این قطعنامه با صراحت می‌گوید اگر سوریه به آن پایبند نباشد، بر اساس فصل ۷ منشور سازمان ملل متحد اقدام الزام‌آور صورت خواهد گرفت.
فصل ۷ تنها فصلی از منشور سازمان ملل است که مجوز اجرای اقدام الزام‌آوری را صادر می‌کند و بدیهی است در هر شرایطی، اگر ما به دنبال حمایت همه جانبه برای این اقدام الزام‌آور هستیم، باید به شورای امنیت رجوع کنیم و در مورد چگونگی این اقدامات مذاکره کنیم. اما این بسیار مهم است که این قطعنامه الزام‌آور در صورت عدم پایبندی سوریه به آن عواقب بیشتری را در برای این کشور در نظر بگیرد. این قطعنامه سوریه را متعهد به توافقی می‌کند که روسیه و آمریکا در ژنو به آن دست یافتند. این عنصر بسیار قوی قطعنامه بود که در مذاکره جان کری و لاوروف، وزرای خارجه آمریکا و روسیه چند هفته گذشته در ژنو مطرح شد.
زکریا: در مفاد این قطعنامه برای بشار اسد ضرورت پیدا کرده است که به عنوان یک شریک، در این معنا که باید مفاد قطعنامه را اجرا کند و با بازرسان همکاری کند. و همچنان موضع دولت آمریکا، آنگونه که از سوی رئیس جمهور بیان شد، تغییر رژیم است. اسد باید برود. شما چگونه، این دو را با هم اجرا می کنید، همزمان شریک وی برای نابودی سلاح های شیمیایی هستید و نیز به دنبال سرنگونی وی از قدرت هستید؟
رایس: خب، پیش از هر چیز موضع آمریکا بسیار شفاف است، و آن این است که اسد باید برود. او مشروعیت اش را از دست داده است. او علیه مردم خود گاز استفاده کرده است.
وی خشونت وحشتناکی را به این سرزمین تحمیل کرده است که اکنون در حال سرریز شدن به منطقه است. بنا براین نظر متقن ما این است که آینده ای معتبر که در آن اسد حاکم باشد برای سوریه وجود ندارد. اکنون، قطع نامه و توافق درباره فرد اسد صحبت نمی کند، درباره الزامات و تعهدات دولت سوریه صحبت می کند.
و این تمایز مهمی است، که هر دولتی که در سوریه حاکم باشد، اکنون یا در آینده، باید باید همان تعهد را برای اجرای صادقانه این توافقات و قطعنامه از خود نشان دهد. بنابراین این مختص به اسد نمی شود. تعهدات به دولت فعلی و هر دولتی که پس از این بر سر کار بیاید را شامل می شود.
زکریا: گزارشی وجود داشت- چندین گزارش وجود داش که یکی از گروه های شورشی به رهبری محمد النجار، که گروه بزرگی محسوب می شود، رابطه خود را با گروه میانه رو معارض قطع کرده است- مخالفان در تبعید- و با القاعده وارد ارتباط شده است. آیا دولت آمریکا همچنان معتقداست که اکثریت شورشیان سوری میانه رو و دموکرات هستند، حتی اگر برخی از آنها از تشکیل یک دولت اسلامی صحبت کنند؟
رایس: خب فرید، همان طور که می دانی، اختلافات زیادی بین مخالفان وجود داشته است. گروهی به اعتقاد ما میانه رو وجود دارد، گروهی افرطی و گروهی بین این دو.
سیاست آمریکا بر حمایت از مخالفان میانه رو استوار بوده است. و ما حمایت های خود، سیاسی، اقتصادی، و غیره و حتی نظامی را به این گروه مخالف میانه رو ارائه می کنیم.
ما بسیار محتاط هیتیم تا مانع قدرت گیری عناصر افراط گرای معارض شویم. و در حالی که شاهد پیچیده تر شدن وضع روی زمین هستیم، در عین حال از دیگر بعد شاهد مشخص شدن گرایش گرو ها شده و این امر کار آمریکا را مبنی بر اینکه با اطمینان حمایت های خود را دقیقا به افرادی که می خواهیم برساینم آسان می کند.
زکریا: اگر اسد تن ندهد و اگر کنگره اجازه حمله را ندهد، آیا همچنان اوباما از قدرتش به عنوان فرمانده کل برای صدور فرمان حمله استفاده می کند؟
رایس: رئیس جمهور کاملا شفاف اعلام کرد که ما در موضع آماده برای وارد عمل شدن- اگر تنها انتخاب این باشد- اگر لازم باشد که وی تصمیم بگیرد و اگر لازم باشد هستیم. ما هیچ گزینه ای را از روی میز برنداشته ایم. رئیس جمهور به عنوان فرمانده کل قوا قدرت وارد عمل شدن در جهت منافع آمریکا و در صورت نیاز استفاده از قوه قهریه را دارد.
سوزان رايس در مصاحبه با سي‌ان‌ان/مشروح
آمریكا درباره حق ایران برای غنی‌سازی سخنی نگفته/اسد باید برود
مشاور شورای امنیت ملی آمریكا در مصاحبه با مجری مشهور سی‌ان‌ان درباره مسائل هسته‌ای ایران، روابط تهران و واشنگتن و تحولات اخیر سوریه سخن گفت.
۱۳۹۲/۷/۸
