الشرق الاوسط : ایران و آمریكا می خواهند قبل از انتخابات دو كشور به توافق برسند

به گزارش نما، این روزنامه‌ی چاپ لندن نوشت: بعد از گذشت سه دور از مذاکرات که آخرین دور آن هفته پیش در وین برگزار شد، هیات‌های ایرانی و گروه 1+5 در سیزدهم ماه مه مرحله دشواری را پشت سر خواهند گذاشت و آن تهیه پیش‌نویس توافقی است که هدف از آن بستن نهایی پرونده هسته‌یی ایران است.

این روزنامه در ادامه به نقل از منابع رسمی و عالی‌رتبه فرانسوی نوشت: دو طرف به دنبال رسیدن به یک توافق هستند و بحث‌ها تا قبل از بیستم ژوییه آینده که مهلت شش ماهه مندرج در توافق مرحله‌ای بیست و سوم نوامبر گذشته، پایان می‌یابد، ادامه دارد اما با همه این وجود، این احتیاط باید رعایت شود که "مستقیما نوشتن پیش‌نویس این توافق به معنای آن نیست که تفاهمی بر سر همه مسایل وجود دارد بلکه این امر (شیوه کاری) برای تثبیت آن‌چیزی است که توافق بر روی کاغذ بر آن توافق شده و نوعی تلاش برای رسیدن به اجماع در سایر مسایل موجود است. "

به نوشته این روزنامه، به هر حال اصل کلی که همه در آن راستا تلاش می‌کنند این است که "تا زمانی که توافقی بر سر همه موارد حاصل نشود، توافقی بر روی یک مورد وجود ندارد". از این رو محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در سخنان روز چهارشنبه‌اش در وین گفت که 60 درصد مسایل "به سرعت" مورد توافق قرار گرفت.

الشرق الاوسط به نقل از منابع یاد شده نوشت که شش کشور از جمله طرف روسی بر رد هر گونه توافقات "جزئی" توافق دارند و این که به یک "تحرک" در مواضع ایران بر سر همه مسایل نیاز است. به نظر می‌رسد که دو طرف مایلند تا قبل از انتخابات در ایران و آمریکا به این توافق برسند. به هر حال توافق اولیه بر این بود که مهلت شش ماهه می‌تواند برای یک بار تمدید شود و این یعنی این که فرصت نهایی، پایان نوامبر آینده است.

به نوشته این روزنامه‌، شش کشور در راستای سه اصل تلاش می‌کنند؛ یکی تاکید بر این مساله که ایران "نمی‌خواهد و تلاشی هم برای دستیابی به سلاح هسته‌یی ندارد"؛ دوم این که در صورت خروج (ایران) از این توافق که به انگلیسی به آن Break Out Capacity گفته می‌شود، تلاش می‌شود تا مدت زمانی که ایران به آن برای ساخت سلاح هسته‌یی نیاز دارد، طولانی شود و سوم تاکید بر این مساله که ایران زوایای مبهم را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره گمانه‌زنی‌ها درخصوص بعد نظامی برنامه‌ی هسته‌یی‌اش توضیح داده است.

الشرق الاوسط به نقل از منابع فرانسوی نوشت که مساله غنی‌سازی20 درصدی اورانیوم، به دلیل اختلافات اساسی در مواضع دو طرف، هم‌چنان به عنوان یک مانع مطرح است و ایران همواره تاکید دارد که معاهده منع اشاعه سلاح هسته‌یی به آن این حق را می‌دهد که به غنی‌سازی صلح‌آمیز اورانیوم بپردازد در حالی که غربی‌ها برعکس این مساله را قبول دارند. ظاهرا نشانه‌ها حاکی از آن است که راه برون رفت در ، در پیش گرفتن یک "راه حل میانه" است به گونه‌ای که حق ایران در غنی‌سازی به رسمیت شناخته نشود اما در مقابل بتواند به غنی‌سازی با درصد پایین آن هم تحت نظارت بین‌المللی و با تعداد محدود و مشخصی از سانتریفیوژها بپردازد مساله‌ای که عملا به معنای ادامه آن چیزی است که در توافق اولیه امضاء شده در 23 نوامبر گذشته، بر آن توافق شد.

این منابع معتقدند تفاوت‌های بسیاری میان به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی و بین اجازه دادن به ایران برای انجام عملیات غنی‌سازی وجود دارد. در حالت اول به دلیل نبود یک مبنای حقوقی، همه تحریم‌های صادره علیه ایران لغو است هم‌چنین اگر که ایران حق غنی‌سازی داشته باشد، همه بهانه‌هایی که به موجب آن ایران از غنی‌سازی چه در سطح بالا و چه در سطح پایین محروم می‌شود، بی‌اعتبار خواهد بود از این رو خودداری از به رسمیت شناختن حق ایران در غنی‌سازی و در عین حال تحت نظارت قرار گرفتن از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به معنای گرفتن از وسط یک عصا است و این که دو طرف را بر این باور می‌دارد که هر دو به آنچه که می‌خواستند، رسیدند. همه این مواضع می‌تواند در ارزیابی‌ها منبع اختلاف باشد اما قاعده اصلی بحث‌ها، ارزیابی از نیازهای ایران و چگونگی پاسخگویی به آن است و این که حق مطلق ایران نیست.

در راستای دشواری‌هایی که مذاکره‌کنندگان با آن مواجه هستند، مساله راکتور در حال ساخت اراک بعد از مساله غنی‌سازی در مرحله دوم قرار دارد. اما منابع فرانسوی معتقدند که پرونده دوم از پیچیدگی‌های کم‌تری نسبت به پرونده اول برخوردار است به ویژه این که طرف ایرانی آمادگی‌اش را برای استفاده از تکنولوژی جدید در راه‌اندازی آن اعلام کرده است با توجه به این که این راکتور با آب سنگین کار می‌کند و از پلوتونیومی که ابزاری موازی در کنار اورانیوم غنی‌سازی شده برای ساخت سلاح هسته‌یی است، استفاده می‌شود.

مساله قابل توجه در این‌جا این است که طرف‌های غربی شرکت کننده در مذاکرات به ریاست کاترین اشتون، شاهد تغییری در رفتار سرگئی ریابکوف، مذاکره کننده روس در قبال برنامه‌ی هسته‌یی ایران با توجه به بحران اوکراین نیستند و تمایلی را از سوی طرف روسی برای ایجاد ارتباط میان این دو موضوع جداگانه نیافتند. بر اساس تحلیل‌های مسوولان غربی، بیم این می‌رفت که بحران اوکراین و بحران ایجاد شده در روابط مسکو با پایتخت‌های کشورهای غربی بر نوع برخورد روسیه با مساله هسته‌یی ایران تاثیر بگذارد هم‌چنین پاریس واکنشی را در قبال "پروتکل بودابست" دریافت نکرد پروتکلی که به موجب آن اوکراین پذیرفت از زرادخانه‌های هسته‌یی‌اش در مقابل تضمین‌های روسیه، آمریکا و انگلیس مبنی بر تعرض نکردن به حق حاکمیتش بر مذاکرات وین، دست بردارد.

اما حال آیا دستیابی به توافق به داخل پرانتز رسیده یا کم‌تر از این حد؟منابع فرانسوی با ورود به این بحث و ابراز خوشبینی و یا بدبینی در این باره خودداری می‌کنند اما در مقابل انتظار می‌رود آن چه که در مرحله اولیه حاصل شده، در خصوص توافق نهایی هم تکرار شود. بر اساس پیش‌بینی این منابع، این روزهای باقی مانده تا پایان مهلت زمان‌بندی اول است که مشخص خواهد کرد آیا این توافق انجام خواهد شد یا خیر.