بزرگترین رسوایی جاسوسی میان آلمان و آمریكا

به گزارش نما به نقل از خبرآنلاین، سرانجام پس از هفته‌ها کشمکش، مامور دستگاه اطلاعاتی آمریکا که به عنوان دیپلمات در سفارت این کشور در برلین کار می‌کرد و بر اساس گزارش‌ها مسئول فعالیت‌های اطلاعاتی آمریکا در آلمان در یک سال گذشته بوده است، بنا به درخواست دولت آلمان خاک این کشور را ترک کرد.اقدام آلمان در اخراج افسر اطلاعاتی بلندپایه آمریکا در برلین که به چالشی جدی برای روابط دو کشور تبدیل شده است،پس از آن صورت گرفت که دادستانی کل آلمان تحقیقاتی را درباره دو جاسوس آمریکایی که از دستگاه اطلاعاتی و وزارت دفاع آلمان جاسوسی کرده بودند، انجام داده بود. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا دو آلمانی را که یکی در سازمان اطلاعات خارجی این کشور کار می‌کرده و دیگری کارمند وزارت دفاع آلمان بوده به عنوان منابع اطلاعاتی استخدام کرده‌ بود.

در سازمان اطلاعات داخلی و واحد ضداطلاعات ارتش آلمان ابتدا تصور می‌شد فرد و یا افرادی برای روس‌ها جاسوسی می‌کنند، اما در نهایت به دو مرد برخورد می‌کنند که اسراری را در اختیار آمریکا قرار می‌دادند. افشای اولیه موضوع در سال ۲۰۱۰ و با یک خبرچینی آغاز می‌شود. ناشناسی به سازمان اطلاعات داخلی آلمان مراجعه و یک تبعه کشورش را متهم به جاسوس برای روسیه می‌کند. وی در اتاق بازجویی دادستانی کل و در بازجویی 9 ساعته سرانجام به جرم خود اعتراف می‌کند. از به اصطلاح جاسوس روسیه یک جاسوس آمریکایی درمی‌آید. آقای کلاوس شروت وکیل 74 ساله متهم که از جاسوس‌های بزرگیتاکنون دفاع کرده است، معتقد است «متهم واقعاً در این قواره نیست».
اطلاعات منتقل شده به محتوای جلسات رسیدگی به پرونده‌ شنود آمریکا درآلمان در پارلمان این کشور و ارائه ۲۱۸ مدرک محرمانه از سازمان اطلاعات برون‌مرزی آلمان (BND) به یک مامور مخفی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) و دریافت 25 هزار یورو مرتبط بوده است. این مامور 31 ساله از اواخر سال ۲۰۱۲ با آمریکایی‌ها همکاری اطلاعاتی داشته است.کارمند وزارت دفاع آلمان نیز در بخش سیاسی این وزارتخانه‌ و در زمینه «سیاست امنیت بین‌الملل» فعالیت داشته است.

كميسيون سياست داخلی مجلس فدرال هم در يك اجلاس ويژه موضوع فعاليت‌های جاسوسیآمريكا در آلمان را مورد رسيدگی قرار داده و در خواست اخراج مقام سيا را ضروری اعلام كرده بود.يك چنين اقدامی عليه يك شهروند آمريكايی در آلمان موری كاملاً استثنايی به شمار می‌آيد. اين تصميم به دنبال نشست «پتر آلتماير» وزير مشاور صدراعظم، «توماس دو مزير» وزير كشور و «فرانك والتر اشتاين‌ماير» وزير خارجه اتخاذ شد. سه وزير كابينه آلمان به اين نتيجه رسيدند كه گفتگوی بيشتر با دولت آمريكا در حال حاضر بی‌نتيجه است. ظاهراگفتگوی تلفنی رييس سازمان سيا «جان برنان» باهماهنگ كننده سرويس‌های مخفی آلمان «كلاوس ديتر فريچه» هم مايوس كننده بوده است. اشتفن زايبرت سخنگوی دولت آلمان اتخاذ اين تصميم را آغاز تحقيقات دادستانی كل فدرال خواند و علت ديگر آن عدم پاسخ آمريكا طی چند ماه اخير به پرسش‌های مربوط به فعاليت NSAدر آلمان بوده است.به اعتقاد او برای آلمان همكاری اعتمادبرانگيز با آمريكا برای آلمان مهم و اجتناب‌پذير است. بنابراين «اعتماد و روشنگری متقابل» برای حفظ اين رابطه ضرورت دارد.
صدراعظم آنگلا مركل در روزهایاخیر اعلام داشته بود رفتار آمريكا برای او به هيچ وجه قابل توجيه نيست. اگر عقل سليم انسانی را به كاربريم می‌بينيم كه «جاسوسی كردن از متحدان در نهايت جز تلف كردن نيرو چيز ديگری نيست. شايد در دوران جنگ سرد وضع طوری بود كه همه جاسوسی يكديگر را می‌كردند. اما در قرن بيست و يكم مهم آن است كه متحدان به يكديگر اعتماد كنند. اعتماد بيشتر به منزله امنيت بيشتر است. در اينجا آدم در نهايت از بس درخت می‌بيند ديگر درك نمی‌كند كه وارد جنگل شده است».

وزیر خارجه آلمان نه تنها از تصمیم اخراج مقام عالی «سیا» از خاک آلمان دفاع می‌کند و آن را موجه دانسته بلکه اخراج عالی‌ترین مقام امنیتی آمریکا از آلمان را ضروری و واکنشی به «اعتماد‌شکنی» می‌داند. دولت آلمان گامی ضروری در پاسخ به آمریکایی‌ها به خاطر «اعتمادشکنی» برداشته است. همکاری دو جانبه نیاز به «اعتماد و احترام متقابل» دارد، ما انتظار و نیاز به مناسباتی بر مبنای اعتماد داریم.»
بی‌تردید دومين حادثه جاسوسی كه در برلين برملا شده، انزجار عمومی را برانگيخته است. وزير دفاع آلمان از آمريكا خواست پيامدهای اين ماجرا را بپذيرد. واشنگتن بايد «دوباره با ما ديدگاه مشتركی بيابد تا بتوانيم در آينده به همكاری ادامه دهيم.آمریکا باید پیامدهای این ماجرا را بپذیرد. اعتماد آلمان به آمریکا پس از افشاگری‌های ادوارد اسنودن خدشه‌دار شده است. سیاستی که به روابط بلند مدت و پراطمینان علاقمند است، باید برای سازمان‌های اطلاعاتی روشن کند که هر اقدام ممکن، نمی‌تواند از نظر سیاسی نیز قابل پذیرش باشد.
ولفگانگ شويبله وزير دارايیآلمان نیز مدعی شد گرچه با اطلاعاتی كه سرويس‌های امنيتی داده اند «تهديدات تروريستی در آلمان» خنثی شده‌اند، اما اين بدان معنا نيست كه «آمريكايی ها ماموران درجه سه ما را به كار بگمارند. اين يك كار احمقانه است، و به اين همه حماقت بايد گريست. اما وی همزمان تصریح دارد آلمان بدون همکاری سازمان اطلاعات مخفی آمریکا قادر نخواهد بود در برابر تهدید‌های تروریستی از خود دفاع کند.
اشتفن زايبرت سخنگویآلمان که لحنی تندتر از گذشته داشت،مدعی است مادام كه «اختلاف نظرهای عميق» رفع نشده‌اند «نمی‌توان از يك همكاری بدون اصطكاك» حرف زد. حتی اطلاعيه كاخ سفيد مبنی بر اين كه اوباما می‌خواهد با مركل در تماس بماند تا به همكاری سرويس‌های اطلاعاتی بهبود بخشد، موجب آن نشد كه زايبرت به توجيه آن بپردازد. وی اين اتهام آمريكايی‌ها را مبنی بر اين كه اختلافات برخلاف روال عادی، علنی شده‌اند،را رد می‌کند.
گفتگوی رييس جمهور آمريكا و صدراعظم آلمان درباره اتهام جاسوسی و همكاری سرويس‌های اطلاعاتی، دو طرف را به هيچ وجه به يكديگر نزديك نكرده است. کاخ سفید طی بیانیه‌ای اعلام داشت:«رئیس جمهور آمریکا و صدراعظم به تبادل دیدگاه‌های خود درباره همکاری‌های اطلاعاتی آلمان و آمریکا پرداختند. رئیس جمهور در این باره گفتگو تلاش خواهد کرد همکاری‌های متقابل را ارتقاء دهد.»

سکوت رئیس جمهور آمریکا درباره ماجرای جاسوسی سازمان‌های اطلاعاتی این کشور در آلمان و اخراج نماینده سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از خاک آلمان از دیدگاه«جاش ارنست»سخنگوی اوباما نوعی دلخوری تفسیر شد. «دولت اوباما از انتقادهای آلمان در ارتباط با ماجرای جاسوسی دلخور است و از دولت آلمان می‌خواهد که درباره این موضوع نه در انظار عمومی، که مابین دو طرف گفت‌وگو شود.همه اختلاف‌هایی که ما با یکدیگر داریم نه از کانال رسانه‌ها، که از طریق کانال‌های داخلی موجود میان دو کشور بطور موثر قابل حل‌وفصل هستند.» مایک راجرز نمایندگان کنگره آمریکا نیز که این واکنش آلمان را از سر پختگی نمی‌داندبه تندی از دولت آلمان انتقاد و مدعی شد اخراج نماینده سی‌آی‌ای (CIA) از برلین نتیجه «بداخلاقی» دولت آلمان است. چنین واکنشی را ما از روس‌ها، ایرانی‌ها و کره‌شمالی انتظار داریم نه از دولت آلمان.» وی در روزهای نخست دولت آلمان را متهم کرده بود که جاسوس‌های درجه یک ایران و روسیه را در خاک کشورشان تحمل می‌کنند!
همزمان با افشای این موضوع، رسانه‌های آمریکا نیز با حجم وسیع تبلیغاتی خود در کنار دولت آمریکا قرار گرفتند. وال‌استریت ژورنال واکنش آلمان و اخراج نماینده سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از برلین را «خشم تصنعی» از سوی برلین دانست و مدعی شد دولت آلمان می‌داند که کشورهای دوست نیز از همدیگر جاسوسی می‌کنند.مناسبات آلمان با ایران و روسیه تا حدودی حتی نزدیک‌تر از سایر کشورهای غربی است. آمریکا باید از این مناسبات سر در بیاورد و برای این کار نیازمند فعالیت اطلاعاتی است.
بدنبال افشای این جاسوسی «پاتریک سنسبرگ»رئیس کمیته تحقیقات جاسوسی آمریکا در پارلمان آلمان تاکید کرد که دولت برلین همچنان از ایمیل و تلفن‌های رمزگذاری شده استفاده خواهد کرد، اما استفاده از ماشین تحریرهای قدیمی را توسعه می‌دهدتا از برنامه‌های جاسوسی آمریکا در امان بماند. به همین منظور دولت آنگلا مرکل، حتی در نظر دارد تا از ماشین تحریرهای قدیمی که به وسایل الکترونیکی مجهز نباشند، استفاده کند. آلمان اولین کشوری نیست که تلاش می‌کند تا از فناوری‌های غیر پیچیده به منظور مبارزه با جاسوسی استفاده کند. سال گذشته سرویس امنیت فدرال روسیه تصمیم گرفت تا از ماشین تحریرها و اسناد کاغذی استفاده کند و این تصمیم پس از افشای اسناد محرمانه آژانس امنیت ملی آمریکا از سوی ادوارد اسنودن، کارمند سابق این نهاد اتخاذ شد.

جیمز لوئیس، مقام سابق اطلاعاتی آمریکا نیز اعتقاد دارد:«این اقدام بی‌سابقه است و پیامی قاطع مبنی بر ناخرسندی دولت آلمان است. موضوع اخیر کاسه صبر آلمان را لبریز کرد.آلمانی‌ها دلیل معتبری برای نارضایتی از آمریکا دارند. آنها حق دارند به آمریکایی‌ها بگویند دیگر پا را از حد خود فراتر نهاده‌اید و باید دست از این اقدامات بردارید. آلمان مدت‌های طولانی است که از مشمول نشدن در توافق موسوم به «پنج چشم» میان نهادهای اطلاعاتی استرالیا، انگلیس، کانادا، نیوزلند و آمریکا ناراضی است. این پنج کشور انگلیسی زبان که تشکیل باشگاه مشترک اطلاعاتیشان به اوایل دوران جنگ سرد بر می‌گردد، در سطح گسترده‌ای تبادل اطلاعاتی دارند و در عین حال متعهد شده‌اند در مورد یکدیگر فعالیت‌های جاسوسی انجام ندهند. اما به گفته کارشناسان، دولت اوباما مانند رؤسای جمهور پیشین آمریکا آماده همکاری با آلمان در این زمینه نیست، چرا که برلین تمایل نداشته مانند اعضای گروه «پنج چشم» اطلاعات جمع‌آوری کند.

به تازگی بحث‌هایی درباره امضای توافقنامه جداگانه‌ای میان آمریکا و آلمان مطرح شده است، توافقنامه‌ای که در آن دو طرف متعهد می‌شوند در امور یکدیگر جاسوسی نکنند. اما مقامات هر دو کشور می‌گویند این پیشنهاد واقع بینانه نیست و راه به جایی نمی‌برد. پاییز ۲۰۱۳ نیز در پی افشاگری‌های ادوارد اسنودن، همکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا (ان.اس.ای) در ارتباط با جاسوسی گسترده آژانس از شهروندان آلمانیو شنود صدراعظم آلمانمناسبات دو کشور را تحت تاثیر قرار داده بود.